KOMUNIKAT z 9 lipca 2025 r. wyroki sądowe w sprawach o zaliczenie okresu pauzowania lub przywrócenie do służby, odprawy i odszkodowania

Witamy serdecznie,

informujemy, że w okresie od września 2024 r. do lipca br. wygraliśmy wiele spraw dotyczących przywrócenia lub zaliczenia okresu pauzowania, w tym również w sprawach o przywrócenie/pauzowanie, uznanych za DIAS za przedawnione, w których sądy nie podzieliły stanowiska strony pozwanej, wskazując:

Sąd Rejonowy w Legnicy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z dnia 18.01.2024 r. (sygn. akt: IV P 197/20) wyjaśnił, że „….wobec braku zagwarantowania byłym funkcjonariuszom prawa do jakiegokolwiek odwołania na gruncie przepisów wprowadzających KAS od czynności administracyjnoprawnej (mającej w ocenie Sądu cechy decyzji administracyjnej) w postaci przedstawienia propozycji pracy na podstawie umowy o pracę, czynienie zarzutu przedawnienia powódce wydaje się co najmniej nie stosowne. Z pewnością nie jest winą powódki ani też innych byłych funkcjonariuszy, że ustawodawca nie przewidział możliwości środków odwoławczych i nie zadbał o określenie drogi odwoławczej wraz ze wskazaniem właściwych terminów. Byli funkcjonariusze byli zmuszeni do poszukiwań drogi sądowej, w tym najpierw drogi cywilnoprawnej, potem administracyjnoprawnej, aż w końcu ponownie drogi cywilnoprawnej przed sądem pracy. Jak już wspomniano, taka sytuacja jest niedopuszczalna w demokratycznym państwie prawa…”.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w uzasadnieniu wyroku z dnia 5.08.2024 r. (sygn. akt; VIII Pa 68/24) zasadnie ocenił:
„…Odnosząc się w dalszej kolejności do podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 291 § 1 k.p. - poprzez nieuwzględnienie zarzutu przedawnienia roszczeń powódki oraz art. 265 § 1 i 2 k.p. w zw. z art. 264 § 1 i 2 k.p. - poprzez błędne przyjęcie, że zachodzą okoliczności uzasadniające przywrócenie terminu do złożenia pozwu przez powódkę, wskazać należy, że w niniejszej spawie nie doszło do naruszenia terminu na wniesienie pozwu przez powódkę. Przede wszystkim podkreślić należy, że powodowie nie otrzymali od strony pozwanej pouczenia o możliwości kwestionowania propozycji zatrudnienia na jakiejkolwiek drodze sądowej. Ponadto, sytuacja powodów była na tyle precedensowa, iż nie istniały linie orzecznicze tak sądów powszechnych, jak i administracyjnych pozwalające na jednoznaczne stwierdzenie, jak w takiej sytuacji pracownik powinien się zachować. Rozbieżności w orzecznictwie administracyjnym zdecydowanie mogły skutkować dezorientacją członków Służby Celno-Skarbowej. Ponadto, jak podkreślono powyżej, powodowie nigdy w żaden sposób nie zostali pouczeni przez stronę pozwaną o możliwości wniesienia odwołania w związku z przekształceniem stosunku służby w stosunek pracy, a orzecznictwo sądowe nie może „wyręczać” pracodawcy w zakresie pouczenia pracownika (funkcjonariusza) o możliwości wniesienia odpowiednich środków odwoławczych w związku z rozwiązaniem stosunku pracy (służby). Bezspornym było, że Dyrektor IAS we Wrocławiu nie pouczył powodów o przysługującej drodze odwoławczej od zwolnienia ze służby, nie wskazał terminu do dochodzenia roszczeń i nie wymienił Sądu właściwego do rozpoznania sprawy. Skoro funkcjonariusz przez blisko 4 lata od zwolnienia ze służby (co najmniej do czasu wydania postanowienia Sadu Najwyższego z dnia 4 lutego 2021 r., sygn. akt II PSK 6/21) pozostawał w niepewności czy jego sprawa w przedmiocie zbadania zasadności i legalności zwolnienia ze służby kiedykolwiek zostanie rozpoznana przez Sąd Rzeczypospolitej Polskiej (czy to Sąd Powszechny, czy to Sąd Administracyjny), to trudno jest zgodzić się z wywodem strony pozwanej, że roszczenie może być przedawnione. W efekcie wszelkie zarzuty formalne dotyczące m.in. przedawnienia roszczenia należało uznać za niezasadne…”

W przypadku ośrodków sądowniczych, w których jednak sądy przychylają się do stanowiska strony pozwanej w kwestii przedawnienia, wnosimy o zawieszenie postępowania do czasu rozpatrzenia tej kwestii przez SN. Informujemy, że na mocy postanowienia z dnia 27.05.2025 r. w sprawie o sygn. akt: III PSK 155/24, Sąd Najwyższy przyjął do rozpoznania skargę kasacyjną od niekorzystnego dla funkcjonariusza wyroku Sądu Okręgowego w Legnicy V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 9.07.2024 r. (sygn. akt: V Pa 41/24). Sprawa oczekuje na rozpoznanie pod sygn. akt: III PSKP 26/25. W oznaczonej sprawie Sąd Okręgowy w Legnicy zmienił korzystny dla funkcjonariusza wyrok Sądu Rejonowego w Legnicy i oddalił powództwo. Sąd II instancji uwzględnił zarzut przedawnienia roszczenia. Zatem będziemy mieć stanowisko w tej sprawie.

W kilku ośrodkach sądowniczych sądy wskazują na konieczność wydania rozstrzygnięcia w pierwszej kolejności przez sądy administracyjne. W tych sprawach wnieśliśmy do SN o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania albowiem w sprawie występują istotne zagadnienia prawne, jak również zachodzi potrzeba dokonania wykładni przepisów prawa przez Sąd Najwyższy, budzących poważne wątpliwości, a mianowicie:
„ czy funkcjonariusz Służby Celnej (po przeniesieniu ex lege z dniem 1.03.2017 r. w trybie art. 165 ust 3 p.w.K.A.S. do Służby Celno - Skarbowej) zwolniony ze służby z dniem 31.05.2017 r. przez złożenie tzw. propozycji pracy w trybie art. 165 ust. 7 p.w.K.A.S. (czynności pozornie cywilno – prawnej która rozstrzygała o zwolnieniu ze służby, w opozycji do Ustawy o Służbie Celnej obowiązującej do dnia 28.02.2017 r. oraz Ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej obowiązującej od dnia 1.03.2017 r.), bez uzasadnienia, bez wydania aktu administracyjnego potwierdzającego zwolnienie ze służby, oraz bez otrzymania pouczenia o terminie, trybie i Sądzie właściwym do zainicjowania postępowania w przedmiocie zbadania zasadności i legalności zwolnienia ze służby (w trybie art. 165 ust. 7 p.w.K.A.S. w zw. z art. 171 ust 1 pkt 2 p.w.K.A.S.), może kierować do Sądu Powszechnego roszczenie o przywrócenie do służby, dopiero po wyczerpaniu drogi sądowo - administracyjnej, której de facto nie przewidziały przepisy prawa (tak. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19.03.2024 r., sygn. akt: III PSKP 21/23), czy też Uchwała z dnia 1.07.2019 r. (sygn. akt: I OPS 1/19) Naczelnego Sądu Administracyjnego, w której NSA wskazał, że funkcjonariusz zwolniony ze służby, przez złożenie tzw. propozycji pracy, bez uzasadnienia, bez wydania żadnego dokumentu potwierdzającego zwolnienie ze służby, może kierować roszczenie ze stosunku służby (m.in. o przywrócenie do służby), a w tym postępowaniu o zbadanie zasadności i legalności zwolnienia ze służby do Sądu Powszechnego, znosi obowiązek zainicjowania postępowania przed Sądem Administracyjnym.
Nadmienić należy, że w tej skomplikowanej sytuacji prawnej kierowanie roszczenia do sądu administracyjnego po 1.07.2019 r. (zwłaszcza, że powód nie otrzymał żadnego dokumentu administracyjnego rozstrzygającego o zwolnieniu ze służby) nie miałoby najmniejszego sensu, albowiem skarga zostałaby odrzucona, jako nie mieszcząca się w katalogu kognicji sądu administracyjnego. Takie rozstrzygnięcia o odrzuceniu skargi otrzymali wszyscy funkcjonariusze, którzy podjęli inicjatywę sądową na drodze administracyjno – prawnej w latach 2017 – 2019.
Warto przypomnieć, że w latach 2017 – 2019, funkcjonariusze, którzy zainicjowali postępowanie przed Sądem Pracy w celu zbadania zgodności z prawem procedury zwolnienia ze służby z dniem 31.05.2017 r., także otrzymywali postanowienia o odrzuceniu pozwu. Sąd Pracy na ówczesnym etapie wyjaśnił, że sprawy ze stosunku służby pozostają poza kognicją Sądu Powszechnego.
W ocenie powódki, Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1.07.2019r. (sygn. akt: I OPS 1/19) jest prawnie wiążąca i znosi obowiązek wyczerpania drogi administracyjno – prawnej, która de facto nie istniała.
Funkcjonariusz nie może ponosić odpowiedzialności za błędy legislacyjne ustawodawcy. Kwestia zbadania zasadności i legalności zwolnienia powódki ze służby z dniem 31.05.2017r. jest fundamentalnym prawem zagwarantowanym w Konstytucji RP i w Ustawie o Służbie Celnej (a od dnia 1.03.2017 r. w Ustawie o K.A.S.)."

W większości ośrodków sądowniczych sądy nie przychylają się do stanowiska strony pozwanej o przedawnieniu w dochodzeniu roszczenia z tytułu wypłaty odprawy za zwolnienie ze służby. Istnieje jednak rozbieżność w kwestii określania okresu, za jaki należne są odsetki od nieterminowej wypłaty świadczenia. W tym zakresie – mamy nadzieję – że również wypowie się SN, bowiem zostało złożonych sporo skarg kasacyjnych.

Pozdrawiamy
w imieniu Zespołu ds. Ucywilnienia
Przewodnicząca
Joanna Kuś

 

Super
Nie rozumiem w takim razie dlaczego w Warszawie SĄD PRACY uznał się za niewłaściwych i przekazał sprawę do Dyrektora IAS. I to już kilka miesięcy temu. A Dyrektor nic z tym nie robi. Czeka na niewiadomo co.