Zamieszczam wyrok Trybunału Konstytucyjnego na podstawie którego jesteśmy zwalniani z słuzby i to nie tylko z uwagi na art.25 ust.1 pkt 3, czyli skazanie prawomocnym wyrokiem za przestepstwo popełnione umyslnie. Ten wyrok otworzył WROTA swoistej interpretacji prawa, gdyż w ten sam sposób zwalnia sie funkcjonariuszy skazanych, ale tez tych którym doręcza sie decyzje wydane z naruszeniem prawa, w ten sposób zwalnia sie tych co dopuscili się czegs złego w słuzbie (i poza służbą) jak i ofiary słuzby.
Znałem chłopaka, którego zwolniono z art.25 ust.1 pkt 3 tylko dlatego, że podczas dyskoteki bronił przed ( najprawdopodobniej)gwałtem swojej dziewczyny. Dał zbirom po pysku i został oskarżony. Ładna sprawiedliwość.
Z wieloma sprawami w tym wyroku się zgadzam, jednak prawo nie może być ślepe, Trybunał tez powinien otworzyć oczy, gdyz pisząc o zakazie dyskryminacji nie zauważa, że Słuzba Celna jest jedyną dyskryminowaną słuzbą mundurową (lub umundurowaną) . 8)
OTK-A2004/11/118
Skarżący zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego ze skargą konstytucyjną, kwestionując konstytucyjność art.25 ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej ( Dz.U. Nr 72 poz.802 ze zmianami) z art.97 tejże ustawy oraz art. 32 ust. 1 i art. 60 Konstytucji.
Art. 32.
1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny
Art. 60.
Obywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach.
1.Skarżacy był zatrudniony w Urzędzie Celnym w Szczecinie, na stanowisku kontrolera celnego od 1 lipca 1992 roku a z dniem 1 października 2001 r. został awansowany na stanowisko starszego kontrolera celnego.
Decyzją Dyrektora Urzędu Celnego w Szczecinie, z 4 października 2001 r., utrzymana w mocy przez Prezesa Głównego Urzędu Ceł, decyzją z 5 listopada 2001 r. Ryszard S. został zwolniony ze służby. Za podstawę tych decyzji przyjęto fakt, że prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Gryficach z 19 września 1993 r. ( syg.akt II K –543/95 ) został uznany winnym skazanym za popełnienie przestępstwa umyślnego. Podstawą prawną decyzji stanowił przepis art.25 ust.1 pkt 3 ustawy o Służbie Celnej.
Wniesiona przez Ryszarda S skarga do NSA została oddalona wyrokiem z 25 marca 2002 roku.
W ocenie skarżącego naruszono zasadę zakazu wstecznego działania prawa. Dalszym dowodem naruszenia tej zasady jest treść przepisu z art.91 ust.2 ustawy, który stanowi, że pracownik zatrudniony w organach celnych będzie weryfikowany na zasadach określonych w tej ustawie.
Skarżący twierdzi, że wyjątkiem warunku określonego w art.2 pkt 3 ustawy o Słuzbie Celnej spełnia wszystkie pozostałe wymagania wymienione w przepisie. Cieszy się nieposzlakowana opinią, czego dowodem jest awans, a od daty wydania wyrok skazującego do dnia zwolnienia ze służby upłynął okres ponad 5 lat. Za rzetelną i uczciwą służbę pełnioną w tym okresie czasu był nagradzany i korzysta z pełni praw publicznych.
Stosowanie przepisu z art.25 ust . pkt 3 ustawy wobec skarżącego, pozostającego w służbie celnej od 8 lat, który sam, w złożonym oświadczeniu przyznał fakt jego karalności, to naruszenie zasady równości wobec prawa. Zasada ta oznacza nie tylko prawo równego traktowania przez władze publiczne , ale również zakaz stosowania dyskryminacji w życiu społecznym. Dyskryminacji nie mogą usprawiedliwiać żadne przepisy i żadne przyczyny. Od zasady równości Konstytucja nie przewiduje żadnych odstępstw.
Skarżący twierdzi, że niezależnie od podniesionych zarzutów sprzeczności ustawy z ustawą zasadniczą, akt mianowania na kontrolera celnego z dniem 1 lipca 2000 r. wydany został w trybie określonym w przepisie art.91 ust.2 ustawy o Służbie Celnej i dokument ten, jak również późniejszy awans, stanowi pisemna propozycje słuzby. Dziewięciomiesięczny okres wskazany w ustawie na udzielenie pracownikowi propozycji pracy zobowiązywał pracodawcę do sprawdzeni w tym czasie czy funkcjonariusz celny spełnia kryteria do zwolnienia ze słuzby. Skoro więc po upływie dziewięciomiesięcznego okresu skarżący zostaje mianowany funkcjonariuszem służby celnej , to należy przyjąć, że w ocenie pracodawcy spełnia wymogi określone w przepisie art.2 tej ustawy.
2.Prokurator Generalny wskazał, że Trybunał Konstytucyjny nie bada zgodności przepisów ustawy z przepisami umieszczonymi w akcie normatywnym tej samej rangi, albowiem katalog spraw przekazanych Trybunałowi Konstytucyjnemu do rozstrzygania jest określony w art. 188 Konstytucji oraz art. 2 ust. 1 i art. 46 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.
Zasada równości wobec prawa i równego traktowania przez władze publiczne sprowadza się do zakazu jakiejkolwiek dyskryminacji osób z uwagi na płeć, pochodzenie narodowościowe, społeczne, wyznanie, wykształcenie,, stan majątkowy itp. Zdaniem Prokuratora Generalnego kwestionowany przepis nie narusza tej konstytucyjnej zasady. Wprowadza on jedynie szczególną cechę obywatela, który musi ją posiadać, chcąc być funkcjonariuszem celnym. Zasada wyrażona w aat.32 ust. 1 Konstytucji nie ogranicza bowiem ustawodawcy w ustaleniu szczególnych wymogów w stosunku do poszczególnych zawodów czy funkcji publicznych. Zwolnienie na odstawie art.25 ust. 1 pkt 3 ustawy o Służbie Celnej było zasadne, gdyż skarżący nie spełniał warunków okreslonych w art. 2 pkt 3 tejże ustawy. Każda bowiem osoba niespełniająca tego warunku byłaby ze służby celnej zwolniona.
W podobny sposób, zdaniem Prokuratora Generalnego, należy tłumaczyć zgodność skarżonego przepisu z art.60 Konstytucji. Dostęp do słuzby publicznej na jednakowych zasadach ma na celu spowodowanie, iż władze publiczne muszą stosować wobec wszystkich obywateli tożsame kryteria naboru do tej słuzby. Ustawodawca może jednak przy realizacji tej zasady konstytucyjnej formułować w drodze ustaw i wydawanych na ich podstawie aktów wykonawczych szczególne wymogi. Nie jest możliwe natomiast wprowadzenie innego, pozaprawnego zróżnicowania w przypadku naboru do służby publicznej. Nie oznacza to jednak obowiązku przyjmowania do służby publicznej każdego chętnego, a jedynie zakaz różnicowania poza tymi, które dopuszcza ustawa. Należy zatem uznać, że skarzony przepis jest zgodny także z art. 60 Konstytucji.
3.Marszałek Sejmu wniósł o stwierdzenie zgodności kwestionowanego przepisu z art.32 ust.1 i art. 60 Konstytucji, gdyż zasada równości wobec prawa i równe traktowanie przez władze publiczne, jak również równy dostęp do służby publicznej nie zostały naruszone wymogiem niekaralności zawartym w kwestionowanym przepisie.
Zasady konstytucyjne zawarte w powołanych przez skarżącego wzorcach do stosowania identycznych kryteriów wobec wszystkich obywateli, a nie zakazują tworzenia szczególnych kryteriów przy naborze do konkretnych formacji zawodowych. Ustawodawca ma prawo kształtowania dostępu do pewnych zawodów, wprowadzając konkretne ograniczenia w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu osób wstępujących do danej formacji zawodowej. Zdaniem Marszałka Sejmu ma szczególne znaczenie w przypadku administracji publicznej realizującej fiskalne funkcje państwa. Niekaralność jest jednym z wymogów , który nie budzi wątpliwości i nie ma żadnych cech dyskryminacyjnych.
Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:
1. Zaskarżony przepis ustawy o Słuzbie Celnej brzmi:Art.25 Funkcjonariusza celnego zwalnia się ze służby w wypadku
1) orzeczenia trwałej niezdolności do służby,
2) wymierzenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze słuzby,
3) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo popełnione umyślnie,
4) zrzeczenie się obywatelstwa,
5) nieprzydatność do służby, stwierdzona w ocenie okresowej,
6) odmowy złożenia ślubowania,
7) prawomocnego orzeczenia utraty praw publicznych
8 ) prawomocnego orzeczenia zakazu wykonywania zawodu funkcjonariusza celnego,
8a)wniesienia aktu oskarżenia o umyślne popełnienie przestęstwa, ściganego z oskarżenia publicznego,
8b)tymczasowego aresztowania,
9) odmowy wykonania decyzji w sprawie przeniesienia, o którym mowa w art.18 ust. 2 i 4,
10) zgłoszenie przez funkcjonariusza celnego pisemnego żądania zwolnienia ze słuzby,
11) trwałej utraty zdolności fizycznej lub psychicznej do pełnienia słuzby na zajmowanym stanowisku, stwierdzonej przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli nie ma możliwości pełnienia słuzby na innm stanowisku, odpowiednim do jego stanu zdrowia i kwalifikacji zawodowych, albo gdy funkcjonariusz odmawia przejscia a takiestanowiso,
Przepis art. 60 Konstytucji gwarantuje każdemu obywatelowi korzystającemu z pełni praw publicznych, prawo ubiegania się o przyjęcie do słuzby publicznej. Nie wyraża jednakże gwarancji, iż każda osoba posiadająca obywatelstwo polskie oraz pełnie praw publicznych zostanie przyjęta do słuzby publicznej. Ustawodawca uprawniony jest bowiem do sformułowania dodatkowych warunków, uzależniając od ich spełnienia uzyskanie określonych stanowisk w służbie publicznej, z uwzględnieniem jej specyfiki.
Gwarantując obywatelom polskim , korzystającym z pełni praw publicznych, prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach, art. 60 Konstytucji koresponduje z wyrażoną w art.32 Konstytucji zasada równości wobec prawa. Przepis ten akcentuje bowiem obowiązywanie tej zasady w odniesieniu do regulacji dostępu wszystkich obywateli polskich do służby publicznej.
Zasada równości była wielokrotnie przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego . Zgodnie z dotychczasową linią orzeczniczą Trybunału Konstytucyjnego
zasada równości oznacza nakaz jednakowego traktowania wszystkich obywateli w obrębie określonej klasy( kategorii). Wszystkie podmioty charakteryzujące się w równym stopniu dana cechą istotną , powinny być traktowane równo, a więc według jednakowej miary, bez zróżnicowań zarówno dyskryminujących , jak i faworyzujących.Wszakże, co Trybunał podkreślał wielokrotnie, zasada równości nie ma charakteru absolutnego i ustawodawca może od niej w pewnych, ściśle określonych przypadkach odstąpić. Odstępstwo takie jest konstytucyjnie dopuszczalne, jeżeli ustawodawca łącznie spełni następujące warunki:
1.Kryterium przyjęte za podstawę różnicowania pozostaje w racjonalnym związku z celem i treścią danej regulacji .
2. Waga interesu, któremu różnicowanie ma służyć, pozostaje w odpowiedniej proporcji do wagi , który zostaje naruszony w wyniku przyjętego róznicowania.
3. Kryterium różnicowania pozostaje w związku z innymi normami, zasadami i wartościami konstytucyjnymi, które uzasadniają przyjęte przez ustawodawcę różnicowanie podmiotów podobnych. Na ustawodawcy – co należy podkreślić - spoczywa ciężar wykazania, że odstępstwo od tak rozumianej zasady równości jest konstytucyjnie dopuszczalne.
Specyfika statusu pracowniczego kategorii umundurowanych funkcjonariuszy służb publicznej była kilkakrotnie przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego .
Stosunki służbowe żołnierzy zawodowych, a także innych słuzb mundurowych nie są stosunkami pracy, lecz maja charakter stosunków administracyjno-prawnych, powstających w drodze powołania, w związku z dobrowolnym zgłoszeniem się do służby.
Kandydat do słuzby publicznej - mundurowej od momentu powołania poddać się musi regułom pełnienia słuzby, nacechowanej istnieniem specjalnych uprawnień, ale tez szczególnych obowiązków. Przykładowo wśród szczególnych warunków uzasadniających korzystniejsze zasady
nabywania przez funkcjonariuszy służb mundurowych uprawnień emerytalno-rentowych oraz ustalenia ich rozmiaru wymienić można m.in.: pełna dyspozycyjność i zależność od władzy słuzbowej, wykonywanie zadań w nielimitowanym czasie pracy i trudnych warunkach, związanych nierzadko z bezpośrednim narażeniem życia i zdrowia, wysoka sprawność fizyczną i psychiczną wymaganą w całym okresie służby, niewielkie możliwości wykonywania dodatkowej pracy posiadania innych źródeł utrzymania, ograniczone prawo udziału w życiu politycznym i zrzeszania się. Powyższe uwagi zachowują aktualność i w analizowanej sprawie. Wskazaną specyfikę pracy w służbach mundurowych należy uznać za przesłankę uzasadniającą dopuszczalność wprowadzenia z jednej strony wyższych wymagań personalnych, kwalifikacyjnych czy charakterologicznych wobec kandydatów do słuzby, z drugiej zaś – odmiennego i bardziej rygorystycznego niż w przypadku pozostałych profesji ukształtowania zasad utraty statusu pracowniczego. Auważyć jednak należy, że słuzby mundurowe( i umundurowane) nie tworzą bezwzględnie jednolitej kategorii zawodowej. Każda z grup obejmowanych tym mianem – w tym Słuzba Celna – ma własną specyfikę, która może uzasadniać ich swoiste różnicowanie.
W dniu 19 października 2004 roku orzekając w sprawie przepisów dotyczących Słuzby Celnej, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że “zadania Słuzby Celnej maja zatem wymiarwieloaspektowy. Stanowią one realizację celów przypisywanych tradycyjnie z jednej strony - służbom pionu śledczego, z drugiej strony zaś – skarbowego. Należy zwrócić uwagę na doniosłość prawidłowego wykonywania zadań Służby Celnej dla budżetu państwa. Powszechnie znane są też ryzyka towarzyszące wykonywaniu słuzby oraz ich skala – w szczególności wywierana na celników presja korupcyjna oraz częstotliwość stykania się ze środowiskiem przestępczym. Wieloaspektowy, publiczny wymiar Służby Celnej powoduje, że w istotnym stopniu jej działania, a nawet wyobrażenia o nich, kształtują autorytet oraganów państwa i zaufania do ich funkcjonariuszy. Stąd też wymagania w stosunku do funkcjonariuszy publicznych Służby Celnej muszą być tak wysokie, aby umacniały podstawy tego autorytetu. Okoliczność, że wymagania takie w stosunku do nich są niejednokrotnie wyższe niż do innych służb nie oznacza, że w stosunku do innych słuzb nie mogą być zwiększone, o ile tego wymagać będzie sytuacja ”
2.Trybunał Konstytucyjny aprobuje w całej rozciągłości pogląd doktryny, że dyskryminacją jest . nie znajdujące podstawy w obowiązujących normach prawnych i upośledzające daną osobę traktowanie jej przez inne podmioty: odbieranie lub ograniczanie wolności, uniemożliwienie lub utrudnianie korzystania z praw, wymaganie realizacji nieznanych prawu obowiązków ( P.Wieczorek Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej) z 2 kwietnia 1997 roku).
Określenie w przepisach ustaw dodatkowych wymagań stawianych kandydatom do określonych stanowisk w służbie publicznej oraz uzależnienie uzyskania odpowiednich stanowisk w tej służbie od spełniania tak określonej przesłanki: jaka jest niekaralność nie może być _ zdaniem Trybunału Konstytucyjnego – równoznaczne z niezgodnym z art.60 Konstytucji ograniczeniem dostępu do służby publicznej. Sprzeczność taka zachodziłaby wówczas tylko, gdyby wprowadzone w tej mierze w odpowiednich ustawach dodatkowe przesłanki nie były jednakowe dla wszystkich kandydatów, tj. nie przestrzegałyby zasady równości szans wszystkich kandydatów, bądź też – z jakiejkolwiek przyczyny – zakładałyby dyskryminację określonych kandydatów. Przesłanką taką nie jest kryterium niekaralności za przestępstwa popełnione umyślnie.
Jednocześnie określenie kryteriów zwalniania z określonej służby publicznej oraz procedura podejmowania odpowiednich decyzji w tym zakresie musi spełniać wymóg szczegółowego i precyzyjnego uregulowania ustawą, celem wyeliminowania jakiejkolwiek dowolności podejmowanych decyzji ( wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 14.12.1999 r.).
Tak jest w przypadku zaskarżonego przepisu art.25 ust.1 pkt 3 ustawy o Słuzbie Celnej.
3.Trybunał Konstytucyjny rozważył, czy postanowienia kwestionowanego przez skarżącego przepisu prowadzą do zróżnicowania podmiotów posiadających istotne cechy wspólne. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego sytuacja taka nie ma miejsca. Ustawodawca stawia bowiem wymóg niekaralności wszystkim chcącym być funkcjonariuszami celnymi, nie dokonując w tej mierze żadnych zróżnicowań.
Zaskarżony przepis, będąc materioprawną podstawą zwolnienia skarżącego ze służby celnej operuje zwrotem zwalnia się , a nie zwrotem można zwolnić jak czyni to przepis art.26 pkt.2 kwestionowanej ustawy. Oznacza to, zwolnienie ma charakter obligatoryjny, a więc niezależny od uznania organu. Niezasadna jest również interpretacja zaskarżonego przepisu zawarta we wniosku, a polegająca na dopuszczalności stosowania tego przepisu wyłącznie do tych funkcjonariuszy Służby Celnej , którzy zostali prawomocnym wyrokiem skazani za przestępstwo umyślne po wejściu w życie ustawy o Służbie Celnej. Taka interpretacja jest sprzeczna zarówno z art.2 pkt 3 ustawy stanowiącym, że służbę celną może pełnić osoba, która nie była karana za przestępstwo popełnione umyślnie, jak i art.2 pkt.5 ustawy ustanawiającym wymóg posiadania nieposzlakowanej opinii przez funkcjonariusza tej służby. Tak więc czas w jaki doszło do skazania za przestępstwo popełnione umyślnie nie ma żadnego znaczenia przy podejmowaniu decyzji w oparciu o kwestionowany przespis.
Na marginesie, szczegółowa analiza uzasadnienia skargi doprowadziła Trybunał do następującego wniosku . Otóż z treści zarzutów skarżącego wynika, iż wcale nie kwestionuje on brzmienia zaskarżonego przepisu . Przedmiotem zaskarżenia czyni natomiast zastosowanie tego przepisu w swojej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Tymczasem stosowanie prawa przez sądy – choćby nawet błędne – pozostaje poza kognicja Trybunału Konstytucyjnego.
4.W odniesieniu do zarzutów niezgodności art.25 ust. 1 pkt 3 ustawy o Służbie Celnej z art. 97 tejże ustawy Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zgodnie z art.188 Konstytucji oraz art. 2 ust.1 i art. 46 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym niedopuszczalne jest badanie zgodności przepisów ustawy z przepisami zamieszczonymi w akcie normatywnym tej samej rangi. W związku z tym na zasadzie art.39 ust.1 pkt 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym należało postępowanie w tym przedmiocie umorzyć.
juz 5 miesiecy nie mam odpowiedzi tak blyskotliwie dzialaja sądy) i juz wiem że czeka mnie skarga do unijnych