Tutaj notatka pod linkiem z tego spotkania i jej treść:
"(...)Niedoetatyzowanie, z naciskiem na skutki dla granicy.
Jest znacznie większy ruch i większa potrzeba dokładniejszej kontroli dokumentów i towarów.
Od 2017r. nastąpił gwałtowny wzrost obowiązków np. zadania SENT, kontrole opłat e-TOLL, gwałtowny wzrost obciążenia spowodowanego brexitem (nawet wielokrotny wzrost obciążenia na jednego f-sza), skierowanie dodatkowego eksportu towarów z UA na nasze przejścia, rekordowy wzrost obrotów w portach morskich UA. Otwieranie nowych przejść granicznych.
Obecnie mamy niespotykany wcześniej wzrost ryzyka przemytu (spowodowanego coraz gorszą sytuacją ekonomiczną w krajach sąsiednich, stan wojny, embarga i zakazy).
Niemal odstąpiono (poziom rażąco niski) od kontroli eksportu, w szczególności w procedurach uproszczonych, samochody jadą poza kontrolą celną. Zachęca to do wykorzystania do fikcyjnego wywozu towarów i wyłudzeń VAT.
Od 2017r w Izbach granicznych nie zwiększono liczby etatów, lub jest to wzrost minimalny, a np. w IAS Rzeszów na koniec 2017r. było 1286 etatów, wg stanu na koniec czerwca br. jest to nawet mniej, bo 1267.
Są i nadal będą masowe odejścia na emeryturę (większość izb ma tzw. lukę pokoleniową i kadrę z lat 90-tych), coraz więcej jest funkcjonariuszy w służbie przygotowawczej i z niskim doświadczeniem. Dodatkowo wymagają pomocy i uwagi we wdrożeniu w nowe zadania.
Presja statystyk odbija się negatywnie na efektywności. Poziom i jakość kontroli (dokumentów, towarów, analiza) są nieadekwatne do obecnego ryzyka przemytu.
Niemal powszechne jest wyznaczanie f-szy do wykonywania obowiązków na kilku stanowiskach równocześnie (formalnie niedopuszczalne), ogromne przemęczenie, absencje chorobowe, trudności w korzystaniu z przysługujących przerw i możliwości wykorzystania 45 min na odpoczynek w nocy (przerwa przysługująca zgodnie z przepisami dla f-szy pełniących służbę w ruchu ciągłym).
Są zgłaszane przypadki, że notorycznie opiekunowie psów służbowych i obsługa urządzeń RTG jest kierowana na pasy odpraw, zamiast do wykonywania obowiązków z psem/ świetleń ciężarówek. Świetlenia są nie wówczas, gdy jest potrzeba, ale gdy obsługujący f-sz jest w stanie zejść z pasa odpraw i obsłużyć urządzenie. Potencjał psów i RTG jest więc niewykorzystywany, co przekłada się na wyniki.
Poruszony został problem, o który zabiega ZZ Celnicy PL od jakiegoś czasu, począwszy od poprzedników SKAS – Minister P.Walczak, problem niskich uposażeń na granicy (należą do najniższych w ramach Izb), w CUDO. Problem pomijania funkcjonariuszy oddziałów w awansach.
Niewłaściwe rozdzielanie awansów, jedni otrzymują corocznie nawet kilkakrotnie w ciągu roku awans, a inni tylko obowiązkowy po 5 latach. Informacje o awansach nie są publikowane. Są utajniane, niektórzy nawet nie mieli wręczonych awansów w sposób uroczysty.
Zwróciliśmy uwagę na zły stan wyposażenia, warunków służby oraz potrzebę szkoleń.
Dyrektorzy Izb po wysłuchaniu przedstawili swoje stanowisko. Generalnie twierdzą, że podejmują kroki w kierunku poprawy warunków u administratorów przejść. Żaden z DIAS nie wskazał braków kadrowych lub minimalnej liczby f-szy do zapewnienia optymalnego poziomu kontroli. Kwestia czasu niezbędnego do przyjęcia i zdania służby będzie sprawdzona. Już zostały zakupione komputery na potrzeby KAS, w tym dla f-szy, będą dalsze zakupy. MF poprawę wykorzystania psów wiąże z powołaniem krajowego koordynatora wykorzystania psów. DIAS widzą problem z odejściami f-szy. Są Izby, w których DIAS osobiście rozmawiają z osobami, które deklarują odejście. W niektórych przypadkach udaje się przekonać do odsunięcia decyzji o odejściu w czasie dzięki np. uzgodnieniu podwyżki, przeniesienia do innych zadań, innej komórki, innej miejscowości. W innych IAS rozmowy są przeprowadzane przez partnera personalnego, który bada motywy odejścia i możliwości dalszego pozostania w służbie.
W bieżącym roku była rekordowa liczba awansów. Awanse były wręczone w sposób uroczysty. W kilku Izbach listy osób awansowanych są publikowane na stronach intranetowych. Szef KAS wyraził stanowisko, że awanse powinny być wręczane uroczyście.
Związek przedstawił propozycje, by SKAS wystąpił o zwiększenie limitu etatów oraz funduszu płac. W przeszłości były w Sejmie omawiane problemy kadrowe w S.C. Wówczas, aby ratować sytuację (uzyskać etaty do przeniesienia na granicę) Szef S.C. zamierzał zlikwidować kilka Izb. Posłowie zażądali wyjaśnienia, dlaczego MF nie wystąpił o zwiększenie etatów i do likwidacji izb nie doszło. Od 2017r zlikwidowano ok. 4000 etatów funkcjonariuszy. Ilość zadań przeniesionych na cywilne stanowiska nie uzasadnia takiej skali redukcji. Za to skala nowych zadań i potrzeb jest niespotykana nigdy wcześniej. Bez zdecydowanego wsparcia z zewnątrz, w ramach obecnych kadr nie da się realizować zadań celnych na przyzwoitym poziomie. Obecna sytuacja jest bardzo korzystna dla przemytu. Granica (szeroko rozumiana) potrzebuje wsparcia kadrowego, wsparcia informacjami z czynności operacyjno-rozpoznawczych, lepszej analizy ryzyka, poprawy warunków służby, w szczególności jej bezpieczeństwa.
Wielu zagadnień głoszonych nam przez funkcjonariuszy nie zdążyliśmy zgłosić i omówić, zostaną one opisane i zgłoszone do MF. Szef KAS oczekiwał podania konkretów co do miejsc, gdzie występują problemy/naruszenia. Niestety wielu z Was zastrzegało anonimowość i przedstawienie opisanych nam szczegółowych okoliczności powodowało obawy o ujawnienie takich osób. W tym dotyczy to sposobów i przypadków obchodzenia procedur/obowiązków w imię statystyki. Te sprawy będą przedmiotem wyjaśnienia i takiego przedstawienia, by stało się to bez szkody dla zgłaszającego. Niepokoi nas skala tych osób, których uwagi są cenne dla poprawy działania przejść i przestrzegania prawa, a jednocześnie mają oni obawy z tym związane, że o tym mówią w obawie o reperkusje ze strony służbowej. To nieporozumienie w instytucji jak nasza, ale wiemy jaki jest stan faktyczny. Przełożeni nie lubią sygnalistów. Nic w tym zakresie się nie uległo poprawie. Niektóre z problemów są lokalne i wynikają z nieprawidłowych decyzji czy organizacji na poziomie oddziału, a być może nawet zmiany. Brak służby na zakładkę (czas na spokojne zdanie i przekazanie służby - IAS Rzeszów oraz Lublin) i chroniczne zmęczenie w nocy to okoliczności jednoznacznie sprzyjające przemytnikom. Podobnie jak niewykorzystywanie RTG, psów i innego specjalistycznego bardzo kosztownego sprzętu.
Niestety zabrakło czasu, by móc poruszyć wszystkie jakże istotne kwestie, w tym przedstawienie proponowanych zmian w przepisach i procedurach. Problemów dot. lotnisk portów, kontroli mobilnych. Bardzo dziękujemy za Wasze uwagi i propozycje i pomysły. Wszystkie zostaną przekazane do MF/DIAS i będziemy ten temat kontynuować, aż do poprawy sytuacji. Przekażemy także konkretne propozycje, których oczekuje SKAS.
SKAS zapowiedział kontynuację spotkań. (...)"
Publikujemy notatkę po ostatnim spotkaniu w sprawie funkcjonowania granicy, które odbyło się 19.10.2022 r. w Ministerstwie Finansów. Pozdrawiam Przewodniczący ZZ Celnicy PL Sławomir Siwy
celnicy.pl
