Jak wynika z treści notatki nr SC1/066/19/1/2010/9475 ze spotkania Podsekretarza Stanu, Szefa Służby Celnej Pana Jacka Kapicy z przedstawicielami Związków Zawodowych, które odbyło się w dniu 10 listopada 2010r. Zastępca Dyrektora Departamentu Służby Celnej Pani Maria W., udzieliła odpowiedzi na zapytanie strony związkowej odnośnie szczegółów wydatków w bieżącym i kolejnym roku.
Wskazała ona, że informacje o wysokości kwot do podziału zostaną przekazane podległym jednostkom 16.11.2010 r. Wyjaśniła również, iż funkcjonariusze, którzy będą mieli otrzymać regulację uposażenia wynikającą z przeprowadzonego procesu opisu i wartościowania stanowisk funkcjonariuszy celnych otrzymają ją w 2010 r. w około 80 procentach, z wyrównaniem od 01.01.2010 r., a pozostałe 20% od 01.01.2011 r.
Analogiczna deklaracja została wypowiedziana przez Panią Ewę S. Z-cę Dyrektora Izby Celnej we Wrocławiu w trakcie spotkania ze zw.zawodowymi w dn. 23.10.2010r.tj. cyt. „Kwota zostanie rozdysponowana zgodnie z zapoczątkowanym procesem wartościowania z wyrównaniem od 01-01-2010 roku. Oznacza to, że funkcjonariuszowi, któremu po procesie wartościowania zostanie od 01-01-2011 roku przypisana kwota uposażenia wyższa od obecnego uposażenia różnica zostanie wyrównana za poprzednie 12 m-cy.”(www.solid.org.pl)
Powyższe może budzić wątpliwości.
Zgodnie z art. 222 ust 2. ustawy o Służbie Celnej, w sprawach związanych z uposażeniem zasadniczym i stanowiskami służbowymi, do dnia 31 grudnia 2010r. stosuje się przepisy dotychczasowe.
Powyższe dotyczy zatem przepisów prawnych regulujących zarówno stanowiska służbowe
(wg istniejącej nomenklatury: mł. kontroler celny, kontroler celny, st. kontroler celny, inspektor celny, ekspert celny, etc.) jak i uposażenie przysługujące za służbę na tych stanowiskach.
Sformułowanie „wyrównywanie” może sugerować, iż mamy do czynienia z jakimiś zaległościami finansowymi i należy je nadrobić (wyrównać).
Jest to pogląd błędny w zakresie regulowania (podwyżki) uposażeń w oparciu o prowadzony obecnie proces wartościowania stanowisk.
Przyjęto niewłaściwe założenie, że skoro na nowo utworzonym od dn. 01.01.2011r. stanowisku służbowym (np. mł. specjalista, specjalista, ekspert Służby Celnej, st.ekspert Służby Celnej) będą wykonywane określone opisane i zwartościowane zadania to można za ich wykonywanie zapłacić z datą wsteczną tj. od dn. 01.01.2010r.
Pogląd ten jako nielogiczny nie daje się obronić m.in. ze względu na fakt, iż wartościowanie dotyczy zadań, które będę wykonywane w przyszłości na stanowiskach, które będą istnieć również w przyszłości.
Ze względu na brak korelacji pomiędzy dotychczasowymi, a nowymi stanowiskami nie można w sposób jednolity stosować nowych zasad do zaistniałych w przeszłości stanów prawnych i faktycznych.
Dotychczasowe zadania wykonywane do dn. 31.12.2010r. na stanowisku np. inspektora celnego (zgodnie z kartą zakresu obowiązków i uprawnień) to nie są te same zadania, które będą wykonywane przez tę osobę po dn. 01.01.2011r. na stanowisku np. st.specjalisty celnego.
Powyższe znajduje potwierdzenie również w odpowiedziach udzielanych funkcjonariuszom celnym kwestionującym wartościowanie stanowisk służbowych przez Zespoły lokalne ds. wartościowania działające w poszczególnych izbach celnych.
Stwierdzenia o treści np. „przedstawiony projekt opisu stanowiska służbowego odzwierciedla zadania, które będą realizowane na danym stanowisku po 1 stycznia 2011 r. w związku z tym nie musi się on pokrywać z dotychczasowym zakresem obowiązków”. (cytat z komunikatu ze spotkania zw. Zawod. Z Dyrektorem Izby Celnej we Wrocławiu, które odbyło się w dn. 23.11.2010r.).
Poza tym jest to kwestia nieporównywalna również ze względu na parametr czasochłonności mający wpływ na wartość stanowiska służbowego (a następnie na nazwę przyszłego stanowiska służbowego i wysokość nowego uposażenia).
Nikt przecież nie badał czasochłonności zadań wykonywanych przez np. inspektora celnego na danym stanowisku w okresie 01.01.2010r. - 31.12.2010r.
Może więc okazać się, że dane zadanie obecnie zwartościowane na wysokim poziomie zajmowało dotychczas funkcjonariuszowi znacznie mniej czasu (niska czasochłonność) niż powinno mu zajmować na tym stanowisku po dn. 01.01.2011r.
Istnieje zatem brak korelacji między stanem faktycznym istniejącym w 2010r., a tym, który zaistnieje od dn. 01.01.2011r., nie tylko w zakresie nazw stanowisk służbowych, wysokości uposażeń, ale także parametrów czasochłonności i wartości realizowanych zadań.
Nikt więc nie przeliczał wartości faktycznie (rzeczywiście) realizowanych zadań w okresie 01.01.2010r. - 31.12.2010r.
Nie wydaje się zatem możliwe wyrównywanie uposażeń w odniesieniu do procesu wartościowania.
Byłoby to natomiast możliwe, gdyby wartościowanie obejmowało zadania realizowane w przeciągu 2010r.
Obecnie, w skrajnych przypadkach może dojść do sytuacji, gdy dana osoba wykonywała tak samo nazwane zadania w 2010r. oraz będzie je wykonywać w 2011r., ale ich czasochłonność jest odmienna, co ma wpływ na wartość stanowiska.
Możliwym i zgodnym z prawem (art.222 ust.2 ustawy o Służbie Celnej) rozwiązaniem byłoby natomiast „wyrównanie” (a precyzyjniej „podwyżka uposażeń”) na obecnie istniejących stanowiskach (np. mł. kontroler celny, inspektor celny) oraz kolejna podwyżka uposażeń od dn. 01.01.2011r. na nowo utworzonych (tj. również od dn. 01.01.2011r.) stanowiskach służbowych, z wykorzystaniem narzędzia w postaci wartościowania stanowisk.
W przeciwnym razie dojdzie do przyjęcia fikcji prawnej i faktycznej polegającej na domniemaniu istnienia nowych stanowisk tj. specjalista, mł.ekspert Służby Celnej już w dn. 01.01.2010r. (mimo, iż rzeczywiście one nie istniały).
Jest to jednak rozwiązanie bardzo wątpliwe i nie do zrealizowania w istniejących okolicznościach np. licznych przeniesieniach służbowych pomiędzy stanowiskami w ciągu 2010r. (w takim przypadku należałoby bowiem wyrównać zaległości także funkcjonariuszom faktycznie wykonującym zadania na różnych stanowiskach nawet w przeciągu krótkiego czasu np. w ciągu miesiąca, kwartału 2010r., jeżeli pobierane przez niego uposażenie było niższe niż to, które zostanie obecnie ustalone na danym stanowisku w oparciu o proces wartościowania).
Brzmi to być może skomplikowanie, ale pokazuje z jaki karkołomnym zadaniem musieliby zmierzyć się dyrektorzy izb celnych.
Niedopuszczalnym byłoby jednak „wyrównywanie” uposażeń wyłącznie na zasadzie „stanu zastanego” tzn. wg stanowiska, które akurat teraz zostanie zaproponowane funkcjonariuszowi, w oderwaniu od zadań wykonywanych przez niego od dn. 01.01.2010r.
Zgodnie z wykładnią językową „wyrównanie” to suma uzupełniająca niedobory, niedostateczne uposażenie.
Podsumowując należy stwierdzić, iż to „niedostateczne uposażenie” dotyczyć może jedynie uposażenia na dotychczasowych stanowiskach, a nie nowych (bo utworzenie nowego stanowiska będzie skutkować ustaleniem dla niego adekwatnego stanowiska i w tym kontekście nie może być mowy o jakimkolwiek wyrównywaniu z mocą wsteczną).
W obecnym stanie prawnym, wobec braku upoważnienia ustawowego, wydatkowanie środków publicznych może skutkować naruszeniem przez dyrektorów izb celnych dyscypliny finansów publicznych.
Jeżeli jednak mimo powołanych argumentów utrzymujemy, że doszło do zaległości w uposażeniach i należy je teraz „wyrównywać” to konsekwentnie należy zastosować art. 165 ust.4 ustawy o Służbie Celnej.
Przepis ten przewiduje zapłatę odsetek ustawowych funkcjonariuszowi celnemu w przypadku zwłoki w wypłacie uposażenia"
Wskazała ona, że informacje o wysokości kwot do podziału zostaną przekazane podległym jednostkom 16.11.2010 r. Wyjaśniła również, iż funkcjonariusze, którzy będą mieli otrzymać regulację uposażenia wynikającą z przeprowadzonego procesu opisu i wartościowania stanowisk funkcjonariuszy celnych otrzymają ją w 2010 r. w około 80 procentach, z wyrównaniem od 01.01.2010 r., a pozostałe 20% od 01.01.2011 r.
Analogiczna deklaracja została wypowiedziana przez Panią Ewę S. Z-cę Dyrektora Izby Celnej we Wrocławiu w trakcie spotkania ze zw.zawodowymi w dn. 23.10.2010r.tj. cyt. „Kwota zostanie rozdysponowana zgodnie z zapoczątkowanym procesem wartościowania z wyrównaniem od 01-01-2010 roku. Oznacza to, że funkcjonariuszowi, któremu po procesie wartościowania zostanie od 01-01-2011 roku przypisana kwota uposażenia wyższa od obecnego uposażenia różnica zostanie wyrównana za poprzednie 12 m-cy.”(www.solid.org.pl)
Powyższe może budzić wątpliwości.
Zgodnie z art. 222 ust 2. ustawy o Służbie Celnej, w sprawach związanych z uposażeniem zasadniczym i stanowiskami służbowymi, do dnia 31 grudnia 2010r. stosuje się przepisy dotychczasowe.
Powyższe dotyczy zatem przepisów prawnych regulujących zarówno stanowiska służbowe
(wg istniejącej nomenklatury: mł. kontroler celny, kontroler celny, st. kontroler celny, inspektor celny, ekspert celny, etc.) jak i uposażenie przysługujące za służbę na tych stanowiskach.
Sformułowanie „wyrównywanie” może sugerować, iż mamy do czynienia z jakimiś zaległościami finansowymi i należy je nadrobić (wyrównać).
Jest to pogląd błędny w zakresie regulowania (podwyżki) uposażeń w oparciu o prowadzony obecnie proces wartościowania stanowisk.
Przyjęto niewłaściwe założenie, że skoro na nowo utworzonym od dn. 01.01.2011r. stanowisku służbowym (np. mł. specjalista, specjalista, ekspert Służby Celnej, st.ekspert Służby Celnej) będą wykonywane określone opisane i zwartościowane zadania to można za ich wykonywanie zapłacić z datą wsteczną tj. od dn. 01.01.2010r.
Pogląd ten jako nielogiczny nie daje się obronić m.in. ze względu na fakt, iż wartościowanie dotyczy zadań, które będę wykonywane w przyszłości na stanowiskach, które będą istnieć również w przyszłości.
Ze względu na brak korelacji pomiędzy dotychczasowymi, a nowymi stanowiskami nie można w sposób jednolity stosować nowych zasad do zaistniałych w przeszłości stanów prawnych i faktycznych.
Dotychczasowe zadania wykonywane do dn. 31.12.2010r. na stanowisku np. inspektora celnego (zgodnie z kartą zakresu obowiązków i uprawnień) to nie są te same zadania, które będą wykonywane przez tę osobę po dn. 01.01.2011r. na stanowisku np. st.specjalisty celnego.
Powyższe znajduje potwierdzenie również w odpowiedziach udzielanych funkcjonariuszom celnym kwestionującym wartościowanie stanowisk służbowych przez Zespoły lokalne ds. wartościowania działające w poszczególnych izbach celnych.
Stwierdzenia o treści np. „przedstawiony projekt opisu stanowiska służbowego odzwierciedla zadania, które będą realizowane na danym stanowisku po 1 stycznia 2011 r. w związku z tym nie musi się on pokrywać z dotychczasowym zakresem obowiązków”. (cytat z komunikatu ze spotkania zw. Zawod. Z Dyrektorem Izby Celnej we Wrocławiu, które odbyło się w dn. 23.11.2010r.).
Poza tym jest to kwestia nieporównywalna również ze względu na parametr czasochłonności mający wpływ na wartość stanowiska służbowego (a następnie na nazwę przyszłego stanowiska służbowego i wysokość nowego uposażenia).
Nikt przecież nie badał czasochłonności zadań wykonywanych przez np. inspektora celnego na danym stanowisku w okresie 01.01.2010r. - 31.12.2010r.
Może więc okazać się, że dane zadanie obecnie zwartościowane na wysokim poziomie zajmowało dotychczas funkcjonariuszowi znacznie mniej czasu (niska czasochłonność) niż powinno mu zajmować na tym stanowisku po dn. 01.01.2011r.
Istnieje zatem brak korelacji między stanem faktycznym istniejącym w 2010r., a tym, który zaistnieje od dn. 01.01.2011r., nie tylko w zakresie nazw stanowisk służbowych, wysokości uposażeń, ale także parametrów czasochłonności i wartości realizowanych zadań.
Nikt więc nie przeliczał wartości faktycznie (rzeczywiście) realizowanych zadań w okresie 01.01.2010r. - 31.12.2010r.
Nie wydaje się zatem możliwe wyrównywanie uposażeń w odniesieniu do procesu wartościowania.
Byłoby to natomiast możliwe, gdyby wartościowanie obejmowało zadania realizowane w przeciągu 2010r.
Obecnie, w skrajnych przypadkach może dojść do sytuacji, gdy dana osoba wykonywała tak samo nazwane zadania w 2010r. oraz będzie je wykonywać w 2011r., ale ich czasochłonność jest odmienna, co ma wpływ na wartość stanowiska.
Możliwym i zgodnym z prawem (art.222 ust.2 ustawy o Służbie Celnej) rozwiązaniem byłoby natomiast „wyrównanie” (a precyzyjniej „podwyżka uposażeń”) na obecnie istniejących stanowiskach (np. mł. kontroler celny, inspektor celny) oraz kolejna podwyżka uposażeń od dn. 01.01.2011r. na nowo utworzonych (tj. również od dn. 01.01.2011r.) stanowiskach służbowych, z wykorzystaniem narzędzia w postaci wartościowania stanowisk.
W przeciwnym razie dojdzie do przyjęcia fikcji prawnej i faktycznej polegającej na domniemaniu istnienia nowych stanowisk tj. specjalista, mł.ekspert Służby Celnej już w dn. 01.01.2010r. (mimo, iż rzeczywiście one nie istniały).
Jest to jednak rozwiązanie bardzo wątpliwe i nie do zrealizowania w istniejących okolicznościach np. licznych przeniesieniach służbowych pomiędzy stanowiskami w ciągu 2010r. (w takim przypadku należałoby bowiem wyrównać zaległości także funkcjonariuszom faktycznie wykonującym zadania na różnych stanowiskach nawet w przeciągu krótkiego czasu np. w ciągu miesiąca, kwartału 2010r., jeżeli pobierane przez niego uposażenie było niższe niż to, które zostanie obecnie ustalone na danym stanowisku w oparciu o proces wartościowania).
Brzmi to być może skomplikowanie, ale pokazuje z jaki karkołomnym zadaniem musieliby zmierzyć się dyrektorzy izb celnych.
Niedopuszczalnym byłoby jednak „wyrównywanie” uposażeń wyłącznie na zasadzie „stanu zastanego” tzn. wg stanowiska, które akurat teraz zostanie zaproponowane funkcjonariuszowi, w oderwaniu od zadań wykonywanych przez niego od dn. 01.01.2010r.
Zgodnie z wykładnią językową „wyrównanie” to suma uzupełniająca niedobory, niedostateczne uposażenie.
Podsumowując należy stwierdzić, iż to „niedostateczne uposażenie” dotyczyć może jedynie uposażenia na dotychczasowych stanowiskach, a nie nowych (bo utworzenie nowego stanowiska będzie skutkować ustaleniem dla niego adekwatnego stanowiska i w tym kontekście nie może być mowy o jakimkolwiek wyrównywaniu z mocą wsteczną).
W obecnym stanie prawnym, wobec braku upoważnienia ustawowego, wydatkowanie środków publicznych może skutkować naruszeniem przez dyrektorów izb celnych dyscypliny finansów publicznych.
Jeżeli jednak mimo powołanych argumentów utrzymujemy, że doszło do zaległości w uposażeniach i należy je teraz „wyrównywać” to konsekwentnie należy zastosować art. 165 ust.4 ustawy o Służbie Celnej.
Przepis ten przewiduje zapłatę odsetek ustawowych funkcjonariuszowi celnemu w przypadku zwłoki w wypłacie uposażenia"
