• Witaj na stronie i forum Związku Zawodowego Celnicy PL!
    Nasz Związek zrzesza 6783 członków.

    Wstąp do nas! (KLIKNIJ i zapisz się elektronicznie!)
    Albo jeśli wolisz zapisać się w tradycyjny sposób wyślij deklarację (Deklaracja do pobrania! Kliknij!)
    Korzyści i ochrona wynikająca z członkostwa w ZZ Celnicy PL (KLIKNIJ) plus inne benefity, np. zniżki na paliwo!
    Konto Związku 44 1600 1462 0008 2567 1607 7001 w BGŻ BNP PARIBAS

przymusowe doprowadzenie świadka

O

ON

Gość
pytanie o stosowaną praktykę, a w zasadzie prawnie unormowane wlaściwe dzialanie przy doprowadzeniu świadka ( nie podejrzanego!) .Wydaje się, że unormowanie art. 150 par. 2 k.p.k może być podstawą zwrócenia się z wnioskiem do Policji o dokonanie zatrzymania i doprowadzenia świadka, o którym stanowi art. 285 par. 2 k.p.k. Jakkolwiek w par. 2 art. 150 k.k.s. brak jakichkolwiek ograniczeń, to należy jednak przyjąć, że potrzeba, o której mowa w tym przepisie, może się odnosić tylko do takich czynności, co do których innemu organowi dochodzenia nie przysługują uprawnienia Policji. Jak wynika z treści art. 150 par. 3 k.k.s. zatrzymania i przymusowego sprowadzenia oskarżonego, który nie stawił się na wezwanie (art. 75 par. 2 k.p.k.) dokonać mogą tylko Policja, Straż Graniczna, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Żandarmeria Wojskowa, a więc niefinansowe organy dochodzenia. Finansowe organy dochodzenia mogą jedynie zwrócić się do Policji z żądaniem dokonania tej czynnościFinansowy organ dochodzenia powinien w ramach posiadanych uprawnień wydać zarządzenie (wraz z uzasadnieniem, gdyż podlega ono zaskarżeniu do sądu) i sam go wykonać (podobnie jak realizuje się inne czynności procesowe o charakterze przymusu, np. przeszukanie, tymczasowe zajęcie mienia ruchomego itp.). Dopiero w sytuacji, gdy finansowy organ dochodzenia napotka obiektywne trudności uniemożliwiające realizację zatrzymania i doprowadzenia świadka może zwrócić się do Policji o pomoc na podstawie art. 150 par. 2 k.k.s. ????
 
art. 150 kks

Zgadzam się z kolegą. Pamietać jedynie trzeba o prawidłowym (skutecznym) doręczeniu wezwania świadkowi, tak aby miał on świadomość charakteru w jakim jest wzywany i konsekwencjach nieusprawiedliwionego niestawiennictwa.
 
gazeta policyjna nr 25/2004

Czynności Policji na żądanie finansowych
organów dochodzenia






Proszę o wyrażenie opinii w przedmiocie prawnego obowiązku realizacji przez Policję zarządzenia finansowych organów dochodzenia w sprawie przymusowego doprowadzenia osób uchylających się od udziału w czynnościach procesowych.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji, Policja wykonuje czynności na polecenie sądu, prokuratora, organów administracji państwowej i samorządu terytorialnego w zakresie, w jakim obowiązek ten został określony w odrębnych ustawach. Zgodnie z art. 150 par. 2 ustawy z 10 września 1999 r., kodeks karny skarbowy, inny niż Policja organ dochodzenia może zwrócić się do Policji z wnioskiem o udzielenie pomocy przy dokonywaniu czynności procesowej.

Należy przyjąć, że potrzeba, o której mowa, może się odnosić tylko do takich czynności, co do których innemu organowi dochodzenia nie przysługują uprawnienia Policji - w tym przypadku chodzi o czynność, której realizacja wymaga posiadania uprawnień do stosowania środków przymusu bezpośredniego. Określając uprawnienie innego organu dochodzenia zwrócenia się do Policji z wnioskiem o udzielenie pomocy przy dokonaniu czynności procesowej, nie uregulowano kwestii, czy Policja może takiemu wnioskowi odmówić. Nie wydaje się więc, aby, skoro mowa o wniosku, dało się taką możliwość wykluczyć, ponieważ jednak chodzi o ustawowe uprawnienie innego organu dochodzenia, należałoby przyjąć, że odmowa może dotyczyć tylko uzasadnionych wypadków.

W świetle powyższej interpretacji przepisów prawa Policja zobowiązana jest wykonać zarządzenie naczelnika urzędu skarbowego.

Nasuwają się jednak wątpliwości, co do słuszności powyższego stanowiska. Z pewnością obowiązek prawny po stronie Policji istnieje w przypadku realizacji przymusowego doprowadzenia oskarżonego i podejrzanego o popełnienie przestępstwa (art. 150 par. 3 k.k.s., art. 75 par. 2 k.p.k.), natomiast wątpliwości budzi prawny obowiązek realizacji przymusowego doprowadzenia przez Policję świadka. Przepis art. 150 par. 3 k.k.s. zawiera odesłanie do art. 75 par. 2 k.p.k., który wprawdzie stanowi o przymusowym doprowadzeniu, ale osoby oskarżonego.

Stosownie do art. 150 par. 3 k.k.s. czynność, o której mowa w art. 75 par. 2 k.p.k., jest dokonywana przez Policję, Straż Graniczną, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, inspektora kontroli skarbowej lub Żandarmerię Wojskową, a gdy dochodzenie jest prowadzone przez inny niż inspektor kontroli skarbowej finansowy organ dochodzenia - przez Policję na żądanie tego organu. Zgodnie z art. 75 par. 2 k.p.k. oskarżonego można zatrzymać i sprowadzić przymusowo w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa.

W związku z tym istnieją wątpliwości, czy powyższe odesłanie dotyczy jedynie wskazanej w art. 75 par. 2 k.p.k. czynności odnoszącej się do wszystkich osób (w tym świadka) niestawiających się na wezwanie uprawnionego organu, czy też wprawdzie czynności, ale dotyczącej wyłącznie oskarżonego (podejrzanego). Można przyjąć tezę, że gdyby ustawodawca chciał przepis ten stosować również do osoby świadka, wówczas wskazałby w nim świadka, a tego nie uczynił.

Powyższa opinia niezbędna jest do zajęcia stanowiska w sprawach wydawanych przez naczelników urzędów skarbowych zarządzeń przymusowego doprowadzenia świadków niestawiających się na wezwania w związku z prowadzonymi dochodzeniami karnymi skarbowymi.

W związku z powyższym, proszę o przeanalizowanie moich wątpliwości i zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie.

Przedstawione rozważania na temat zakresu udzielania pomocy prawnej przez Policję na żądanie finansowych organów dochodzenia słusznie wskazują na (wydaje się) brak konsekwencji ustawodawcy w tej kwestii. Ogólne unormowanie obowiązków o wykonywaniu czynności na polecenie określonych organów w art. 14 ust. 2 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji nie może stanowić w przedmiotowej sprawie podstawy do występowania przez finansowe organy dochodzenia z żądaniem przeprowadzenia określonej czynności, nieprzewidzianej w k.k.s. Podstawę do takich wystąpień stanowi kodeks karny skarbowy, który jeszcze wyraźniej, niż czyniła to poprzednio obowiązująca ustawa karna skarbowa, opiera się na odpowiednim stosowaniu przepisów kodeksu postępowania karnego. W miejsce poprzednich, wielokrotnych odesłań do konkretnych grup przepisów wprowadzono jedną normę blankietową - art. 113 par. 1 k.k.s., odsyłającą ogólnie do przepisów kodeksu postępowania karnego, które mają "odpowiednie" zastosowanie w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, pod warunkiem, że przepisy kodeksu karnego skarbowego nie stanowią inaczej. Zgodnie z art. 118 par. 1 k.k.s. postępowanie przygotowawcze w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe prowadzić mogą finansowe organy dochodzenia. Sformułowanie par. 1 art. 150 k.k.s. wskazuje na to, że ustawodawca, określając regułę wyposażenia finansowych organów dochodzenia w te same uprawnienia i nakładając na nie te same obowiązki, które dotyczą Policji, nie dokonał rozróżnienia między finansowymi i niefinansowymi organami dochodzenia. Nie znaczy to jednak, żeby procesowe obowiązki i uprawnienia tych dwóch kategorii organów dochodzenia w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe były równe. Z jednej strony tylko finansowych organów dochodzenia dotyczą bowiem dalej idące obowiązki i uprawnienia, które zwykle przysługują prokuratorowi (zob. art. 122 par. 1 k.k.s.), z drugiej zaś - uprawnienia związane ze stosowaniem środków przymusu przewidzianych w art. 75 par. 2 i art. 244 par. 1 k.p.k. odnoszą się, oprócz Policji, tylko do pozostałych niefinansowych organów dochodzenia. Jak wynika z treści art. 150 par. 3 k.k.s. zatrzymania i przymusowego sprowadzenia oskarżonego, który nie stawił się na wezwanie (art. 75 par. 2 k.p.k.) dokonać mogą tylko Policja, Straż Graniczna, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Żandarmeria Wojskowa, a więc niefinansowe organy dochodzenia. Finansowe organy dochodzenia mogą jedynie zwrócić się do Policji z żądaniem dokonania tej czynności. Żądania tego nie należy utożsamiać z poleceniem, o którym stanowi art. 93 par. 4 k.p.k. Polecenie jest bowiem imperatywnym, procesowym oświadczeniem woli, podczas gdy żądanie jest jedynie bardziej stanowczo, niż np. wniosek, wyrażonym postulatywnym oświadczeniem woli. Z par. 4 komentowanego artykułu wynika, że czynności zatrzymania procesowego, przewidziane w art. 244 par. 1 k.p.k., oprócz wymienionej w tym przepisie Policji, dokonać mogą także: Straż Graniczna, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Żandarmeria Wojskowa. Zatem stosowanie tego środka przymusu jest zastrzeżone wyłącznie dla niefinansowych organów dochodzenia, co wiąże się z ustawowym wyposażeniem tej kategorii organów w środki umożliwiające stosowanie przymusu. Finansowe organy dochodzenia mogą samodzielnie korzystać jedynie z instytucji ujęcia, przewidzianej w art. 243 k.p.k.

Omawiane unormowania dotyczące kompetencji procesowych pozapolicyjnych organów dochodzenia (organów finansowych, jak i niefinansowych) nie mogły być uznane za wystarczające, zwłaszcza w odniesieniu do organów finansowych. Z tego względu kodeks karny skarbowy stanowi, że inny niż Policja organ dochodzenia może zwrócić się do Policji z wnioskiem o udzielenie pomocy przy dokonaniu czynności procesowej (art. 150 par. 2 k.p.k.). Wydaje się, że unormowanie to może być podstawą zwrócenia się z wnioskiem do Policji o dokonanie zatrzymania i doprowadzenia świadka, o którym stanowi art. 285 par. 2 k.p.k. Jakkolwiek w par. 2 art. 150 k.k.s. brak jakichkolwiek ograniczeń, to należy jednak przyjąć, że potrzeba, o której mowa w tym przepisie, może się odnosić tylko do takich czynności, co do których innemu organowi dochodzenia nie przysługują uprawnienia Policji. Określając uprawnienie innego organu dochodzenia (także finansowego) zwrócenia się do Policji z wnioskiem o udzielenie pomocy przy dokonaniu czynności procesowej, nie uregulowano kwestii, czy Policja może takiemu wnioskowi odmówić. Nie wydaje się jednak, aby, skoro mowa o wniosku, dało się taką możliwość wykluczyć. Ponieważ jednak chodzi o ustawowe uprawnienie innego organu dochodzenia, należałoby przyjąć, że odmowa może dotyczyć tylko uzasadnionych wypadków.

W tym miejscu powstaje zasadnicze pytanie, czy finansowe organy dochodzenia są wyposażone przez ustawę w kompetencje w zakresie kar porządkowych. Zgodnie z art. 122 par. 1 pkt 1 k.k.s. "W sprawach, w których finansowy organ dochodzenia prowadzi dochodzenie, a następnie wnosi i popiera akt oskarżenia przed sądem:
1) przez wyrażenie 'prokurator' w art. 290 par. 1 kodeksu postępowania karnego rozumie się także 'finansowy organ dochodzenia'.

Z przytoczonej formuły wynika, że finansowy organ dochodzenia w prowadzonym przezeń dochodzeniu wydaje postanowienia o stosowaniu kar porządkowych, z wyjątkiem postanowienia o zastosowaniu kary porządkowej aresztowania przewidzianego w art. 287 par. 2 k.p.k., które na wniosek finansowego organu dochodzenia stosuje sąd rejonowy, w którego okręgu prowadzi się dochodzenie. Kompetencje powyższe obejmują także wydanie zarządzenia o zatrzymaniu i doprowadzeniu świadka, który bez usprawiedliwienia nie stawił się na wezwanie finansowego organu dochodzenia (art. 285 par. 2 k.p.k. w zw. z art. 290 par. 1 k.p.k. i art. 122 par. 1 k.k.s.). Na wskazane zarządzenie finansowego organu dochodzenia przysługuje świadkowi zażalenie do sądu rejonowego, w którego okręgu prowadzi się postępowanie. W świetle powyższego unormowania Policja nie ma obowiązku wykonywania żądań finansowych organów dochodzenia w przedmiocie zatrzymania i doprowadzenia świadka. Jest to samoistne uprawnienie tych organów lub prokuratora. Policja nie ma takich kompetencji. Finansowy organ dochodzenia powinien w ramach posiadanych uprawnień wydać zarządzenie (wraz z uzasadnieniem, gdyż podlega ono zaskarżeniu do sądu) i sam go wykonać (podobnie jak realizuje się inne czynności procesowe o charakterze przymusu, np. przeszukanie, tymczasowe zajęcie mienia ruchomego itp.). Dopiero w sytuacji, gdy finansowy organ dochodzenia napotka obiektywne trudności uniemożliwiające realizację zatrzymania i doprowadzenia świadka może zwrócić się do Policji o pomoc na podstawie art. 150 par. 2 k.k.s. Udzielenie przez Policję pomocy przy dokonywaniu czynności procesowej oznacza, że czynność wykonuje funkcjonariusz tego organu, a nie policjant. Policjant udziela jedynie pomocy, która może polegać np. na użyciu środków przymusu bezpośredniego lub wykonaniu czynności o charakterze technicznym. Należałoby rozważyć także zastosowanie art. 618 par. 2 k.p.k. w zakresie zwrotu Policji kosztów poniesionych w związku z udzieloną pomocą. Tymczasowo koszty ponosi Skarb Państwa, czyli w omawianej sytuacji organ prowadzący postępowanie przygotowawcze oraz zlecający wykonanie określonych czynności (co mogłoby także być pewnym ogranicznikiem przed nieuzasadnionymi wnioskami o udzielanie pomocy, w sytuacji gdy zlecający może sam czynność zrealizować).
Zaprezentowane stanowisko jest wynikiem wykładni językowej ustaw obejmujących przedmiotową problematykę, która to wykładnia powinna być w pierwszej kolejności stosowana. Należy podkreślić, że przy wykładni prawa dopuszczalne jest odejście od wykładni językowej, gdy uzyskany wynik nie nadaje się do zaakceptowania. W tym wypadku wydaje się, że nie występuje taka sytuacja. Oczywiście nie sposób nie zauważyć pewnej dysharmonii między uprawnieniami finansowych organów dochodzenia w zakresie zatrzymania i przymusowego sprowadzenia oskarżonego (art. 75 par. 2 k.p.k.) a zatrzymania i doprowadzenia świadka (art. 285 par. 2 k.p.k.). Zarówno w jednej, jak i w drugiej sytuacji mamy do czynienia z ingerencją w prawo do wolności, co było przyczyną przekazania kompetencji z art. 75 par. 2 k.p.k. Policji. Niezrozumiałe więc jest uprawnienie organu finansowego do pozbawienia wolności świadka (art. 285 par. 2 k.p.k.), który wydaje się, że powinien mieć zdecydowanie większą ochronę prawną niż podejrzany. Analizując treść art. 150 par. 3 i 4 k.k.s., można postawić pytanie, czy ustawodawca, zmieniając nowelą styczniową w 2003 r. k.p.k., nie wprowadził zmian w k.k.s. celowo i jego zamiarem było utrzymanie stanu dotychczasowego, tj. odmienności w zakresie zatrzymania i doprowadzenia w zależności od statusu osoby. Wydaje się jednak, że zestawienie art. 122 par. 1 i 150 par. 3 i 4 k.k.s. z odpowiednimi artykułami k.p.k. (art. 75 par. 2 i 285 par. 2 k.p.k.) prowadzi do przekonania, iż doszło do powstania rzeczywistej luki w prawie. Brak 'doregulowania' przepisu nie daje racjonalnych podstaw do twierdzenia, że zaniechanie to było przez ustawodawcę zamierzone. Rozstrzygnięcie tej kwestii ma zasadnicze znaczenie i na nim koncentruje się praktyczna trudność w stosowaniu analogii legis. Wnioskowanie z podobieństwa jest bowiem dopuszczalne wyłącznie przy stwierdzeniu luk rzeczywistych (konstrukcyjnych, technicznych), a nie stwierdzonych ze względów aksjologicznych lub postulatywnych.

oprac. Jan Kudrelek
 
Panie lub Panowie "ON"; "karnista" i "nadzór z ic" wstyd mi jak czytam Wasze wypociny bo wydaje się, że dyskusję na ten temat prowadzą fachowcy z KS. Kto jak kto, ale funkcjonariusze / pracownicy KS powinni znać obowiązujący od 17.12.2005r. Kodeks Karny Skarbowy.
W art. 150 par. 3 zapisano:
§ 3. Czynności, o których mowa w art. 75 § 2 oraz art. 285 § 2 Kodeksu postępowania karnego, są dokonywane przez Policję, Straż Graniczną, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro Antykorupcyjne lub Żandarmerię Wojskową, a gdy postępowanie przygotowawcze prowadzone jest przez finansowy organ postępowania przygotowawczego - przez Policję na żądanie tego organu.

i o co tyle krzyku...... cytatów opracowań itp.
Z taaaaaakimi fachowcami nasza Służba Celna długo nie pociągnie !!!!!!!!!!

W księgarniach od dawna są wydania KKS po zmianach, w cenie 19,99 zł. A jeżeli kogoś nie stać to na stronie www.sejm.gov.pl można pobrać bezpłatnie.


[/u]
 
do znazawcy z WZP

Drogi Kolego, jeżeli wg ciebie nie ma problemu, to dlaczego w sprawie art. 150 k.k.s. stanowisko musiało zająć Ministerstwo Sprawiedliwości. Problem z tym przepisem nie dotyczył jego treści, lecz formy żądania f.o.p.p. Miłego dnia.[/i][/code][/list]
 
WZP napisał:
i o co tyle krzyku...... cytatów opracowań itp.
Z taaaaaakimi fachowcami nasza Służba Celna długo nie pociągnie !!!!!!!!!!

W księgarniach od dawna są wydania KKS po zmianach, w cenie 19,99 zł. A jeżeli kogoś nie stać to na stronie www.sejm.gov.pl można pobrać bezpłatnie.


Wow z takim WZP . .. nic nie dziwi...tylko wagony rozbierać i po straganach pobiegać - bo na zagłębianie i analizowanie przepisów czasu nie ma - co najwyżej mini rozmówki z KKS za 19,90 :) - najlepiej z komentarzem - żeby trafilo !!!!!!!!
 
Nie cytuj więc nieaktualnych przepisów np. finansowe organy dochodzenia. Ty sobie kup komentarze..... W WZP jest czas na wagony i czas na czytanie przepisów.
Pozdrawiam urażonych
 
Re: do znazawcy z WZP

pytia napisał:
Drogi Kolego, jeżeli wg ciebie nie ma problemu, to dlaczego w sprawie art. 150 k.k.s. stanowisko musiało zająć Ministerstwo Sprawiedliwości. Problem z tym przepisem nie dotyczył jego treści, lecz formy żądania f.o.p.p. Miłego dnia.[/i][/code][/list]

Proszę podaj jakie jest stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości?.
 
Re: do znazawcy z WZP

Proszę podaj jakie jest stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości?.[/quote] - jak na początku... ktoś słusznie opisał !
 
pismo Ministerstwa Sprawiedliwości z dnia 26.01.2006 r., nr P.I. 427/1119/05, dotyczące formy prowadzenia postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa skarbowe w przypadku zatrzymania i przymusowego sprowadzenia podejrzanego, który w sposób nieusprawiedliwiony nie stawia się na wezwania.
 
:D 1. Przepis niniejszy recypuje odnośne przepisy Kodeksu postępowania karnego, regulujące procesowe uprawnienia i obowiązki Policji. Przepisy te, oprócz norm wyraźnie wyłączonych przez kodeks karny skarbowy, znajdują odpowiednie zastosowanie także w odniesieniu do innych organów postępowania przygotowawczego. Ustawodawca wskazuje też, że wskazane procesowe instytucje określone w artykułach: 75 § 2, art. 244 § 1 i art. 285 § 2 k.p.k. (tj. przymusowe doprowadzenie, zatrzymanie właściwe czy zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie świadka biegłego, tłumacza i specjalisty) mogą być stosowane jedynie przez następujące organy: Policję, Straż Graniczną, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Żandarmerię Wojskową.
2. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw wprowadziła nową redakcję przepisu art. 150 § 2-4 k.k.s.
3. W odniesieniu do nowej redakcji przepisu art. 150 k.k.s. zmienionego nowelą z dnia 28 lipca 2005 r. należy uwzględnić, że uzasadnienie projektu rządowego nowelizacji kodeksu karnego skarbowego z 2005 r. stanowi, iż: "Według projektu określone w art. 150 § 3 uprawnienia organów postępowania przygotowawczego, z jednej strony zostają poszerzone o przymusowe doprowadzenie świadka, biegłego, tłumacza lub specjalisty uchylających się od wypełnienia obowiązków procesowych (art. 285 § 2 k.p.k. z 1997 r.), z drugiej zaś strony proponuje się wyeliminowanie art. 150 § 4 możliwości stosowania instytucji zatrzymania procesowego (art. 244 § 1 k.p.k. z 1997 r.) przez inspektora kontroli skarbowej, jako całkowicie nieuzasadnione systemowo, zgoła niezrozumiałe we współczesnym procesie karnym w krajach cywilizowanych. Uprawnienie to pozostałoby tylko w ręku służb mundurowych, tj. Policji, Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Żandarmerii Wojskowej - zresztą podobnie systemowo, jak to jest w powszechnym postępowaniu karnym".
4. Uprzednio obowiązująca redakcja przepisu art. 150 k.k.s. była następująca: "§ 1. Określone w Kodeksie postępowania karnego obowiązki i uprawnienia Policji, z wyjątkiem art. 214 § 6 i art. 663, dotyczą także innych organów dochodzenia. § 2. W razie potrzeby inny niż Policja organ dochodzenia może zwrócić się do Policji z wnioskiem o udzielenie pomocy przy dokonaniu czynności procesowej. § 3. Czynność, o której mowa w art. 75 § 2 Kodeksu postępowania karnego, jest dokonywana przez Policję, Straż Graniczną, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, inspektora kontroli skarbowej lub Żandarmerię Wojskową, a gdy dochodzenie jest prowadzone przez inny niż inspektor kontroli skarbowej finansowy organ dochodzenia - przez Policję na żądanie tego organu. § 4. Oprócz Policji, czynność, o której mowa w art. 244 § 1 Kodeksu postępowania karnego, może być dokonana także przez Straż Graniczną, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, inspektora kontroli skarbowej lub Żandarmerię Wojskową".
5. Obowiązki i uprawnienia przysługujące Policji (art. 150 § 1 k.k.s.), a określone w kodeksie postępowania karnego w zasadzie odnoszą się do innych organów postępowania przygotowawczego (zarówno pozostałych niefinansowych, jak i organów finansowych). Ustawodawca wprowadził jednak pewne wyjątki od tej zasady.
6. Po pierwsze, chodzi o wyjątek określony w cyt. przepisie art. 150 § 1 k.k.s. tj. o normę z art. 214 § 7 k.p.k. Wprawdzie przepis art. 150 § 1 k.k.s. powołuje w swej treści art. 214 § 6 k.p.k., to jednak tak na prawdę odnosi się do art. 214 § 7 k.p.k. Wynika to z faktu, iż w wyniku nowelizacji kodeksu postępowania karnego dokonanej ustawą z dnia 10 stycznia 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, ustawy o świadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 17, poz. 155), z dniem 1 lipca 2003 r. dotychczasowa treść przepisu § 6 art. 214 k.p.k. została umieszczona w § 7 art. 214 k.p.k. Ustawodawca nie dostrzegł jednak potrzeby dokonania stosownej nowelizacji przepisu art. 150 § 1 k.k.s. nawet w ramach wielkiej reformy nowelizacji kodeksu karnego skarbowego z dnia 28 lipca 2005 r. W myśl przepisu art. 214 § 7 k.p.k. Policja obowiązana jest udzielić osobie przeprowadzającej wywiad, pomocy przy wykonywaniu zadań związanych z wywiadem środowiskowym w celu zapewnienia jej bezpieczeństwa. Tak więc zgodnie z dyspozycją przepisu art. 150 § 1 k.k.s. w zw. z art. 214 § 7 k.p.k. w postępowaniu karnym skarbowym obowiązek udzielenia pomocy osobie, przeprowadzającej wywiad środowiskowy, odnosi się wyłącznie do Policji, nie dotyczy natomiast innych organów postępowania przygotowawczego poza jednak Żandarmerią Wojskową. W przepisie 150 § 1 k.k.s. powołany został także art. 663 k.p.k., zgodnie z którym sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych uprawnienia i obowiązki procesowe Policji dotyczą także Żandarmerii Wojskowej.
7. Po drugie, chodzi o wyjątek określony w przepisie art. 150 § 3in principio k.k.s. Zgodnie z tym przepisem w powiązaniu z art. 75 § 2 k.p.k. czynność polegająca na zatrzymaniu i przymusowym sprowadzeniu oskarżonego w razie jego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na wezwanie w toku postępowania karnego skarbowego może być dokonywana wyłącznie przez następujące organy: Policję, Straż Graniczną, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Żandarmerię Wojskową. Przed nowelizacją kodeksu karnego skarbowego z dnia 28 lipca 2005 r. odnośne uprawnienie przysługiwało inspektorowi kontroli skarbowej jako jedynemu spośród organów finansowych.
8. Po trzecie, chodzi o wyjątek określony w przepisie art. 150 § 3 k.k.s. (wprowadzony nowelą z dnia 28 lipca 2005 r. Stosownie do dyspozycji tego przepisu w powiązaniu z art. 285 § 2 k.p.k. uprawnienie procesowe - polegające na możliwości zatrzymania i przymusowego doprowadzenie świadka biegłego, tłumacza i specjalisty - przysługuje: Policji, Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Żandarmerii Wojskowej (W wypadku nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na wezwanie organu prowadzącego postępowanie albo oddalenia się z miejsca czynności przed jej zakończeniem bez zezwolenia tego organu można zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie świadka. Zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie biegłego, tłumacza i specjalisty stosuje się tylko wyjątkowo).
9. Po czwarte, chodzi o wyjątek określony w przepisie art. 150 § 4 k.k.s. Stosownie do dyspozycji tego przepisu w powiązaniu z art. 244 § 1 k.p.k. uprawnienie procesowe, polegające na możliwości zatrzymania osoby podejrzanej (w sytuacji gdy, istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo, a zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia się tej osoby albo zatarcia śladów przestępstwa bądź też nie można ustalić jej tożsamości) oprócz Policji przysługuje tylko następującym organom: Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Żandarmerii Wojskowej (tj. niefinansowym organom postępowania przygotowawczego). Przed nowelizacją kodeksu karnego skarbowego z dnia 28 lipca 2005 r. odnośne uprawnienie przysługiwało inspektorowi kontroli skarbowej jako jedynemu spośród organów finansowych).
10. Ustawodawca z jednej strony zastrzegając dokonywanie pewnych czynności procesowych wyłącznie przez niektóre organy postępowania przygotowawczego oraz dostrzegając potrzebę dokonania czynności w danej sytuacji przez Policję wprowadził możliwość zwrócenia się w razie potrzeby - przez inny niż Policja organ postępowania przygotowawczego - do Policji z wnioskiem o udzielenie pomocy przy dokonaniu czynności procesowej (art. 150 § 2 k.k.s.). Z taką sytuacją będziemy mieć do czynienia w przypadku konieczności udzielenia pomocy osobie przeprowadzającej wywiad środowiskowy (art. 214 § 7 k.k.s. w zw. z art. 150 § 1 i 2 k.k.s.).
11. W myśl przepisu art. 150 § 3in fine k.k.s. (w zw. z art. 75 § 2 k.p.k. bądź w zw. z art. 285 § 2 k.p.k.) finansowy organ postępowania przygotowawczego (a więc urząd skarbowy, inspektor kontroli skarbowej czy urząd celny - art. 53 § 37 pkt 1-3 k.k.s.), nie może dokonać czynności polegającej na zatrzymaniu i przymusowym sprowadzeniu oskarżonego w razie jego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na wezwanie tego w toku postępowania jak również czynności polegającej na zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu świadka biegłego, tłumacza i specjalisty w wypadku ich nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na wezwanie organu prowadzącego postępowanie albo oddalenia się z miejsca czynności przed jej zakończeniem bez zezwolenia. Odnośne czynności winny zostać wykonane przez Policję na żądanie urzędu skarbowego, inspektor kontroli skarbowej czy też urzędu celnego. Przed nowelizacją kodeksu karnego skarbowego z dnia 28 lipca 2005 r. uprawnienie określone w art. 75 § 2 k.p.k. przysługiwało inspektorowi kontroli skarbowej jako jedynemu spośród organów finansowych z uwagi na ówczesne brzmienie przepisu art. 150 § 3 k.k.s.
12. Odnotowania wymaga, że zatrzymanie osoby jest samoistnym środkiem przymusu procesowego. Wyróżnia się różne procesowe postacie zatrzymania osoby: 1) zatrzymanie poprzedzone ujęciem osoby (art. 243 k.p.k.), 2) zatrzymanie osoby podejrzanej (art. 244 k.p.k.) i 3) zatrzymanie osoby podejrzanej w celu przymusowego doprowadzenia w trakcie procesu (art. 247 k.p.k.). Przepis art. 150 § 4 k.k.s. odnosi się do zatrzymania, o którym mowa w art. 244 k.p.k., tj. zatrzymania osoby podejrzanej.
13. Zatrzymanie osoby jest krótkotrwałym i prowizorycznym pozbawieniem wolności. Jedną z podstaw faktycznych zatrzymania jest uzasadnione przypuszczenie, iż osoba podejrzana popełniła przestępstwo. Wprawdzie zatrzymanie nie jest środkiem zapobiegawczym, jednakże zawiera pewne jego cechy. Tymczasowość i prowizoryczność tego środka odzwierciedlają jego oblicze jako środka przymusu.
14. Zatrzymanie osoby podejrzanej może nastąpić wtedy, gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo, a zachodzi obawa ukrycia się jej lub zatarcia śladów tego przestępstwa. A także gdy nie można ustalić jej tożsamości (art. 244 § 1 k.p.k.). Zatrzymanie stosuje się w stosunku do osoby, której jeszcze nie przedstawiono zarzutów i która nie została przesłuchana w charakterze podejrzanego. Oprócz Policji prawo do zatrzymania osoby podejrzanej co do przestępstw skarbowych przysługuje niefinansowym organom postępowania przygotowawczego (a więc Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Żandarmerii Wojskowej); art. 150 § 4 k.k.s. W razie potrzeby - urząd skarbowy, inspektor kontroli skarbowej czy urząd celny może, zwrócić się do Policji, o udzielenie pomocy w zatrzymaniu (art. 150 § 2 k.k.s.).
15. Niezwłocznie po zatrzymaniu osoby podejrzanej, należy przystąpić do zebrania niezbędnych danych w sprawie, a o fakcie zatrzymania trzeba zawiadomić prokuratora (art. 244 § 4 zd. 1 k.p.k.). Zatrzymanemu przysługuje zażalenie do sądu. W zażaleniu zatrzymany może się domagać zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości jego zatrzymania. Sąd ma obowiązek niezwłocznego rozpoznania zażalenia na zatrzymanie osoby (art. 246 § 1 i 2 k.p.k.). W wypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub nieprawidłowości zatrzymania sąd zawiadamia o tym prokuratora i organ przełożony nad organem, który dokonał zatrzymania (art. 246 § 4 k.p.k.).
16. Zatrzymanego należy natomiast zwolnić, gdy przyczyna zatrzymania ustanie, a także, gdy w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania nie zostanie on przekazany do dyspozycji sądu. Poza tym zatrzymanego należy zwolnić, gdy od tego momentu w ciągu 24 godzin nie zostanie mu przedstawione postanowienie sądu o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania (art. 248 § 1 i 2 k.p.k.).
17. Nowością jest przepis art. 150 określający uprawnienia pozapolicyjnych organów dochodzenia w toku postępowania przygotowawczego. Przyjęto, że unormowanie, według którego uprawnienia procesowe Policji dotyczą także innych organów dochodzenia (art. 150 § 1), nie jest wystarczające. W praktyce bowiem z wielu tych uprawnień, zarówno w zakresie postępowania dowodowego, jak i w zakresie środków przymusu procesowego, niezmiernie trudno byłoby korzystać pracownikom urzędów skarbowych czy urzędów celnych, a także inspektorom kontroli skarbowej i funkcjonariuszom inspekcji celnej. Z tego powodu proponuje się wprowadzenie przepisu, według którego inne niż Policja organy dochodzenia mogą zwracać się do Policji o udzieleniu pomocy w dokonaniu czynności procesowych (art. 150 § 2). Od tych reguł proponuje się jednak dwa wyjątki dotyczące czynności związanych z integracją w prawo do wolności. Pierwszy wyjątek dotyczy przymusowego doprowadzenia. Zakłada się, że inne niż Policja, Straż Graniczna, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego czy Żandarmeria Wojskowa organy dochodzenia nie są w stanie przymusowo doprowadzić uczestnika postępowania, który odmawia stawiennictwa. Dlatego czynność ta ma być dokonywana przez Policję na żądanie innych niż Policja organów dochodzenia (art. 150 § 3). Drugi wyjątek dotyczy zatrzymania (art. 150 § 4). Policja podejmuje w tej sprawie decyzje, a następnie ją wykonuje. Inne niż Policja organy będą mogły jedynie korzystać z ogólnie dostępnej instytucji ujęcia uregulowanej w art. 243 k.p.k. (uzasadnienie projektu rządowego kodeksu karnego skarbowego).
 
Back
Do góry