J
jacuś
Gość
Jak to jest z tym pościgiem? Moze go prowadzic sc. Jezeli nie (a takie glosy przewazają) to gdzie jest napiosane które sluzby taki poscig moga prowadzic i jak on ma wygladac.
-
Witaj na stronie i forum Związku Zawodowego Celnicy PL!
Nasz Związek zrzesza 6783 członków.
Wstąp do nas! (KLIKNIJ i zapisz się elektronicznie!)
Albo jeśli wolisz zapisać się w tradycyjny sposób wyślij deklarację (Deklaracja do pobrania! Kliknij!)
Korzyści i ochrona wynikająca z członkostwa w ZZ Celnicy PL (KLIKNIJ) plus inne benefity, np. zniżki na paliwo!
Konto Związku 44 1600 1462 0008 2567 1607 7001 w BGŻ BNP PARIBAS
G
Guest
Gość
np. Zarządzenie Komendanta Głównego Policji w sprawie organizacji działań pościgowych wydane na podstawie ustawy o policji.
G
Guest
Gość
W art. 1 ust.2 pkt 4 ustawy o służbie celnej istnieje również zapis, że jednym z zadań SC jest ściganie sprawców przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych oraz przestępstw i wykroczeń związanych z przywozem lub wywozem towarów.
Pominięto nas jednak np. w rozporządzeniu w sprawie kontroli ruchu drogowego, gdzie w paragrafach dotyczących działań pościgowych wymienia się tylko policję i straż graniczną.
Ale w polskim prawodastwie jest bałagan, w wielu przepisach nas pominięto! Coś możemy, czegoś nie, czegoś nie do końca...
W tym samym rozporządzeniu w paragrafie 12 jest napisane że kontrolę ruchu drogowego SC może przeprowadzać tylko w strefie nadgranicznej.
Pominięto nas jednak np. w rozporządzeniu w sprawie kontroli ruchu drogowego, gdzie w paragrafach dotyczących działań pościgowych wymienia się tylko policję i straż graniczną.
Ale w polskim prawodastwie jest bałagan, w wielu przepisach nas pominięto! Coś możemy, czegoś nie, czegoś nie do końca...
W tym samym rozporządzeniu w paragrafie 12 jest napisane że kontrolę ruchu drogowego SC może przeprowadzać tylko w strefie nadgranicznej.
J
jacuś
Gość
Rzecz jasna chodzi mi o pościg za samochodem, który nie zatrzymał się do kontroli. O pościgu nie ma nic w w wymienionym przez Ciebie rozporządzeniu. Bałagan w przepisach tofakt, ale ja bym chciał dowiedzieć się jak wyglądać ma pościg za samochodem i kto go może prowadzić.Anonymous napisał:
J
jacuś
Gość
Chodzi mi o przepisy prawa, które ragulują kto może a kto nie prowadzić pościg (jeżeli takie istnieją).Anonymous napisał:
G
Guest
Gość
cyt. W art. 1 ust.2 pkt 4 ustawy o służbie celnej istnieje również zapis, że jednym z zadań SC jest ściganie sprawców przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych oraz przestępstw i wykroczeń związanych z przywozem lub wywozem towarów.
No przecież pisze,że masz ścigać, bo za to Ci płacą.
nie piusze czym masz to robić
No przecież pisze,że masz ścigać, bo za to Ci płacą.
nie piusze czym masz to robić
P
pogranicznik
Gość
sprawa jest prosta ,tak jest w Policji , SG i strazy pożarnej , jesli chcesz kogoś gonić autem to musisz mieć po pierwsze tzw. kogut i to o jego używanie sie rozchodzi ,dopóki jeżdzisz samochodem oznakowanym lub nie nawet jesli masz ten kogut to jest to pojazd słuzbowy i masz upoważnienie do prowadzenia pojazdów służbowych(wystraczy ze masz prawo jazdy , przechodzisz badania itp), w momencie kiedy ten kogut właczysz na drodze jest to pojazd uprzywilejowany czyli powinienes mieć uprawnienia to kierowania pojazdem uprzywilejowanym a do tego musisz przejśc kurs , przewaznie przeszkala drgówka czasem też SG pytanie teraz czy u was coś takiego się organizuje?niby kwestia nazewnictwa ale ważna niestety
J
jacuś
Gość
Boże.... Ja wiem co to jest pojazd uprzywilejowany, nie o to mi chodzi. Pytam o POSCIG ZA SAMOCHODEM KTÓRY NIE ZATRZYMAŁ SIĘ do kontroli. Czy to tak trudno zrozumiec? I nie piszę tego tylko do ciebie, ale do wszystkich, którzy odpowiadali na mój post. W tym serwisie, w innych postach, szczególnie dotyczących uprawnień mobilnych wypowaiadało się wielu mędrców. A tu cisza....pogranicznik napisał:
Pincet razy pisane tu było, że SC nie może prowadzić pościgów!!! Ja pytam skąd to wynika i gdzie jest napisane kto taki pościg może prowadzić!!
P.S. Do pogranicznika - samochód SC nieoznakowany, z kogutem to tylko szpan. Nasza służba (nie wiem jak jest w sg czy straży pożarnej) nie ma prawa używać jako pjazdów uprzywilejowanych samochodów nieoznakowanych. Pozdrawiam.
G
Guest
Gość
dla jacusia
Sprawa wcale nie jest taka prosta , słuzba celna nie ma uprzwnień do podjęcia działań pościgowych - możemy jedynie "udać" się za samochodem który nie zatrzymał się do kontroli. Nie ma dodatkowych zarządzeń tak jak np. w policji.
Przekazuję opracowanie na ten temat
Opracowała: Przemyśl 2007.02.07
W.Czudek
Kontrole drogowe prowadzone przez Grupy Mobilne
Ustawa o Służbie Celnej:
Art. 6x.
1. W celu ustalenia, czy towary zostały wprowadzone na obszar celny Wspólnoty lub wyprowadzone z tego obszaru zgodnie z przepisami prawa celnego, organ celny może zatrzymywać środki transportu i podejmować inne czynności kontroli celnej.
2. Zatrzymanie środków transportu może być dokonane tylko przez umundurowanych funkcjonariuszy celnych znajdujących się w pobliżu oznakowanego pojazdu służbowego.
(Szczegółowe zasady zatrzymywania, postępowania po zatrzymaniu pojazdu i przeprowadzana kontroli określa Instrukcja dla funkcjonariuszy celnych WZP)
3. Zatrzymywanie środków transportu innych niż środki transportu przemieszczające się po drodze odbywa się przy udziale innych służb lub instytucji, a w szczególności:
1) Policji;
2) Straży Granicznej;
3) służb lotniczych i morskich;
4) służb administracji kolei państwowych.
4. Po zatrzymaniu środka transportu organ celny może w szczególności:
1) kontrolować dokumenty i dane dotyczące środka transportu oraz osoby kierującej pojazdem, z wyłączeniem dokumentów uprawniających do kierowania środkiem transportu, z zastrzeżeniem ust. 5;
2) kontrolować dokumenty dotyczące przewożonych towarów;
3) sprawdzać zamknięcia celne, jeżeli z dokumentów wynika, że zostały one nałożone;
4) przeprowadzać rewizję środków transportu i towarów.
5. Organ celny może kontrolować dokumenty uprawniające do kierowania środkiem transportu, jeżeli osoba kontrolowana nie posiada innych dokumentów pozwalających określić jej tożsamość albo występuje uzasadniona wątpliwość co do ich autentyczności.
6. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór i sposób oznakowania pojazdów służbowych Służby Celnej, uwzględniając w szczególności zapewnienie jednoznacznej identyfikacji pojazdów. (Dz.U z 2005 r.,Nr 135, poz.1136 Rozp. Min.Fim. z 16.07.04)
W rozdziale Ustawy Prawo o ruchu drogowym /Dz.U z 2005 r.,Nr 108, poz.908) określone są uprawnienia organu celnego do działań związanych z kontrolą ruchu drogowego
→ art. 129 ust 4a informuje, iż - kontrolę ruchu drogowego mogą przeprowadzać funkcjonariusze Straży Granicznej lub organów celnych, którym przysługują uprawnienia, o których mowa w ust. 2 pkt 1–5 i 7–12 oraz w art. 130a ust. 4 pkt 1.
Art.129 ust,2 pkt 1-5 , 7-12
Funkcjonariusz celny jest uprawniony do :
1) legitymowania uczestnika ruchu i wydawania mu wiążących poleceń co do sposobu korzystania z drogi lub używania pojazdu;
2) sprawdzania dokumentów wymaganych w związku z kierowaniem pojazdem i jego używaniem, zaświadczenie, o którym mowa w art. 95a ust. 1 pkt 2 także dokumentu stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia;
( art.95a ust.1 pkt.2 -Kierującym pojazdem uprzywilejowanym Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej może być osoba, która posiada zaświadczenie wydane przez dowódcę jednostki wojskowej, potwierdzające spełnienie wymagań w zakresie badań lekarskich, o których mowa w art. 122 ust. 2, oraz psychologicznych, o których mowa w art. 124 ust. 2.
art. 122.2. Kierowca pojazdu uprzywilejowanego, instruktor, egzaminator oraz kierujący tramwajem podlegają kontrolnym badaniom lekarskim:
1) w wieku do 55 lat – co 5 lat;
2) w wieku od 55 lat do 65 – co 2 lata;
3) powyżej 65 roku życia – corocznie.)
art. 124 ust. 2. Instruktor, egzaminator, kierowca pojazdu uprzywilejowanego oraz kierujący tramwajem podlegają kontrolnym badaniom psychologicznym co 5 lat do ukończenia 65 roku życia i następnie corocznie.
3) żądania poddania się przez kierującego pojazdem lub przez inną osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem, badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;
4) sprawdzania stanu technicznego, wyposażenia, ładunku, wymiarów, masy lub nacisku si pojazdu znajdującego się na drodze;
5) sprawdzania zapisów urządzenia rejestrującego samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy oraz postoju;
7) wydawania poleceń:
a) osobie, która spowodowała przeszkodę utrudniającą ruch drogowy lub zagrażającą jego bezpieczeństwu, albo osobie odpowiedzialnej za
utrzymanie drogi,
b) kontrolowanemu uczestnikowi ruchu – co do sposobu jego zachowania;
8) uniemożliwienia:
a) kierowania pojazdem osobie znajdującej się w stanie nietrzeźwości lub
w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,
b) korzystania z pojazdu, którego stan techniczny, ładunek, masa lub nacisk osi zagrażają bezpieczeństwu lub porządkowi ruchu, powodują
uszkodzenie drogi albo naruszają wymagania ochrony środowiska,
c) korzystania z pojazdu, jeżeli kierujący nim nie okazał dokumentu
stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia,
d) kierowania pojazdem przez osobę nie posiadającą wymaganych dokumentów uprawniających do kierowania lub używania pojazdu;
9) używania przyrządów kontrolno-pomiarowych, a w szczególności do badania pojazdu, określania jego masy, nacisku osi lub prędkości, stwierdzania naruszenia wymagań ochrony środowiska oraz do stwierdzania stanu trzeźwości kierującego;
10) usuwania lub przemieszczania pojazdu w przypadkach, o których mowa w art. 130a ust. 1–3;
art. 130a.
1. Pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku:
1) pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu;
2) nie okazania przez kierującego dokumentu stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia;
3) przekroczenia wymiarów, dopuszczalnej masy całkowitej lub nacisku osi określonych w przepisach ruchu drogowego.
2. Pojazd może być usunięty z drogi na koszt właściciela, jeżeli nie ma możliwości zabezpieczenia go w inny sposób, w przypadku gdy:
1) kierowała nim osoba:
a) znajdująca się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu
albo środka działającego podobnie do alkoholu,
b) nie posiadająca przy sobie dokumentów uprawniających do kierowania
lub używania pojazdu;
2) jego stan techniczny zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, powoduje uszkodzenie drogi albo narusza wymagania ochrony środowiska.
3. Pojazd może być przemieszczony lub usunięty z drogi, jeżeli utrudnia prowadzenie akcji ratowniczej.
11) kontroli przewozu drogowego towarów niebezpiecznych oraz wymagań
związanych z tym przewozem;
12) używania urządzeń nagłaśniających, sygnalizacyjnych lub świetlnych, służących do wydawania wiążących poleceń uczestnikowi ruchu;
Art.129 ust 4b. Dodatkowo funkcjonariusze ci mogą odmówić prawa przekroczenia granicy pojazdem, jeżeli:
1) pojazd kierowany jest przez osobę znajdującą się w stanie nietrzeźwości lub stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu, jeżeli nie ma możliwości zabezpieczenia pojazdu w inny sposób;
2) pojazd kierowany jest przez osobę nie posiadającą przy sobie wymaganych dokumentów uprawniających do kierowania pojazdem lub używania pojazdu, dokumentu stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia;
3) stan techniczny pojazdu zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, powoduje uszkodzenie drogi albo narusza wymagania ochrony środowiska;
4) pojazd przekracza dopuszczalną masę całkowitą lub naciski osi określone w przepisach ruchu drogowego.
Art. 130a, ust.4, p. 1.
4. Decyzję o przemieszczeniu lub usunięciu pojazdu z drogi podejmuje:
1) policjant, a w tym wypadku funkcjonariusz celny – w sytuacjach, o których mowa w ust. 1–3; tzn gdy:
1. Pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku:
1) pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu;
2) nie okazania przez kierującego dokumentu stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia;
3) przekroczenia wymiarów, dopuszczalnej masy całkowitej lub nacisku osi określonych w przepisach ruchu drogowego.
W związku z uprawnieniami jakie daje art.129 do funkcjonariuszy celnych odnoszą się także art.:
Art. 5.
1. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani stosować się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli, sygnałów świetlnych oraz znaków drogowych, nawet wówczas, gdy z przepisów ustawy wynika inny sposób zachowania niż nakazany przez te osoby, sygnały świetlne
lub znaki drogowe.
2. Polecenia i sygnały dawane przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli mają pierwszeństwo przed sygnałami świetlnymi i znakami drogowymi.
3. Sygnały świetlne mają pierwszeństwo przed znakami drogowymi regulującymi pierwszeństwo przejazdu.
Sygnał drogowy – sygnał obowiązujący w ruchu drogowym, którego znaczenie i zakres obowiązywania określone jest w Rozporządzeniu Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych z dnia 31 lipca 2002 r. Sygnały drogowe sytuowane są po stronie prawej, lewej, nad bądź na jezdni. Dzielą się na:
• sygnały świetlne nadawane przez sygnalizatory,
• sygnały dawane przez osoby do tego uprawnione,
• sygnały dźwiękowe lub wibracyjne.
Artykuł 6 Ustawy o ruchu drogowym powiązany jest z art. 6 x Ustawy o Służbie Celnej:
Art. 6. Ustawy o ruchu drogowym
1. Polecenia lub sygnały może dawać uczestnikowi ruchu lub innej osobie znajdującej
się na drodze:
1) policjant;
2) żołnierz Żandarmerii Wojskowej lub wojskowego organu porządkowego, zabezpieczający przemarsz lub przejazd kolumny wojskowej albo w razie akcji związanej z ratowaniem życia lub mienia;
3) funkcjonariusz Straży Granicznej;
3a) inspektor Inspekcji Transportu Drogowego;
3b) umundurowany inspektor kontroli skarbowej lub funkcjonariusz celny;
3c) strażnik gminny (miejski);
4) pracownik kolejowy na przejeździe kolejowym;
5) pracownik zarządu drogi lub inna osoba wykonująca roboty na drodze na zlecenie lub za zgodą zarządu drogi;
6) osoba nadzorująca bezpieczne przejście dzieci przez jezdnię, w wyznaczonym miejscu;
7) kierujący autobusem szkolnym w miejscach postoju związanych z wsiadaniem lub wysiadaniem dzieci.
Pojazdy uprzywilejowane :
Art. 2 Ust. o RD
p 38) pojazd uprzywilejowany – pojazd wysyłający sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie, jadący z włączonymi światłami mijania lub drogowymi; określenie to obejmuje również pojazdy jadące w kolumnie, na której początku i na końcu znajdują się pojazdy uprzywilejowane wysyłające dodatkowo sygnały świetlne w postaci czerwonego światła błyskowego;
Art. 53.
1. Pojazdem uprzywilejowanym w ruchu drogowym może być pojazd samochodowy:
1) jednostek ochrony przeciwpożarowej;
2) pogotowia ratunkowego;
3) Policji;
4) jednostki ratownictwa chemicznego;
5) Straży Granicznej;
6) Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
7) Agencji Wywiadu;
7a) Centralnego Biura Antykorupcyjnego;
7b) Służby Kontrwywiadu Wojskowego;
7c) Służby Wywiadu Wojskowego;
8) Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
9) Służby Więziennej;
10) Biura Ochrony Rządu;
10a) kontroli skarbowej;
10b) Służby Celnej;
11) Inspekcji Transportu Drogowego;
12) jednostki nie wymienionej w pkt 1–11, jeżeli jest używany w związku z ratowaniem życia lub zdrowia ludzkiego – na podstawie zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
1a. Minister właściwy do spraw wewnętrznych stwierdza wygaśnięcie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, gdy ustaną okoliczności uzasadniające wykorzystanie pojazdu jako uprzywilejowanego.
2. Kierujący pojazdem uprzywilejowanym może, pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności, nie stosować się do przepisów o ruchu pojazdów, zatrzymaniu i postoju oraz do znaków i sygnałów drogowych tylko w razie, gdy:
1) uczestniczy:
a) w akcji związanej z ratowaniem życia, zdrowia ludzkiego lub mienia albo koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa lub porządku publicznego albo
b) w przejeździe kolumny pojazdów uprzywilejowanych,
c) w wykonywaniu zadań związanych bezpośrednio z zapewnieniem bezpieczeństwa osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, którym na mocy odrębnych przepisów przysługuje ochrona;
2) pojazd wysyła jednocześnie sygnały świetlny i dźwiękowy; po zatrzymaniu pojazdu nie wymaga się używania sygnału dźwiękowego;
3) w pojeździe włączone są światła drogowe lub mijania.
3. Kierujący pojazdem uprzywilejowanym jest obowiązany stosować się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub upoważnione do jego kontroli.
Art. 95a.
1. Kierującym pojazdem uprzywilejowanym może być osoba, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, która:
1) ukończyła 21 lat;
2) posiada zaświadczenie wydane przez pracodawcę, potwierdzające jej zatrudnienie oraz spełnienie wymagań w zakresie badań lekarskich, o których mowa w art. 122 ust. 2, i psychologicznych, o których mowa w art. 124 ust.2.
2. Kierującym pojazdem uprzywilejowanym Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej może być osoba, która posiada zaświadczenie wydane przez dowódcę jednostki wojskowej, potwierdzające spełnienie wymagań w zakresie badań lekarskich, o których mowa w art. 122 ust. 2, oraz psychologicznych, o których mowa w art. 124 ust. 2.
3. Kierującym pojazdem uprzywilejowanym Policji może być osoba, która posiada zaświadczenie wydane przez odpowiedni organ Policji, potwierdzające spełnieniewymagań w zakresie badań lekarskich, o których mowa w art. 122 ust. 2,oraz psychologicznych, o których mowa w art. 124 ust. 2.
===========================
Instrukcja dla funkcjonariuszy celnych WZP w punkcie 3.3.1 podaje zasady dotyczące kontroli środków transportu w ruchu drogowym.
Są tam podane :
1/ zasady ogólne- m.in.- kontrolę podejmuje co najmniej dwóch przeszkolonych w zakresie zatrzymywania pojazdów samochodowych funkcjonariuszy; mający stałą łączność z koordynatorem
2/ Zatrzymywanie pojazdów do kontroli- na podst. art. 6x ustawy o S.C. w zw. Z art.6 ust.1 pkt 3b ustawy Prawo o RD; kontrola ruchu drog.-art.129 ust.4a ustawy prawo o RD; funkcjonariusz ma być umundurowany, ubrany w żółtą kamizelkę z oznaczeniem Służba Celna stojący w pobliżu oznakowanego pojazdu służbowego
3/ Sposoby zatrzymywania pojazdów- z pobocza, z jezdni, z pojazdu służbowego
4/ Postępowanie po zatrzymaniu pojazdu – przedstawienie się i podanie powodu zatrzymania kierującemu, na żądanie okazanie legitymacji służbowej ważne jest , iż wobec osób nie podporządkowujących się poleceniom funkcjonariusza, stosuje się odpowiednio środki przymusu
bezpośredniego
5/ Taktyka przy zatrzymywaniu pojazdów i przeprowadzaniu kontroli
– znajdują się tu zasady postępowania w razie gdy kierujący nie
zatrzyma się do kontroli:
„Jeśli kierujący zatrzymywanym pojazdem nie reaguje na dawane sygnały, funkcjonariusz włącza sygnał dźwiękowy celem zwrócenia uwagi kierującego pojazdem zatrzymywanym. Funkcjonariusz obserwuje zatrzymywany pojazd tak aby w przypadku nie zatrzymania się mógł odczytać i zanotować numer rejestracyjny pojazdu i inne cechy charakterystyczne (kolor, markę ilość osób w pojeździe). W takim przypadku udaje się za tym pojazdem i niezwłocznie informuje najbliższą jednostkę policji oraz dyżurnego- koordynatora. Funkcjonariusz celny może stosować tylko takie środki przymusu bezpośredniego, jakie zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów.”
Rozporządzenie Rady Ministrów z dn.22 grudnia 2004 roku w sprawie środków przymusu bezpośredniego stosowanych przez funkcjonariuszy celnych – Dz.U. Dz 2004 r., Nr 286, poz.2874.:
Paragrafy mające zastosowanie w przypadku udania się za pojazdem, który nie zatrzymał się do kontroli:
§ 12. 1. Paralizator elektryczny można stosować w przypadkach:
1) odpierania czynnej napaści;
2) pokonywania czynnego oporu;
3) przeciwdziałania niszczeniu mienia;
4) udaremniania ucieczki osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa albo w pościgu za tą osobą.
2. Przy stosowaniu środka przymusu, o którym mowa w ust. 1, należy uwzględnić jego właściwości mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego.
§ 13. 1. Ręczny miotacz gazowy można stosować w przypadkach:
1) odpierania czynnej napaści;
2) pokonywania czynnego oporu;
3) udaremnienia ucieczki osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa albo w pościgu za tą osobą.
2. Przy stosowaniu środka przymusu, o którym mowa w ust. 1, należy uwzględnić jego właściwości mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego.
§ 14. 1. Kolczatka drogowa lub inne przeszkody umożliwiające zatrzymanie pojazdu mechanicznego mogą być stosowane w przypadku, gdy osoba prowadząca pojazd nie zatrzymała się, pomimo sygnału do zatrzymania, wydanego w celu realizacji zadań ustawowych oraz w sposób zrozumiały i widoczny dla kierowcy zatrzymywanego pojazdu przez umundurowanego funkcjonariusza celnego, znajdującego się w pobliżu oznakowanego pojazdu Służby Celnej
2. Kolczatki drogowej nie stosuje się do zatrzymania pojazdów jednośladowych.
3. O zamiarze zastosowania kolczatki drogowej albo innej przeszkody umożliwiającej zatrzymanie pojazdu mechanicznego lub innego środka przewozowego należy zawiadomić najbliższą jednostkę Policji oraz izbę celną, na której terenie zastosowany zostanie ten środek przymusu, a w przypadku działań w strefie nadgranicznej - również najbliższą jednostkę Straży Granicznej.
4. Zastosowanie kolczatki drogowej lub innej przeszkody należy poprzedzić wstrzymaniem ruchu drogowego w obu kierunkach na odległość nie mniejszą niż 100 m od kolczatki lub innej przeszkody oraz sygnałem zatrzymania, podanym przez umundurowanego funkcjonariusza celnego, znajdującego się w pobliżu oznakowanego
pojazdu Służby Celnej.
5. Jeżeli ze względu na okoliczności faktyczne zachodzi potrzeba natychmiastowego zatrzymania pojazdu mechanicznego lub innego środka przewozowego, a zawiadomienie, o którym mowa w ust. 3, jest niemożliwe, należy:
1) stosować tryb postępowania określony w ust. 4;
2) niezwłocznie po ustąpieniu przyczyny zawiadomić organy wymienione w ust. 3.
6. W przypadku blokowania przejazdu oznakowanym pojazdem służbowym Służby Celnej z włączonymi sygnałami świetlnymi można odstąpić od wstrzymania ruchu drogowego.
§ 15. 1. Blokady mogą być stosowane w przypadkach, gdy:
1) istnieje uzasadnione podejrzenie, że w pozostawionym pojeździe mogą znajdować się towary wprowadzone na obszar celny Wspólnoty
Europejskiej, przewożone przez ten obszar lub przeznaczone do
wywozu, w sposób niezgodny z prawem;
2) wobec osób lub towarów znajdujących się w pojeździe podjęto czynności kontrolne, a ze względu na okoliczności faktyczne zachodzi obawa ucieczki kontrolowanym pojazdem przed zakończeniem tych czynności.
2. Blokada powinna być założona na przednim kole pojazdu mechanicznego po stronie kierującego oraz trwale oznakowana przez umieszczenie na niej w widocznym miejscu:
1) nazwy organu zakładającego blokadę;
2) numeru ewidencyjnego blokady;
3) adresu, pod który należy zgłosić się w celu jej zdjęcia.
3. Na pojeździe w widocznym miejscu umieszcza się informację o założeniu blokady.
===================================
Jako ciekawostka:
DZIAŁANIA POŚCIGOWE PROWADZONE PRZEZ POLICJĘ:
1/ Na podstawie Ustawy o Policji, policjant wobec osób nie stosujących się do wydanych poleceń ma prawo stosować:
Art. 16. 1. W razie niepodporządkowania się wydanym na podstawie prawa poleceniom organów Policji lub jej funkcjonariuszy, policjanci mogą stosować następujące środki przymusu bezpośredniego:
1) fizyczne, techniczne i chemiczne środki służące do obezwładniania bądź konwojowania osób oraz do zatrzymywania pojazdów,
2) pałki służbowe,
3) wodne środki obezwładniające,
4) psy i konie służbowe,
5) pociski niepenetracyjne, miotane z broni palnej.
2. Policjanci mogą stosować jedynie środki przymusu bezpośredniego odpowiadające potrzebom wynikającym z istniejącej sytuacji i niezbędne do osiągnięcia podporządkowania się wydanym poleceniom.
2/ ZARZĄDZENIE NR 495 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 25 maja 2004 r. w sprawie sposobu pełnienia służby na drogach przez policjantów (Dz. Urz. KGP z dnia 15 czerwca 2004 r.) ze zmianami Zarządzenie nr.833 z 20 lipca 2004 r., poz.107
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2002 r., poz. 58 z późn. zm. zarządza się, co następuje:
( Ustawa o Policji - Art. 7. 1. Komendant Główny Policji określa:
2) metody i formy wykonywania zadań przez poszczególne służby policyjne, w zakresie nie objętym innymi przepisami wydanymi na podstawie ustawy)
§23.1.Policjant podający sygnał do zatrzymania obserwuje zatrzymywany pojazd tak, aby w przypadku niezatrzymania się go mógł odczytać i zanotować numer rejestracyjny lub w inny sposób zidentyfikować pojazd oraz jadące w nim osoby.
2.W razie niezatrzymania się pojazdu policjant natychmiast przekazuje dyżurnemu jednostki lub operatorowi stanowiska kierowania informacje o tym pojeździe i znajdujących się w nim osobach oraz, w miarę możliwości, podejmuje pościg zgodnie z § 29.
§29.1.Patrol może podjąć pościg indywidualny w szczególności za:
1) kierującym pojazdem, który nie zastosował się do sygnału zatrzymania podanego przez policjanta lub w inny sposób jego zachowanie wskazuje jednoznacznie na chęć uniknięcia kontroli;
2) kierującym pojazdem, który nie zastosował się do wiążącego polecenia wydanego przez policjanta, zabraniającego kierowania pojazdem;
3) sprawcą przestępstwa lub sprawcą zdarzenia drogowego, który oddalił się z tego miejsca.
2.W przypadku konieczności podjęcia pościgu indywidualnego należy uwzględnić w szczególności:
1) upływ czasu od momentu ucieczki;
2) kierunek ucieczki;
3) rodzaj i cechy pojazdu będącego środkiem ucieczki;
4) warunki, w jakich odbywa się ruch, warunki atmosferyczne i topograficzne;
5) realne możliwości powodzenia pościgu.
3.Policjant powinien odstąpić od prowadzenia pościgu, a podjęty przerwać, jeżeli czynności pościgowe w sposób oczywisty zagrażają życiu lub zdrowiu policjanta bądź osób postronnych lub okoliczności, o których mowa w ust. 2, wskazują na brak możliwości osiągnięcia celu pościgu.
4.Sposób postępowania policjanta w razie konieczności podjęcia pościgu określają przepisy w sprawie organizowania i prowadzenia przez Policję działań pościgowych.
5.O podjęciu, zaniechaniu i zakończeniu pościgu należy niezwłocznie powiadomić dyżurnego jednostki Policji
Policja prowadzi działania pościgowe na podstawie INSTRUKCJI PROWADZENIA DZIAŁAŃ POŚCIGOWYCH PRZEZ POLICJĘ, która stanowi Załącznik do zarządzenia nr 833 Komendanta Głównego Policji z dnia 20 lipca 2004 r. (Załącznik nr.1)
W Służbie Celnej – brak instrukcji
W trakcie wykonywania czynności służbowych, zmierzających do ujęcia i zatrzymania osoby ściganej, policjanci mogą podjąć pościg (pieszy lub środkiem transportu). Pościgi policyjne dzielimy na pościg indywidualny i zorganizowane działania pościgowe.
Pościg indywidualny podejmowany jest doraźnie przez policjanta (patrol policyjny) w celu ujęcia:
• osób, które podjęły próbę ucieczki, żeby uniknąć zatrzymania, legitymowania l lub kontroli osobistej;
• podejrzanych oddalających się z miejsca zdarzenia, przestępstwa lub innego czynu naruszającego porządek i bezpieczeństwo obywateli;
• poszukiwanych, rozpoznanych przez policjantów lub inne osoby, które w sposób oczywisty unikają kontaktu z policją.
• Po zetknięciu się lub ujawnieniu osoby, którą należy ścigać, policjant zobowiązany jest do:
• wszczęcia i prowadzenia za nią pościgu czołowego, w miarę możliwości dobierając sobie do pomocy innych funkcjonariuszy Policji, Straży Miejskiej, itp.,
• powiadomienia, w miarę możliwości jeszcze przed podjęciem pościgu, dyżurnego najbliższej jednostki Policji lub spowodowania jego powiadomienia oraz przekazania informacji o:
• rysopisie osoby ściganej (ewentualnie jej danych osobowych),
• kierunku prowadzonego pościgu,
• sposobie ucieczki (pieszo, środkiem transportu)
• podjętych czynnościach.
• W przypadku stwierdzenia konieczności ścigania więcej niż jednej osoby, najpierw podejmuje się pościg za osobą:
• bezpośrednio zagrażającą życiu lub zdrowiu ludzkiemu
• uzbrojoną w broń palną lub inne niebezpieczne narzędzie,
• uciekającą z przedmiotami pochodzącymi z przestępstwa,
• znajdującą się najbliżej policjanta.
• Od pościgu należy odstąpić a podjęty przerwać w przypadku konieczności udzielenia pomocy osobie, której życiu lub zdrowiu zagraża bezpośrednie niebezpieczeństwo i gdy nie można spowodować udzielenia jej pomocy przez osoby trzecie.
Podstawowe cechy pościgu to:
• szybkość i ciągłość działania,
• zdecydowanie,
• zachowanie zasad bezpieczeństwa,
• dostosowanie do wyników rozpoznania,
• dobór właściwej taktyki oraz form działania,
Ze względu na bezpieczeństwo własne bez uprzedniego sprawdzenia terenu nie należy:
• pokonywać przeszkód (np. murów, płotów, rowów) poprzez przeskakiwanie na ich drugą stronę,
• wybiegać bezpośrednio zza rogu budynku (należy np. obiec, obejść szerokim łukiem),
• wchodzić, wbiegać do nie rozpoznanych budynków, pomieszczeń, otworów,
• przemieszczać się na wysokościach bez specjalistycznego zabezpieczenia.W przypadkach utraty kontaktu wzrokowego z osobą ściganą należy:
• powiadomić o tym dyżurnego najbliższej jednostki Policji,
• zapewnić sobie pomoc (dozorcy, mieszkańca itd.) w przeszukiwaniu pomieszczeń lub terenu,
• bezwzględnie zachować szczególną ostrożność.
Zorganizowane działania pościgowe prowadzone są przez jednostki Policji w celu ujęcia osób:
• stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia
• skazanych, tymczasowo aresztowanych lub zatrzymanych, które zbiegły z miejsca prawnej izolacji, konwoju,
• co do których istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa lub które są sprawcami szczególnie niebezpiecznych przestępstw t. j. : zabójstwo, zamach terrorystyczny, uprowadzenie osób w celu wymuszenia okupu lub określonego zachowania się, rozbój, kradzież rozbójnicza, wymuszenie rozbójnicze, umyślne ciężkie uszkodzenia ciała, zgwałcenia ze szczególnym okrucieństwem, podpalenie lub umyślne spowodowanie w inny sposób niebezpieczeństwa powszechnego dla życia albo zdrowia.
• Policja może uczestniczyć w działaniach pościgowych zorganizowanych przez inne podmioty (np. za sprawcą nielegalnego przekroczenia granicy RP, dezercji z bronią).
W sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia ludzkiego, policjant powinien przygotować broń palną do użycia (wydobyć i przeładować broń), mając na względzie;
• rodzaj zdarzenia i osoby w nim uczestniczące,
• przypadki, warunki oraz zasady użycia broni,
• czas i warunki widoczności,
• umiejętności posługiwania się bronią,
• rodzaj uzbrojenia i jego sprawność techniczną,
• skuteczność użycia broni w danych warunkach,
• bezpieczeństwo (unikać ustawiania się na linii strzału, nie trzymać palca na języku spustowym broni, unikać manipulowania bronią, odkładania jej czy oddawania innym policjantom, zachowywać bezpieczne odległości itd.).
• Użycie broni palnej przez oddziały i pododdziały Policji następuje na rozkaz dowódcy po uprzednim poleceniu wydanym przez komendanta wojewódzkiego Policji. W przypadkach gdy wszelka zwłoka groziłaby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia ludzkiego polecenie komendanta wojewódzkiego nie jest wymagane.
Dowódca oddziału (pododdziału) Policji przed wydaniem rozkazu użycia broni palnej do określonego celu, jest obowiązany:
• ponowić wezwanie do zachowania zgodnego z prawem,
• zagrozić użyciem broni palnej,
• wydać rozkaz oddania strzałów ostrzegawczych w górę.
W przypadkach gdy wszelka zwłoka groziłaby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia ludzkiego, czynności o których mowa wyżej nie są wymagane.
W razie rozproszenia oddziałów i pododdziałów Policji i niemożliwości nawiązania przez policjanta kontaktu z dowódcą, policjant ma prawo użyć broni palnej w przypadkach określonych w art. 17 ust. 1 pkt. 1-4 ustawy o Policji, z zachowaniem wymogów określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 26 maja 1996 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu postępowania przy użyciu broni palnej przez policjantów (Dz. U. Nr 63, póz. 296).
W trakcie prowadzenia zorganizowanych działań pościgowych przez oddziały i pododdziały Policji należy stosować następujące zasady:
• w broń palną gładkolufową wyposażać policjantów przeszkolonych w zakresie jej obsługi;
• użycie każdego rodzaju broni na posterunkach następuje na rozkaz dowódcy posterunku w przypadku usiłowania przerwania blokady (zapory);
• przy użyciu broni maszynowej dopuszcza się prowadzenie ognia pojedynczego lub krótkimi seriami;
• strzelać gdy na linii celowania i jej przedłużeniu nie ma osób postronnych i policjantów biorących udział w pościgu;
• przy użyciu broni na rozkaz dowódcy ogień prowadzić tylko do celów wskazanych przez dowódcę.
W przypadku prowadzenia działań pościgowych w stosunku do osób, wobec których istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa lub, które są sprawcami szczególnie niebezpiecznych przestępstw tj. zabójstwo, zamach terrorystyczny, uprowadzenie osób w celu wymuszenia okupu lub określonego zachowania się, rozbój, kradzież rozbójnicza, wymuszenia rozbójnicze, umyślne ciężkie uszkodzenia ciała, zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem podpalenie lub umyślne sprowadzenie w inny sposób niebezpieczeństwa powszechnego dla życia lub zdrowia, dezercja z bronią oraz w innych uzasadnionych przypadkach, policjanci posiadają broń przygotowaną do natychmiastowego użycia.
ZAŁĄCZNIK NR 1
Załącznik do zarządzenia nr 833
Komendanta Głównego Policji
z dnia 20 lipca 2004 r.
INSTRUKCJA PROWADZENIA DZIAŁAŃ POŚCIGOWYCH PRZEZ POLICJĘ
Rozdział l
Postanowienia ogólne
§ 1. Instrukcja określa planowanie, taktykę, metody i formy działania oraz wyposażenie i zadania sił policyjnych w trakcie prowadzenia działań pościgowych.
§ 2. Pościg powinien być oparty na pracy zespołowej (grupowej), gdzie każdy członek zespołu ma przydzielone konkretne zadania i rejon ich wykonania wyznaczony przez dowódcę.
Rozdział II
Planowanie działań pościgowych
§ 3. Organizację sił i środków wydzielonych do działań pościgowych określa plan rozwinięcia działań pościgowych.
§ 4. Plan rozwinięcia działań pościgowych powinien zawierać w szczególności:
1) miejsca usytuowania posterunków blokadowych (np. przy drogach wylotowych, skrzyżowaniach dróg, tunelach, mostach, przejazdach kolejowych, przeprawach promowych);
2) określenie niezbędnych sił i środków przeznaczonych do prowadzenia działań;
3) zarządzane centralnie długoterminowe działania mające istotny wpływ na dyslokację służby;
4) organizację dowodzenia, w tym:
a) projekt decyzji komendanta wojewódzkiego Policji o wyznaczeniu dowódcy operacji i powołaniu sztabu,
b) zasady funkcjonowania stanowisk dowodzenia,
c) organizację działań,
d) obieg informacji i zarządzanie jej zasobami;
5) zasady prowadzenia rozpoznania;
6) zasady organizacji łączności;
7) zasady organizacji zabezpieczenia materiałowo - technicznego, bytowego i medycznego;
8) zasady bezpieczeństwa policjantów i użytkowników drogi w obrąbie posterunku.
Rozdział III
Formy i metody prowadzenia pościgów
§ 5. Działania pościgowe w formie operacji lub akcji zarządza się, gdy siły i środki zaangażowane do działań w formie interwencji nie rokują zakończenia pościgu zatrzymaniem osób ściganych:
1) skazanych, tymczasowo aresztowanych lub zatrzymanych, które zbiegły z miejsca prawnej izolacji, konwoju;
2) co do których istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa.
§ 6. 1. Pościg bezpośredni rozpoczyna się z miejsca popełnienia przestępstwa bądź z miejsca pojawienia się osób ściganych i prowadzi do momentu ich ujęcia, zagubienia śladów lub wydania polecenia przez kierującego działaniami o zaprzestaniu pościgu. Celem pościgu bezpośredniego prowadzonego pieszo jest ujęcie osób ściganych przez policjantów prowadzących pościg indywidualnie bądź w składzie zespołu (grupy) pościgowego. Podczas prowadzenia pościgu bezpośredniego przy wykorzystaniu pojazdu należy:
1) dążyć do utrzymania kontaktu wzrokowego z pojazdem, którym poruszają się osoby ścigane;
2) przekazywać na bieżąco dyżurnemu jednostki Policji informacje niezbędne do zorganizowania wsparcia, wystawienia posterunków blokadowych, skierowania grupy policjantów do prowadzenia pościgu równoległego;
3) w miejscach wzmożonego ruchu na drogach i w strefach zamieszkania przed użyciem broni palnej, biorąc przede wszystkim pod uwagę bezpieczeństwo osób postronnych, ocenić zasadność i celowość zastosowania tego środka, uwzględniając przede wszystkim podstawy prawne, dopuszczające użycie broni w pościgu;
4) kontynuować pościg, nie podejmując próby wyprzedzania i blokowania pojazdu osób ściganych, do czasu aż znajdą się one w sytuacji, gdy dalsza ucieczka nie będzie możliwa;
5) wspólnie z grupą policjantów, o których mowa w pkt 2, dokonać zatrzymania osób ściganych.
2. W skład zespołu (grupy) pościgowego, w tym również posługującego się pojazdem, należy w miarę możliwości włączyć przewodnika z psem służbowym.
3. Jeżeli w pościgu bezpośrednim biorą udział przeszkoleni policjanci pododdziałów antyterrorystycznych, można zastosować dynamiczne zatrzymanie pojazdu, którym porusza się osoba ścigana.
§ 7. Pościg równoległy prowadzi się bez bezpośredniego kontaktu z osobami ściganymi w przypadku występowania korzystnych warunków terenowych lub układu sieci dróg.
§ 8. Pościg kombinowany, będący połączeniem pościgu bezpośredniego z równoległym, ma na celu niedopuszczenie do oderwania się osób ściganych od prowadzących pościg bezpośredni, wyprzedzenie ich i odcięcie drogi ucieczki przez policjantów, prowadzących pościg równoległy, oraz wspólne okrążenie i zatrzymanie tych osób.
§ 9. 1. Działania blokadowe realizuje się poprzez zorganizowanie posterunków blokadowych, obserwacyjno-meldunkowych i patroli, powiązanych w jeden system. Blokadę rozwija się na rubieży odcinka znanego lub prawdopodobnego kierunku ucieczki albo wokół określonego rejonu w postaci pierścieni.
2. Działania blokadowe wykonuje się poprzez:
1) Posterunek blokadowy - to wyznaczone i odpowiednio wyposażone miejsce pełnienia służby przez grupę policjantów, których zadaniem jest ujawnienie i zatrzymanie osoby ściganej, poruszającej się pojazdem mechanicznym. W skład posterunku blokadowego wchodzą: dowódca, policjant lub policjanci na wysuniętym punkcie obserwacyjnym, policjant lub policjanci wykonujący czynności kontrolne, policjant ubezpieczający lub zespół wykonujący te zadania. Policjanci pełniący służbę na posterunku blokadowym wzajemnie się ubezpieczają. Posterunek blokadowy może być zorganizowany w postaci:
a) posterunku zaporowego wystawionego na kierunku ustalonej bądź domniemanej trasy ucieczki osób ściganych. Jego stan osobowy powinien być uzależniony od przewidywanej liczby osób podlegających zatrzymaniu, ich uzbrojenia i determinacji, a także od rodzaju wyposażenia posterunku. Posterunek zaporowy powinien być wyposażony w co najmniej jeden oznakowany pojazd służbowy, kolczatkę albo trwałe przeszkody do całkowitego zamknięcia ruchu na drodze, zwane zaporami, oraz środki łączności radiowej. Ponadto posterunek zaporowy może być wyposażony w inne środki wymienione w Instrukcji. Ugrupowanie i rozmieszczenie składu osobowego oraz zapór powinno zapewnić: możliwość zmniejszenia prędkości pojazdów (od znaku drogowego ograniczającego prędkość) aż do swobodnego jego zatrzymania; bezpieczne ominięcie lub wyminięcie zapory technicznej z prędkością do 10 km/godz.; całkowite uniemożliwienie przejazdu przez zaporę w przypadku pewności zbliżania się osób ściganych; bezpieczeństwo i wzajemne ubezpieczanie się policjantów; bezpieczeństwo pojazdów nadjeżdżających z przeciwnego kierunku ruchu,
b) posterunku kontroli ruchu drogowego usytuowanego w miejscu, gdzie wystawienie posterunku zaporowego jest niecelowe przez cały okres trwania działań blokadowych. Posterunek kontroli ruchu drogowego stanowi bazę do szybkiego przekształcenia go w posterunek zaporowy. Jego stan osobowy powinien być uzależniony od czynników wymienionych w pkt.1 oraz uwarunkowań kontroli ruchu drogowego w miejscu zorganizowania posterunku,
c) kamuflowanego posterunku blokadowego - jest to zaaranżowanie sytuacji nie kojarzącej się z działaniem Policji, która spowoduje spowolnienie lub zatrzymanie ruchu pojazdu osoby ściganej w sposób naturalny.
2) Posterunek obserwacyjno-meldunkowy - to wyznaczone i odpowiednio wyposażone miejsce pełnienia służby, uzupełniające blokadę terenu w punktach, gdzie niemożliwe lub niecelowe jest wystawienie innych jej elementów. Zakryte posterunki (punkty) obserwacyjno-meldunkowe mogą być jednoosobowe i mogą wchodzić w skład posterunków blokadowych.
§ 10. Zatrzymanie dynamiczne to zespół działań realizowanych przez specjalnie przeszkolonych policjantów pododdziałów antyterrorystycznych odpowiednio wyposażonych, polegające na zablokowaniu pojazdu będącego w ruchu w sposób uniemożliwiający dalszą jazdę, ze wsparciem grupy zatrzymującej. W trakcie realizacji zatrzymania dynamicznego, w celu osiągnięcia efektu zaskoczenia, można stosować elementy odwrócenia uwagi osób ściganych.
§ 11. Patrolowanie w działaniach pościgowych wykonywane jest w sytuacji braku bezpośredniego kontaktu z osobami ściganymi. Stan osobowy patrolu uzależniony jest od liczby osób ściganych, ich uzbrojenia i determinacji. Patrole mogą wypełniać funkcje obserwacyjne, kontrolne, pościgowe oraz brać udział podczas zatrzymywania osób ściganych.
§ 12. 1. Zasadzka wykonywana jest w działaniach pościgowych w sytuacji braku bezpośredniego kontaktu z osobami ściganymi. Szczegółowe zasady realizacji zasadzki określają odrębne przepisy.
2. Wypad wykonywany jest w działaniach pościgowych w sytuacji braku bezpośredniego kontaktu z osobami ściganymi. Wypad organizuje się do miejsca, w którym istnieje prawdopodobieństwo przebywania osób ściganych.
3. Do zorganizowania zasadzki i wypadu powinna być wyznaczona grupa policjantów w sile zależnej od liczby osób podlegających zatrzymaniu, ich uzbrojenia oraz innych czynników mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo policjantów i skuteczność przedsięwzięcia.
§ 13. Przeszukiwanie rozpoznawcze wykonywane jest w działaniach pościgowych w sytuacji braku bezpośredniego kontaktu z osobami ściganymi. Realizacja przeszukania rozpoznawczego dokonywana jest przy uwzględnieniu następujących zasad:
1) w przeszukiwaniu rozpoznawczym rozróżnia się przeszukiwanie terenu i przeszukiwanie obiektów;
2) przeszukiwanie terenu prowadzi się "w pasie" i "dośrodkowo", gdy nieznane jest dokładne miejsce pobytu osób ściganych, ale wiadomo, że znajdują się one (lub mogą się znajdować) w określonym rejonie, oraz "gwiaździście" (odśrodkowo), w przypadku wykrycia śladów albo przedmiotów pozostawionych przez osoby ścigane lub pochodzących z przestępstwa;
3) przeszukiwanie terenu prowadzi się do zapadnięcia zmroku. Na okres nocy wzmacnia się siły stanowiące blokadę tego rejonu;
4) przed przeszukiwaniem obiektu należy dokonać jego okrążenia, wyznaczyć grupę policjantów do przeszukiwania obiektu, a po jego zakończeniu przejść do kontynuacji przeszukiwania terenu.
Rozdział IV
Taktyka działań pościgowych
§ 14. Pojęcia ogólne i zasady taktyki działań pościgowych
Taktyka prowadzenia pościgów to sposób działań wyznaczonego zespołu (grupy) policjantów, obejmujący pościg, działania blokadowe, zasadzkę, zatrzymanie dynamiczne, wypad, okrążenie, patrol, rozpoznanie, zmierzające do likwidacji zagrożenia poprzez bezpośrednie oddziaływanie na pojazd ścigany lub osobę za pomocą środków przymusu bezpośredniego z użyciem broni palnej włącznie. W trakcie prowadzenia działań pościgowych należy przestrzegać następujących zasad:
1) celowość - polegająca na ustaleniu celu i sposobu wykonania zadania określonego w planie lub przekazanego przez przełożonego z uwzględnieniem faktycznych możliwości jego realizacji przy posiadaniu określonych środków i w określonych warunkach;
2) zaskoczenie - wyrażające się w nieoczekiwanym, nagłym i gwałtownym dla ściganego działaniu, wskutek którego zostaje on pozbawiony inicjatywy oraz możliwości zorganizowanego prowadzenia oporu (ucieczki). Podstawowym warunkiem uzyskania zaskoczenia jest skrytość, nagłość, szybkość działania, prostota i nieszablonowość prowadzenia działań;
3) aktywność (inicjatywa) - oznaczająca nieustanne dążenie do narzucenia ściganemu swojej woli i swoistego kierowania jego działaniami w myśl własnych celów i zamierzeń. Wyraża się przede wszystkim w wyprzedzaniu ściganego w działaniach, ciągłym i skutecznym użyciu środków przymusu bezpośredniego z użyciem broni palnej włącznie, dynamicznym manewrowaniu siłami w celu przenoszeniu głównego wysiłku na najważniejsze kierunki działania.
§ 15. 1. Pościg podejmowany jest doraźnie przez policjanta (patrol policyjny) w celu zatrzymania:
1) osób podejrzewanych o dokonanie przestępstwa lub innego czynu zabronionego, oddalających się z miejsca jego popełnienia;
2) poszukiwanych;
3) skazanych, osadzonych, tymczasowo aresztowanych lub zatrzymanych, którzy zbiegli z miejsca prawnej izolacji lub konwoju.
2. Podejmując pościg policjant powinien uwzględnić:
1) przyczynę ucieczki, przebieg zdarzenia poprzedzającego wszczęcie pościgu;
2) liczbę i zachowanie osób ściganych;
3) zagrożenia mogące wystąpić ze strony osoby ściganej, w tym również możliwość użycia przez nią broni palnej lub urządzeń i materiałów wybuchowych;
4) rodzaj i możliwości techniczne ściganego pojazdu, warunki drogowe, atmosferyczne i topograficzne;
5) realną szansę prowadzenia skutecznego pościgu, rodzaj i stan techniczny wykorzystywanego pojazdu służbowego, wyposażenie i uzbrojenie patrolu, możliwość uzyskania wsparcia.
3. Policjant o podjęciu pościgu powiadamia dyżurnego jednostki Policji, informując jednocześnie o:
1) przyczynie jego rozpoczęcia, danych umożliwiających identyfikację osoby ściganej, środka lokomocji i szybkości przemieszczania;
2) kierunku ucieczki i mijanych punktach orientacyjnych;
3) danych umożliwiających jednoznaczną identyfikację pojazdu służbowego (marka, kolor, numer rejestracyjny, kryptonim radiowy, znak taktyczny radiowozu) lub innego pojazdu, którym podjął pościg;
4) podjętych przez siebie czynnościach, zmierzających do zatrzymania osób ściganych lub ustalenia miejsca ich ukrywania.
4. W trakcie pościgu policjant powinien utrzymywać stałą łączność z dyżurnym jednostki Policji i na bieżąco informować o przebiegu pościgu.
5. Policjant dokonuje zatrzymania osoby ściganej albo prowadzi jej obserwację.
6. W przypadku kontaktu z dwiema lub więcej osobami ściganymi policjant powinien w pierwszej kolejności podjąć pościg za osobą, która:
1) bezpośrednio zagraża życiu lub zdrowiu ludzkiemu;
2) jest uzbrojona w broń palną lub inne niebezpieczne narzędzie;
3) ucieka z przedmiotami pochodzącymi z przestępstwa;
4) znajduje się najbliżej policjanta.
§ 16. Od pościgu należy odstąpić, a podjęty przerwać na zasadach określonych w § 8 pkt 1 zarządzenia nr 833 KGP w sprawie organizowania i prowadzenia przez Policję działań pościgowych.
§ 17. Ze względu na bezpieczeństwo własne bez uprzedniego sprawdzenia nie należy pokonywać przeszkód, wybiegać zza obiektu, wbiegać do budynków, pomieszczeń, otworów.
§ 18. W sytuacjach gdy zachowanie osób ściganych może zagrażać życiu lub zdrowiu ściganych lub innych osób, policjant obowiązany jest przygotować broń palną do użycia, tj. wydobyć ją i przeładować.
§ 19. 1. W trakcie prowadzenia działań pościgowych przez oddziały (pododdziały) Policji należy przestrzegać następujących zasad:
1) przy użyciu broni maszynowej ogień prowadzi się pojedynczy lub krótkimi seriami;
2) przy użyciu broni na rozkaz dowódcy ogień prowadzi się tylko do celów wskazanych przez dowódcę.
2. W przypadku prowadzenia działań pościgowych w stosunku do osób, wobec których istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa lub które są sprawcami szczególnie niebezpiecznych przestępstw, tj. zabójstwa, zamachu terrorystycznego, uprowadzenia osoby w celu wymuszenia okupu lub określonego zachowania się, rozboju, kradzieży rozbójniczej, wymuszenia rozbójniczego, umyślnego ciężkiego uszkodzenia ciała, zgwałcenia ze szczególnym okrucieństwem, podpalenia lub umyślnego sprowadzenia w inny sposób niebezpieczeństwa powszechnego dla życia lub zdrowia, dezercji z bronią oraz w innych uzasadnionych przypadkach, policjanci posiadają broń przygotowaną do natychmiastowego użycia.
§ 20. 1. W sytuacji uprowadzenia osoby lub groźby użycia materiału wybuchowego albo spowodowania zagrożenia bezpieczeństwa powszechnego działania pościgowe mają w szczególności na celu:
1) uwolnienie uprowadzonej osoby;
2) zlikwidowanie zagrożenia dla bezpieczeństwa powszechnego.
2. Podejmowane działania powinny zmierzać bezpośrednio do uniemożliwienia dalszego przemieszczania się sprawcy, tak aby osiągnąć dogodną sytuację umożliwiającą uwolnienie zakładników i zminimalizowanie zagrożenia dla bezpieczeństwa powszechnego.
3. Po uniemożliwieniu dalszego przemieszczania się sprawcy do działań wprowadza się siły specjalistyczne Policji, w szczególności negocjatorów policyjnych lub pododdziały antyterrorystyczne.
4. Plan rozwinięcia działań pościgowych, o którym mowa w § 3, powinien uwzględniać wyznaczenie, w porozumieniu z właściwym miejscowo dowódcą pododdziału antyterrorystycznego, miejsc na drogach, w których uniemożliwienie dalszego przemieszczania się sprawcy rokuje najlepsze powodzenie działań sił antyterrorystycznych.
5. W przypadku braku możliwości skierowania ściganych w miejsca określone w ust. 4 organizuje się miejsca doraźne.
§ 21. Użycie śmigłowców policyjnych w działaniach pościgowo-blokadowych
1. W działaniach pościgowych śmigłowiec wykorzystuje się do:
1) rozpoznania i patrolowania oraz koordynowania działań;
2) szybkiego przemieszczenia sił i środków;
3) zorganizowania powietrznego punktu dowodzenia.
2. Przed wprowadzeniem śmigłowca do działań należy dokonać analizy:
1) zasadności użycia śmigłowca do działań;
2) warunków atmosferycznych na czas prowadzonych działań.
3. Dowódca śmigłowca, po zarządzeniu wylotu do działań i przylocie na miejsce zdarzenia, wykonuje zadania określone przez dowodzącego działaniami.
4. Czynności związane z prowadzonymi działaniami pościgowymi załoga śmigłowca rejestruje za pomocą sprzętu audiowizualnego, np. kamery SVHS, VHS, termowizyjne (w zależności od wyposażenia śmigłowca).
5. Podczas lotu dowódca śmigłowca zobowiązany jest zachować bezpieczną odległość od ściganego obiektu, uwzględniając możliwość ostrzelania śmigłowca.
6. Zabrania się wykonywania zadań, które przekraczają możliwości techniczne śmigłowca i kwalifikacje załogi lub obowiązujące przepisy lotnicze.
Rozdział V
Specyfika prowadzenia rozpoznania w działaniach pościgowych
§ 22. 1. Rozpoznanie w działaniach pościgowych to całokształt czynności, których celem jest zapewnienie dowodzącemu działaniami dopływ informacji, mających wpływ na ich organizację i przebieg.
2. Prowadząc rozpoznanie w działaniach pościgowych należy dążyć do ustalenia:
1) miejsca pobytu, rysopisu i danych osoby ściganej;
2) kierunków i sposobów ucieczki;
3) pojazdu, jakim aktualnie posługuje się osoba ścigana;
4) topografii terenu i charakterystyki obiektów;
5) kontaktów osoby ściganej oraz innych informacji związanych z tą osobą (uzbrojenie, determinacja, temperament, skłonności, uzależnienia, stan zdrowia np.);
6) źródeł dowodowych;
7) innych danych istotnych dla prowadzonych działań.
3. Rozpoznanie podczas działań pościgowych powinno być prowadzone na wszystkich szczeblach dowodzenia i realizacji akcji / operacji według następujących zasad:
1) Powszechność rozpoznania w działaniach pościgowych.
Obowiązek prowadzenia rozpoznania spoczywa zarówno na wszystkich policjantach biorących udział w działaniach, jak i na pozostałych policjantach pełniących służbę w rejonie prowadzonych działań. Istotne jest szybkie upowszechnienie wśród policjantów, pełniących aktualnie służbę, informacji o wszczęciu działań pościgowych i osobach ściganych.
2) Ciągłość prowadzenia rozpoznania w działaniach pościgowych.
Rozpoznanie powinno być prowadzone nieustannie przez cały czas trwania pościgu. W przypadku przerwania lub zaprzestania działań pościgowo-blokadowych w dalszym ciągu należy prowadzić czynności procesowe i operacyjne.
3) Sprawność i szybkość przekazywania informacji.
Skuteczność prowadzonych działań zależy przede wszystkim od szybkości działania.
Informacje uzyskane w drodze rozpoznania od policjantów, a także od osób cywilnych powinny zostać jak najszybciej zweryfikowane i przekazane do kierującego działaniami.
4) Bieżąca analiza uzyskanych informacji.
Zbierane informacje podlegają sprawdzeniu i powinny być poddawane bieżącej analizie, polegającej na ciągłej konfrontacji informacji napływających z informacjami oraz danymi, które są w posiadaniu sił biorących udział w działaniach. Celem analizy jest właściwe ukierunkowywanie działań oraz dostosowywanie taktyki działań do aktualnej sytuacji operacyjnej.
§ 23. 1. W przypadku utraty kontaktu z osobami ściganymi i braku dopływu informacji z rozpoznania zarządza się przeszukiwanie rozpoznawcze.
2. Prowadząc rozpoznanie podczas działań pościgowych, należy korzystać z dostępnych źródeł informacji, w tym:
1) rezultatów pracy grupy operacyjno-procesowej na miejscu zdarzenia;
2) rozpoznania posesyjnego;
3) patrolowania i penetracji terenu;
4) informacji pochodzących od społeczeństwa (np. w wyniku publikowanych w mediach apeli i komunikatów);
5) przedstawicieli firm dysponujących środkami łączności (np. radio taxi, CB Radio);
6) sąsiednich jednostek Policji;
7) zbiorów ewidencyjnych;
8) środków masowego przekazu;
9) osobowych źródeł informacji;
10) obserwacji i lustracji terenu (również z wykorzystaniem lotnictwa policyjnego);
11) środków techniki operacyjnej.
3. Użycie sił i środków pionu techniki operacyjnej w działaniach pościgowych może odbywać się tylko w sposób i na zasadach gwarantujących pełną niejawność ich zastosowania
4. Decyzję o użyciu sił i środków pionu TO w działaniach pościgowych podejmuje komendant wojewódzki Policji po uzyskaniu opinii właściwego miejscowo kierownika komórki TO, potwierdzającej celowość i zasadność użycia sił i środków pionu techniki operacyjnej.
Rozdział VI
Procedury kierowania i dowodzenia w działaniach pościgowych
§ 24. 1. Dyżurny jednostki Policji:
1) po otrzymaniu informacji o podjęciu pościgu kieruje siły i środki w celu wsparcia prowadzących pościg, w tym poprzez wystawienie posterunków blokadowych;
2) na miejsce popełnionego przestępstwa lub rozpoczęcia pościgu kieruje policjanta lub policjantów w celu:
a) zebrania dodatkowych informacji o osobie ściganej oraz środku lokomocji, którym się porusza i kierunku ucieczki,
b) ustalenia świadków zdarzenia,
c) niedopuszczenia do zatarcia śladów na miejscu przestępstwa,
d) procesowego udokumentowania zdarzenia;
3) o zdarzeniu i podjętych działaniach powiadamia kierownika jednostki i dyżurnego jednostki nadrzędnej;
4) kieruje na miejsce zdarzenia pogotowie ratunkowe lub inne wyspecjalizowane służby, jeżeli charakter zdarzenia tego wymaga;
5) powiadamia drogą radiową wszystkich policjantów, pełniących służbę w rejonie prowadzonych działań pościgowych o zaistniałym zdarzeniu;
6) jeżeli osoby ścigane mogą opuścić rejon podległy jednostce Policji, obowiązany jest zawiadomić sąsiednie jednostki Policji (w strefie przygranicznej również placówki Straży Granicznej) o potrzebie wystawienia posterunków blokadowych na prawdopodobnych kierunkach ucieczki, a także poinformować o rodzaju i liczbie zaangażowanych sił i przekazać dane umożliwiające jednoznaczną identyfikację pojazdów prowadzących pościg (kryptonimy radiowe, numery rejestracyjne, znaki taktyczne radiowozów);
7) kieruje działaniami pościgowymi do czasu wyznaczenia dowódcy.
2. Po otrzymaniu informacji o działaniach pościgowych, prowadzonych przez podległą komendę powiatową Policji, dyżurny komendy wojewódzkiej Policji:
1) analizuje i ocenia ich skuteczność, a jeżeli działania prowadzone przez komendę powiatową Policji nie rokują osiągnięcia celu, włącza do pościgu inne jednostki Policji;
2) koordynuje działania komend powiatowych Policji do czasu wyznaczenia przez komendanta wojewódzkiego Policji dowodzącego działaniami;
3) o przebiegu działań na bieżąco melduje komendantowi wojewódzkiemu Policji i dyżurnemu KGP oraz informuje o ich rozwoju dyżurnych ościennych KWP, jak również - w zależności od sytuacji - dyżurnych służb współdziałających;
4) jeżeli zachodzi taka potrzeba, uzgadnia z rzecznikiem prasowym KWP zasadność przekazania komunikatu do mass mediów, informującego o zdarzeniu i prowadzonych działaniach pościgowych. Komunikat taki powinien zawierać ostrzeżenia i wskazówki o sposobie zachowania się w przypadku zauważenia osób ściganych;
5) w uzasadnionych przypadkach zwraca się do dyżurnego KGP o udzielenie pomocy przez inne KWP, zwłaszcza w postaci:
a) wystawienia posterunków obserwacyjno-meldunkowych i blokadowych na kierunku ucieczki osób ściganych,
b) wykorzystania ich sił i środków,
c) zarządzenia blokady krajowej lub wojewódzkiej.
§ 25. 1. Kierownik jednostki Policji odpowiedzialny jest przede wszystkim za stworzenie warunków do sprawnej organizacji działań pościgowych, w tym zwłaszcza:
1) funkcjonowanie systemu alarmowania stanów osobowych jednostki Policji, zapewniające mobilność sił i środków do działań;
2) egzekwowanie od dyżurnych znajomości algorytmów postępowania i topografii terenu;
3) opracowanie i aktualizację planu działań pościgowych;
4) przygotowanie do działań i szkolenie policjantów (w tym przewidywanych do wyznaczenia dowódców i członków sztabu);
5) zapewnienie obiegu informacji;
6) nadzór nad sprawnością działania systemu łączności, środków transportu i innego wyposażenia.
2. Podczas prowadzonych działań pościgowych kierownik jednostki podejmuje decyzje w sprawach dotyczących:
1) wyznaczenia dowódcy akcji/operacji;
2) powołania sztabu;
3) wsparcia w siłach i środkach (własnych i przydzielonych przez jednostkę nadrzędną);
4) organizowania współpracy z innymi podmiotami.
3. Po przeprowadzonych działaniach kierownik jednostki zatwierdza sprawozdanie, rozlicza koszty zaangażowania sił i środków - własnych i przydzielonych. Zobowiązany jest również do wyciągnięcia wniosków szkoleniowych i aktualizacji procedur reagowania na podstawie doświadczeń z przeprowadzonych działań.
§ 26. 1. Obowiązkiem dowódcy operacji/akcji jest zapoznanie się z informacjami o zaistniałym zdarzeniu, przebiegiem dotychczasowych działań i czynnościami, jakie wykonano do momentu przejęcia dowodzenia.
2. W przypadku stwierdzenia niezrealizowania któregokolwiek zadania zleca bezzwłocznie jego wykonanie.
3. W zależności od czasu, jaki upłynął od chwili zdarzenia, dowódca podejmuje decyzje o wystawieniu posterunków blokadowych w miejscach zapewniających odizolowanie obszaru, na którym prowadzone są działania.
4. W uzasadnionym przypadku zleca rzecznikowi prasowemu nagłośnienie zdarzenia w mediach lokalnych z uwzględnieniem rysopisu sprawcy i cech indywidualnych środka transportu, którym sprawca się przemieszcza.
5. Gdy wynik wstępnych ustaleń wskazuje, że osoba ścigana posługuje się pojazdem, dowódca nawiązuje współdziałanie z sąsiednimi jednostkami, włączając do działań blokadowych na kierunku przemieszczania się osoby ściganej wydzielone siły z tych jednostek.
6. Na podstawie analizy możliwości sił i środków własnych dowódca podejmuje decyzję w sprawie wystąpienia do jednostki nadrzędnej z wnioskiem o wsparcie. Przesłankami uzasadniającymi wystąpienie z wnioskiem o wsparcie siłami etatowych i nieetatowych oddziałów prewencji i pododdziału antyterrorystycznego są w szczególności:
1) konieczność przeczesywania dużych obszarów leśnych;
2) prowadzenie działań pościgowych za zorganizowaną grupą uzbrojoną w broń palną lub gdy działania prowadzone są w strefie nadgranicznej;
3) wzięcie przez osoby ścigane zakładników;
4) zbiorowa ucieczka z miejsca prawnej izolacji.
7. Dowódca podejmuje osobiście decyzję o zakończeniu akcji/operacji po zatrzymania ściganego lub ocena prowadzonych działań wskazuje, że ich dalsza kontynuacja nie przyniesie spodziewanego efektu.
Rozdział VII
Środki stosowane w działaniach pościgowych
§ 27. W zależności od rodzaju zadania, potrzeb oraz warunków prowadzenia działań pościgowych policjantów (grupy policjantów) oraz jednostki i komórki organizacyjne Policji dodatkowo wyposaża się w:
1) kolczatki drogowe i inne środki przymusu bezpośredniego oraz uzbrojenie;
2) hełmy i kamizelki kuloodporne;
3) środki:
a) transportu (policyjne i poza policyjne),
b) łączności,
c) pozoracji;
4) przenośne znaki drogowe, barierki oraz inne środki i urządzenia;
5) sprzęt oświetleniowy i rozgłaszający;
6) plany i mapy;
7) inny sprzęt specjalistyczny.
Rozdział VIII
Szkolenie i doskonalenie zawodowe
§ 28. 1. Skuteczność organizowania i prowadzenia działań pościgowych wymaga szkolenia i doskonalenia umiejętności policjantów.
2. Umiejętności wykonywania zadań w czasie pościgu policjant nabywa w czasie:
1) szkolenia zawodowego podstawowego;
2) szkolenia specjalistycznego;
3) doskonalenia zawodowego organizowanego w szkołach policyjnych i w miejscu służby.
Sprawa wcale nie jest taka prosta , słuzba celna nie ma uprzwnień do podjęcia działań pościgowych - możemy jedynie "udać" się za samochodem który nie zatrzymał się do kontroli. Nie ma dodatkowych zarządzeń tak jak np. w policji.
Przekazuję opracowanie na ten temat
Opracowała: Przemyśl 2007.02.07
W.Czudek
Kontrole drogowe prowadzone przez Grupy Mobilne
Ustawa o Służbie Celnej:
Art. 6x.
1. W celu ustalenia, czy towary zostały wprowadzone na obszar celny Wspólnoty lub wyprowadzone z tego obszaru zgodnie z przepisami prawa celnego, organ celny może zatrzymywać środki transportu i podejmować inne czynności kontroli celnej.
2. Zatrzymanie środków transportu może być dokonane tylko przez umundurowanych funkcjonariuszy celnych znajdujących się w pobliżu oznakowanego pojazdu służbowego.
(Szczegółowe zasady zatrzymywania, postępowania po zatrzymaniu pojazdu i przeprowadzana kontroli określa Instrukcja dla funkcjonariuszy celnych WZP)
3. Zatrzymywanie środków transportu innych niż środki transportu przemieszczające się po drodze odbywa się przy udziale innych służb lub instytucji, a w szczególności:
1) Policji;
2) Straży Granicznej;
3) służb lotniczych i morskich;
4) służb administracji kolei państwowych.
4. Po zatrzymaniu środka transportu organ celny może w szczególności:
1) kontrolować dokumenty i dane dotyczące środka transportu oraz osoby kierującej pojazdem, z wyłączeniem dokumentów uprawniających do kierowania środkiem transportu, z zastrzeżeniem ust. 5;
2) kontrolować dokumenty dotyczące przewożonych towarów;
3) sprawdzać zamknięcia celne, jeżeli z dokumentów wynika, że zostały one nałożone;
4) przeprowadzać rewizję środków transportu i towarów.
5. Organ celny może kontrolować dokumenty uprawniające do kierowania środkiem transportu, jeżeli osoba kontrolowana nie posiada innych dokumentów pozwalających określić jej tożsamość albo występuje uzasadniona wątpliwość co do ich autentyczności.
6. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór i sposób oznakowania pojazdów służbowych Służby Celnej, uwzględniając w szczególności zapewnienie jednoznacznej identyfikacji pojazdów. (Dz.U z 2005 r.,Nr 135, poz.1136 Rozp. Min.Fim. z 16.07.04)
W rozdziale Ustawy Prawo o ruchu drogowym /Dz.U z 2005 r.,Nr 108, poz.908) określone są uprawnienia organu celnego do działań związanych z kontrolą ruchu drogowego
→ art. 129 ust 4a informuje, iż - kontrolę ruchu drogowego mogą przeprowadzać funkcjonariusze Straży Granicznej lub organów celnych, którym przysługują uprawnienia, o których mowa w ust. 2 pkt 1–5 i 7–12 oraz w art. 130a ust. 4 pkt 1.
Art.129 ust,2 pkt 1-5 , 7-12
Funkcjonariusz celny jest uprawniony do :
1) legitymowania uczestnika ruchu i wydawania mu wiążących poleceń co do sposobu korzystania z drogi lub używania pojazdu;
2) sprawdzania dokumentów wymaganych w związku z kierowaniem pojazdem i jego używaniem, zaświadczenie, o którym mowa w art. 95a ust. 1 pkt 2 także dokumentu stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia;
( art.95a ust.1 pkt.2 -Kierującym pojazdem uprzywilejowanym Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej może być osoba, która posiada zaświadczenie wydane przez dowódcę jednostki wojskowej, potwierdzające spełnienie wymagań w zakresie badań lekarskich, o których mowa w art. 122 ust. 2, oraz psychologicznych, o których mowa w art. 124 ust. 2.
art. 122.2. Kierowca pojazdu uprzywilejowanego, instruktor, egzaminator oraz kierujący tramwajem podlegają kontrolnym badaniom lekarskim:
1) w wieku do 55 lat – co 5 lat;
2) w wieku od 55 lat do 65 – co 2 lata;
3) powyżej 65 roku życia – corocznie.)
art. 124 ust. 2. Instruktor, egzaminator, kierowca pojazdu uprzywilejowanego oraz kierujący tramwajem podlegają kontrolnym badaniom psychologicznym co 5 lat do ukończenia 65 roku życia i następnie corocznie.
3) żądania poddania się przez kierującego pojazdem lub przez inną osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem, badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;
4) sprawdzania stanu technicznego, wyposażenia, ładunku, wymiarów, masy lub nacisku si pojazdu znajdującego się na drodze;
5) sprawdzania zapisów urządzenia rejestrującego samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy oraz postoju;
7) wydawania poleceń:
a) osobie, która spowodowała przeszkodę utrudniającą ruch drogowy lub zagrażającą jego bezpieczeństwu, albo osobie odpowiedzialnej za
utrzymanie drogi,
b) kontrolowanemu uczestnikowi ruchu – co do sposobu jego zachowania;
8) uniemożliwienia:
a) kierowania pojazdem osobie znajdującej się w stanie nietrzeźwości lub
w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,
b) korzystania z pojazdu, którego stan techniczny, ładunek, masa lub nacisk osi zagrażają bezpieczeństwu lub porządkowi ruchu, powodują
uszkodzenie drogi albo naruszają wymagania ochrony środowiska,
c) korzystania z pojazdu, jeżeli kierujący nim nie okazał dokumentu
stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia,
d) kierowania pojazdem przez osobę nie posiadającą wymaganych dokumentów uprawniających do kierowania lub używania pojazdu;
9) używania przyrządów kontrolno-pomiarowych, a w szczególności do badania pojazdu, określania jego masy, nacisku osi lub prędkości, stwierdzania naruszenia wymagań ochrony środowiska oraz do stwierdzania stanu trzeźwości kierującego;
10) usuwania lub przemieszczania pojazdu w przypadkach, o których mowa w art. 130a ust. 1–3;
art. 130a.
1. Pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku:
1) pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu;
2) nie okazania przez kierującego dokumentu stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia;
3) przekroczenia wymiarów, dopuszczalnej masy całkowitej lub nacisku osi określonych w przepisach ruchu drogowego.
2. Pojazd może być usunięty z drogi na koszt właściciela, jeżeli nie ma możliwości zabezpieczenia go w inny sposób, w przypadku gdy:
1) kierowała nim osoba:
a) znajdująca się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu
albo środka działającego podobnie do alkoholu,
b) nie posiadająca przy sobie dokumentów uprawniających do kierowania
lub używania pojazdu;
2) jego stan techniczny zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, powoduje uszkodzenie drogi albo narusza wymagania ochrony środowiska.
3. Pojazd może być przemieszczony lub usunięty z drogi, jeżeli utrudnia prowadzenie akcji ratowniczej.
11) kontroli przewozu drogowego towarów niebezpiecznych oraz wymagań
związanych z tym przewozem;
12) używania urządzeń nagłaśniających, sygnalizacyjnych lub świetlnych, służących do wydawania wiążących poleceń uczestnikowi ruchu;
Art.129 ust 4b. Dodatkowo funkcjonariusze ci mogą odmówić prawa przekroczenia granicy pojazdem, jeżeli:
1) pojazd kierowany jest przez osobę znajdującą się w stanie nietrzeźwości lub stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu, jeżeli nie ma możliwości zabezpieczenia pojazdu w inny sposób;
2) pojazd kierowany jest przez osobę nie posiadającą przy sobie wymaganych dokumentów uprawniających do kierowania pojazdem lub używania pojazdu, dokumentu stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia;
3) stan techniczny pojazdu zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, powoduje uszkodzenie drogi albo narusza wymagania ochrony środowiska;
4) pojazd przekracza dopuszczalną masę całkowitą lub naciski osi określone w przepisach ruchu drogowego.
Art. 130a, ust.4, p. 1.
4. Decyzję o przemieszczeniu lub usunięciu pojazdu z drogi podejmuje:
1) policjant, a w tym wypadku funkcjonariusz celny – w sytuacjach, o których mowa w ust. 1–3; tzn gdy:
1. Pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku:
1) pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu;
2) nie okazania przez kierującego dokumentu stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia;
3) przekroczenia wymiarów, dopuszczalnej masy całkowitej lub nacisku osi określonych w przepisach ruchu drogowego.
W związku z uprawnieniami jakie daje art.129 do funkcjonariuszy celnych odnoszą się także art.:
Art. 5.
1. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani stosować się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli, sygnałów świetlnych oraz znaków drogowych, nawet wówczas, gdy z przepisów ustawy wynika inny sposób zachowania niż nakazany przez te osoby, sygnały świetlne
lub znaki drogowe.
2. Polecenia i sygnały dawane przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli mają pierwszeństwo przed sygnałami świetlnymi i znakami drogowymi.
3. Sygnały świetlne mają pierwszeństwo przed znakami drogowymi regulującymi pierwszeństwo przejazdu.
Sygnał drogowy – sygnał obowiązujący w ruchu drogowym, którego znaczenie i zakres obowiązywania określone jest w Rozporządzeniu Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych z dnia 31 lipca 2002 r. Sygnały drogowe sytuowane są po stronie prawej, lewej, nad bądź na jezdni. Dzielą się na:
• sygnały świetlne nadawane przez sygnalizatory,
• sygnały dawane przez osoby do tego uprawnione,
• sygnały dźwiękowe lub wibracyjne.
Artykuł 6 Ustawy o ruchu drogowym powiązany jest z art. 6 x Ustawy o Służbie Celnej:
Art. 6. Ustawy o ruchu drogowym
1. Polecenia lub sygnały może dawać uczestnikowi ruchu lub innej osobie znajdującej
się na drodze:
1) policjant;
2) żołnierz Żandarmerii Wojskowej lub wojskowego organu porządkowego, zabezpieczający przemarsz lub przejazd kolumny wojskowej albo w razie akcji związanej z ratowaniem życia lub mienia;
3) funkcjonariusz Straży Granicznej;
3a) inspektor Inspekcji Transportu Drogowego;
3b) umundurowany inspektor kontroli skarbowej lub funkcjonariusz celny;
3c) strażnik gminny (miejski);
4) pracownik kolejowy na przejeździe kolejowym;
5) pracownik zarządu drogi lub inna osoba wykonująca roboty na drodze na zlecenie lub za zgodą zarządu drogi;
6) osoba nadzorująca bezpieczne przejście dzieci przez jezdnię, w wyznaczonym miejscu;
7) kierujący autobusem szkolnym w miejscach postoju związanych z wsiadaniem lub wysiadaniem dzieci.
Pojazdy uprzywilejowane :
Art. 2 Ust. o RD
p 38) pojazd uprzywilejowany – pojazd wysyłający sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie, jadący z włączonymi światłami mijania lub drogowymi; określenie to obejmuje również pojazdy jadące w kolumnie, na której początku i na końcu znajdują się pojazdy uprzywilejowane wysyłające dodatkowo sygnały świetlne w postaci czerwonego światła błyskowego;
Art. 53.
1. Pojazdem uprzywilejowanym w ruchu drogowym może być pojazd samochodowy:
1) jednostek ochrony przeciwpożarowej;
2) pogotowia ratunkowego;
3) Policji;
4) jednostki ratownictwa chemicznego;
5) Straży Granicznej;
6) Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
7) Agencji Wywiadu;
7a) Centralnego Biura Antykorupcyjnego;
7b) Służby Kontrwywiadu Wojskowego;
7c) Służby Wywiadu Wojskowego;
8) Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
9) Służby Więziennej;
10) Biura Ochrony Rządu;
10a) kontroli skarbowej;
10b) Służby Celnej;
11) Inspekcji Transportu Drogowego;
12) jednostki nie wymienionej w pkt 1–11, jeżeli jest używany w związku z ratowaniem życia lub zdrowia ludzkiego – na podstawie zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
1a. Minister właściwy do spraw wewnętrznych stwierdza wygaśnięcie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, gdy ustaną okoliczności uzasadniające wykorzystanie pojazdu jako uprzywilejowanego.
2. Kierujący pojazdem uprzywilejowanym może, pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności, nie stosować się do przepisów o ruchu pojazdów, zatrzymaniu i postoju oraz do znaków i sygnałów drogowych tylko w razie, gdy:
1) uczestniczy:
a) w akcji związanej z ratowaniem życia, zdrowia ludzkiego lub mienia albo koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa lub porządku publicznego albo
b) w przejeździe kolumny pojazdów uprzywilejowanych,
c) w wykonywaniu zadań związanych bezpośrednio z zapewnieniem bezpieczeństwa osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, którym na mocy odrębnych przepisów przysługuje ochrona;
2) pojazd wysyła jednocześnie sygnały świetlny i dźwiękowy; po zatrzymaniu pojazdu nie wymaga się używania sygnału dźwiękowego;
3) w pojeździe włączone są światła drogowe lub mijania.
3. Kierujący pojazdem uprzywilejowanym jest obowiązany stosować się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub upoważnione do jego kontroli.
Art. 95a.
1. Kierującym pojazdem uprzywilejowanym może być osoba, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, która:
1) ukończyła 21 lat;
2) posiada zaświadczenie wydane przez pracodawcę, potwierdzające jej zatrudnienie oraz spełnienie wymagań w zakresie badań lekarskich, o których mowa w art. 122 ust. 2, i psychologicznych, o których mowa w art. 124 ust.2.
2. Kierującym pojazdem uprzywilejowanym Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej może być osoba, która posiada zaświadczenie wydane przez dowódcę jednostki wojskowej, potwierdzające spełnienie wymagań w zakresie badań lekarskich, o których mowa w art. 122 ust. 2, oraz psychologicznych, o których mowa w art. 124 ust. 2.
3. Kierującym pojazdem uprzywilejowanym Policji może być osoba, która posiada zaświadczenie wydane przez odpowiedni organ Policji, potwierdzające spełnieniewymagań w zakresie badań lekarskich, o których mowa w art. 122 ust. 2,oraz psychologicznych, o których mowa w art. 124 ust. 2.
===========================
Instrukcja dla funkcjonariuszy celnych WZP w punkcie 3.3.1 podaje zasady dotyczące kontroli środków transportu w ruchu drogowym.
Są tam podane :
1/ zasady ogólne- m.in.- kontrolę podejmuje co najmniej dwóch przeszkolonych w zakresie zatrzymywania pojazdów samochodowych funkcjonariuszy; mający stałą łączność z koordynatorem
2/ Zatrzymywanie pojazdów do kontroli- na podst. art. 6x ustawy o S.C. w zw. Z art.6 ust.1 pkt 3b ustawy Prawo o RD; kontrola ruchu drog.-art.129 ust.4a ustawy prawo o RD; funkcjonariusz ma być umundurowany, ubrany w żółtą kamizelkę z oznaczeniem Służba Celna stojący w pobliżu oznakowanego pojazdu służbowego
3/ Sposoby zatrzymywania pojazdów- z pobocza, z jezdni, z pojazdu służbowego
4/ Postępowanie po zatrzymaniu pojazdu – przedstawienie się i podanie powodu zatrzymania kierującemu, na żądanie okazanie legitymacji służbowej ważne jest , iż wobec osób nie podporządkowujących się poleceniom funkcjonariusza, stosuje się odpowiednio środki przymusu
bezpośredniego
5/ Taktyka przy zatrzymywaniu pojazdów i przeprowadzaniu kontroli
– znajdują się tu zasady postępowania w razie gdy kierujący nie
zatrzyma się do kontroli:
„Jeśli kierujący zatrzymywanym pojazdem nie reaguje na dawane sygnały, funkcjonariusz włącza sygnał dźwiękowy celem zwrócenia uwagi kierującego pojazdem zatrzymywanym. Funkcjonariusz obserwuje zatrzymywany pojazd tak aby w przypadku nie zatrzymania się mógł odczytać i zanotować numer rejestracyjny pojazdu i inne cechy charakterystyczne (kolor, markę ilość osób w pojeździe). W takim przypadku udaje się za tym pojazdem i niezwłocznie informuje najbliższą jednostkę policji oraz dyżurnego- koordynatora. Funkcjonariusz celny może stosować tylko takie środki przymusu bezpośredniego, jakie zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów.”
Rozporządzenie Rady Ministrów z dn.22 grudnia 2004 roku w sprawie środków przymusu bezpośredniego stosowanych przez funkcjonariuszy celnych – Dz.U. Dz 2004 r., Nr 286, poz.2874.:
Paragrafy mające zastosowanie w przypadku udania się za pojazdem, który nie zatrzymał się do kontroli:
§ 12. 1. Paralizator elektryczny można stosować w przypadkach:
1) odpierania czynnej napaści;
2) pokonywania czynnego oporu;
3) przeciwdziałania niszczeniu mienia;
4) udaremniania ucieczki osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa albo w pościgu za tą osobą.
2. Przy stosowaniu środka przymusu, o którym mowa w ust. 1, należy uwzględnić jego właściwości mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego.
§ 13. 1. Ręczny miotacz gazowy można stosować w przypadkach:
1) odpierania czynnej napaści;
2) pokonywania czynnego oporu;
3) udaremnienia ucieczki osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa albo w pościgu za tą osobą.
2. Przy stosowaniu środka przymusu, o którym mowa w ust. 1, należy uwzględnić jego właściwości mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego.
§ 14. 1. Kolczatka drogowa lub inne przeszkody umożliwiające zatrzymanie pojazdu mechanicznego mogą być stosowane w przypadku, gdy osoba prowadząca pojazd nie zatrzymała się, pomimo sygnału do zatrzymania, wydanego w celu realizacji zadań ustawowych oraz w sposób zrozumiały i widoczny dla kierowcy zatrzymywanego pojazdu przez umundurowanego funkcjonariusza celnego, znajdującego się w pobliżu oznakowanego pojazdu Służby Celnej
2. Kolczatki drogowej nie stosuje się do zatrzymania pojazdów jednośladowych.
3. O zamiarze zastosowania kolczatki drogowej albo innej przeszkody umożliwiającej zatrzymanie pojazdu mechanicznego lub innego środka przewozowego należy zawiadomić najbliższą jednostkę Policji oraz izbę celną, na której terenie zastosowany zostanie ten środek przymusu, a w przypadku działań w strefie nadgranicznej - również najbliższą jednostkę Straży Granicznej.
4. Zastosowanie kolczatki drogowej lub innej przeszkody należy poprzedzić wstrzymaniem ruchu drogowego w obu kierunkach na odległość nie mniejszą niż 100 m od kolczatki lub innej przeszkody oraz sygnałem zatrzymania, podanym przez umundurowanego funkcjonariusza celnego, znajdującego się w pobliżu oznakowanego
pojazdu Służby Celnej.
5. Jeżeli ze względu na okoliczności faktyczne zachodzi potrzeba natychmiastowego zatrzymania pojazdu mechanicznego lub innego środka przewozowego, a zawiadomienie, o którym mowa w ust. 3, jest niemożliwe, należy:
1) stosować tryb postępowania określony w ust. 4;
2) niezwłocznie po ustąpieniu przyczyny zawiadomić organy wymienione w ust. 3.
6. W przypadku blokowania przejazdu oznakowanym pojazdem służbowym Służby Celnej z włączonymi sygnałami świetlnymi można odstąpić od wstrzymania ruchu drogowego.
§ 15. 1. Blokady mogą być stosowane w przypadkach, gdy:
1) istnieje uzasadnione podejrzenie, że w pozostawionym pojeździe mogą znajdować się towary wprowadzone na obszar celny Wspólnoty
Europejskiej, przewożone przez ten obszar lub przeznaczone do
wywozu, w sposób niezgodny z prawem;
2) wobec osób lub towarów znajdujących się w pojeździe podjęto czynności kontrolne, a ze względu na okoliczności faktyczne zachodzi obawa ucieczki kontrolowanym pojazdem przed zakończeniem tych czynności.
2. Blokada powinna być założona na przednim kole pojazdu mechanicznego po stronie kierującego oraz trwale oznakowana przez umieszczenie na niej w widocznym miejscu:
1) nazwy organu zakładającego blokadę;
2) numeru ewidencyjnego blokady;
3) adresu, pod który należy zgłosić się w celu jej zdjęcia.
3. Na pojeździe w widocznym miejscu umieszcza się informację o założeniu blokady.
===================================
Jako ciekawostka:
DZIAŁANIA POŚCIGOWE PROWADZONE PRZEZ POLICJĘ:
1/ Na podstawie Ustawy o Policji, policjant wobec osób nie stosujących się do wydanych poleceń ma prawo stosować:
Art. 16. 1. W razie niepodporządkowania się wydanym na podstawie prawa poleceniom organów Policji lub jej funkcjonariuszy, policjanci mogą stosować następujące środki przymusu bezpośredniego:
1) fizyczne, techniczne i chemiczne środki służące do obezwładniania bądź konwojowania osób oraz do zatrzymywania pojazdów,
2) pałki służbowe,
3) wodne środki obezwładniające,
4) psy i konie służbowe,
5) pociski niepenetracyjne, miotane z broni palnej.
2. Policjanci mogą stosować jedynie środki przymusu bezpośredniego odpowiadające potrzebom wynikającym z istniejącej sytuacji i niezbędne do osiągnięcia podporządkowania się wydanym poleceniom.
2/ ZARZĄDZENIE NR 495 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 25 maja 2004 r. w sprawie sposobu pełnienia służby na drogach przez policjantów (Dz. Urz. KGP z dnia 15 czerwca 2004 r.) ze zmianami Zarządzenie nr.833 z 20 lipca 2004 r., poz.107
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2002 r., poz. 58 z późn. zm. zarządza się, co następuje:
( Ustawa o Policji - Art. 7. 1. Komendant Główny Policji określa:
2) metody i formy wykonywania zadań przez poszczególne służby policyjne, w zakresie nie objętym innymi przepisami wydanymi na podstawie ustawy)
§23.1.Policjant podający sygnał do zatrzymania obserwuje zatrzymywany pojazd tak, aby w przypadku niezatrzymania się go mógł odczytać i zanotować numer rejestracyjny lub w inny sposób zidentyfikować pojazd oraz jadące w nim osoby.
2.W razie niezatrzymania się pojazdu policjant natychmiast przekazuje dyżurnemu jednostki lub operatorowi stanowiska kierowania informacje o tym pojeździe i znajdujących się w nim osobach oraz, w miarę możliwości, podejmuje pościg zgodnie z § 29.
§29.1.Patrol może podjąć pościg indywidualny w szczególności za:
1) kierującym pojazdem, który nie zastosował się do sygnału zatrzymania podanego przez policjanta lub w inny sposób jego zachowanie wskazuje jednoznacznie na chęć uniknięcia kontroli;
2) kierującym pojazdem, który nie zastosował się do wiążącego polecenia wydanego przez policjanta, zabraniającego kierowania pojazdem;
3) sprawcą przestępstwa lub sprawcą zdarzenia drogowego, który oddalił się z tego miejsca.
2.W przypadku konieczności podjęcia pościgu indywidualnego należy uwzględnić w szczególności:
1) upływ czasu od momentu ucieczki;
2) kierunek ucieczki;
3) rodzaj i cechy pojazdu będącego środkiem ucieczki;
4) warunki, w jakich odbywa się ruch, warunki atmosferyczne i topograficzne;
5) realne możliwości powodzenia pościgu.
3.Policjant powinien odstąpić od prowadzenia pościgu, a podjęty przerwać, jeżeli czynności pościgowe w sposób oczywisty zagrażają życiu lub zdrowiu policjanta bądź osób postronnych lub okoliczności, o których mowa w ust. 2, wskazują na brak możliwości osiągnięcia celu pościgu.
4.Sposób postępowania policjanta w razie konieczności podjęcia pościgu określają przepisy w sprawie organizowania i prowadzenia przez Policję działań pościgowych.
5.O podjęciu, zaniechaniu i zakończeniu pościgu należy niezwłocznie powiadomić dyżurnego jednostki Policji
Policja prowadzi działania pościgowe na podstawie INSTRUKCJI PROWADZENIA DZIAŁAŃ POŚCIGOWYCH PRZEZ POLICJĘ, która stanowi Załącznik do zarządzenia nr 833 Komendanta Głównego Policji z dnia 20 lipca 2004 r. (Załącznik nr.1)
W Służbie Celnej – brak instrukcji
W trakcie wykonywania czynności służbowych, zmierzających do ujęcia i zatrzymania osoby ściganej, policjanci mogą podjąć pościg (pieszy lub środkiem transportu). Pościgi policyjne dzielimy na pościg indywidualny i zorganizowane działania pościgowe.
Pościg indywidualny podejmowany jest doraźnie przez policjanta (patrol policyjny) w celu ujęcia:
• osób, które podjęły próbę ucieczki, żeby uniknąć zatrzymania, legitymowania l lub kontroli osobistej;
• podejrzanych oddalających się z miejsca zdarzenia, przestępstwa lub innego czynu naruszającego porządek i bezpieczeństwo obywateli;
• poszukiwanych, rozpoznanych przez policjantów lub inne osoby, które w sposób oczywisty unikają kontaktu z policją.
• Po zetknięciu się lub ujawnieniu osoby, którą należy ścigać, policjant zobowiązany jest do:
• wszczęcia i prowadzenia za nią pościgu czołowego, w miarę możliwości dobierając sobie do pomocy innych funkcjonariuszy Policji, Straży Miejskiej, itp.,
• powiadomienia, w miarę możliwości jeszcze przed podjęciem pościgu, dyżurnego najbliższej jednostki Policji lub spowodowania jego powiadomienia oraz przekazania informacji o:
• rysopisie osoby ściganej (ewentualnie jej danych osobowych),
• kierunku prowadzonego pościgu,
• sposobie ucieczki (pieszo, środkiem transportu)
• podjętych czynnościach.
• W przypadku stwierdzenia konieczności ścigania więcej niż jednej osoby, najpierw podejmuje się pościg za osobą:
• bezpośrednio zagrażającą życiu lub zdrowiu ludzkiemu
• uzbrojoną w broń palną lub inne niebezpieczne narzędzie,
• uciekającą z przedmiotami pochodzącymi z przestępstwa,
• znajdującą się najbliżej policjanta.
• Od pościgu należy odstąpić a podjęty przerwać w przypadku konieczności udzielenia pomocy osobie, której życiu lub zdrowiu zagraża bezpośrednie niebezpieczeństwo i gdy nie można spowodować udzielenia jej pomocy przez osoby trzecie.
Podstawowe cechy pościgu to:
• szybkość i ciągłość działania,
• zdecydowanie,
• zachowanie zasad bezpieczeństwa,
• dostosowanie do wyników rozpoznania,
• dobór właściwej taktyki oraz form działania,
Ze względu na bezpieczeństwo własne bez uprzedniego sprawdzenia terenu nie należy:
• pokonywać przeszkód (np. murów, płotów, rowów) poprzez przeskakiwanie na ich drugą stronę,
• wybiegać bezpośrednio zza rogu budynku (należy np. obiec, obejść szerokim łukiem),
• wchodzić, wbiegać do nie rozpoznanych budynków, pomieszczeń, otworów,
• przemieszczać się na wysokościach bez specjalistycznego zabezpieczenia.W przypadkach utraty kontaktu wzrokowego z osobą ściganą należy:
• powiadomić o tym dyżurnego najbliższej jednostki Policji,
• zapewnić sobie pomoc (dozorcy, mieszkańca itd.) w przeszukiwaniu pomieszczeń lub terenu,
• bezwzględnie zachować szczególną ostrożność.
Zorganizowane działania pościgowe prowadzone są przez jednostki Policji w celu ujęcia osób:
• stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia
• skazanych, tymczasowo aresztowanych lub zatrzymanych, które zbiegły z miejsca prawnej izolacji, konwoju,
• co do których istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa lub które są sprawcami szczególnie niebezpiecznych przestępstw t. j. : zabójstwo, zamach terrorystyczny, uprowadzenie osób w celu wymuszenia okupu lub określonego zachowania się, rozbój, kradzież rozbójnicza, wymuszenie rozbójnicze, umyślne ciężkie uszkodzenia ciała, zgwałcenia ze szczególnym okrucieństwem, podpalenie lub umyślne spowodowanie w inny sposób niebezpieczeństwa powszechnego dla życia albo zdrowia.
• Policja może uczestniczyć w działaniach pościgowych zorganizowanych przez inne podmioty (np. za sprawcą nielegalnego przekroczenia granicy RP, dezercji z bronią).
W sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia ludzkiego, policjant powinien przygotować broń palną do użycia (wydobyć i przeładować broń), mając na względzie;
• rodzaj zdarzenia i osoby w nim uczestniczące,
• przypadki, warunki oraz zasady użycia broni,
• czas i warunki widoczności,
• umiejętności posługiwania się bronią,
• rodzaj uzbrojenia i jego sprawność techniczną,
• skuteczność użycia broni w danych warunkach,
• bezpieczeństwo (unikać ustawiania się na linii strzału, nie trzymać palca na języku spustowym broni, unikać manipulowania bronią, odkładania jej czy oddawania innym policjantom, zachowywać bezpieczne odległości itd.).
• Użycie broni palnej przez oddziały i pododdziały Policji następuje na rozkaz dowódcy po uprzednim poleceniu wydanym przez komendanta wojewódzkiego Policji. W przypadkach gdy wszelka zwłoka groziłaby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia ludzkiego polecenie komendanta wojewódzkiego nie jest wymagane.
Dowódca oddziału (pododdziału) Policji przed wydaniem rozkazu użycia broni palnej do określonego celu, jest obowiązany:
• ponowić wezwanie do zachowania zgodnego z prawem,
• zagrozić użyciem broni palnej,
• wydać rozkaz oddania strzałów ostrzegawczych w górę.
W przypadkach gdy wszelka zwłoka groziłaby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia ludzkiego, czynności o których mowa wyżej nie są wymagane.
W razie rozproszenia oddziałów i pododdziałów Policji i niemożliwości nawiązania przez policjanta kontaktu z dowódcą, policjant ma prawo użyć broni palnej w przypadkach określonych w art. 17 ust. 1 pkt. 1-4 ustawy o Policji, z zachowaniem wymogów określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 26 maja 1996 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu postępowania przy użyciu broni palnej przez policjantów (Dz. U. Nr 63, póz. 296).
W trakcie prowadzenia zorganizowanych działań pościgowych przez oddziały i pododdziały Policji należy stosować następujące zasady:
• w broń palną gładkolufową wyposażać policjantów przeszkolonych w zakresie jej obsługi;
• użycie każdego rodzaju broni na posterunkach następuje na rozkaz dowódcy posterunku w przypadku usiłowania przerwania blokady (zapory);
• przy użyciu broni maszynowej dopuszcza się prowadzenie ognia pojedynczego lub krótkimi seriami;
• strzelać gdy na linii celowania i jej przedłużeniu nie ma osób postronnych i policjantów biorących udział w pościgu;
• przy użyciu broni na rozkaz dowódcy ogień prowadzić tylko do celów wskazanych przez dowódcę.
W przypadku prowadzenia działań pościgowych w stosunku do osób, wobec których istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa lub, które są sprawcami szczególnie niebezpiecznych przestępstw tj. zabójstwo, zamach terrorystyczny, uprowadzenie osób w celu wymuszenia okupu lub określonego zachowania się, rozbój, kradzież rozbójnicza, wymuszenia rozbójnicze, umyślne ciężkie uszkodzenia ciała, zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem podpalenie lub umyślne sprowadzenie w inny sposób niebezpieczeństwa powszechnego dla życia lub zdrowia, dezercja z bronią oraz w innych uzasadnionych przypadkach, policjanci posiadają broń przygotowaną do natychmiastowego użycia.
ZAŁĄCZNIK NR 1
Załącznik do zarządzenia nr 833
Komendanta Głównego Policji
z dnia 20 lipca 2004 r.
INSTRUKCJA PROWADZENIA DZIAŁAŃ POŚCIGOWYCH PRZEZ POLICJĘ
Rozdział l
Postanowienia ogólne
§ 1. Instrukcja określa planowanie, taktykę, metody i formy działania oraz wyposażenie i zadania sił policyjnych w trakcie prowadzenia działań pościgowych.
§ 2. Pościg powinien być oparty na pracy zespołowej (grupowej), gdzie każdy członek zespołu ma przydzielone konkretne zadania i rejon ich wykonania wyznaczony przez dowódcę.
Rozdział II
Planowanie działań pościgowych
§ 3. Organizację sił i środków wydzielonych do działań pościgowych określa plan rozwinięcia działań pościgowych.
§ 4. Plan rozwinięcia działań pościgowych powinien zawierać w szczególności:
1) miejsca usytuowania posterunków blokadowych (np. przy drogach wylotowych, skrzyżowaniach dróg, tunelach, mostach, przejazdach kolejowych, przeprawach promowych);
2) określenie niezbędnych sił i środków przeznaczonych do prowadzenia działań;
3) zarządzane centralnie długoterminowe działania mające istotny wpływ na dyslokację służby;
4) organizację dowodzenia, w tym:
a) projekt decyzji komendanta wojewódzkiego Policji o wyznaczeniu dowódcy operacji i powołaniu sztabu,
b) zasady funkcjonowania stanowisk dowodzenia,
c) organizację działań,
d) obieg informacji i zarządzanie jej zasobami;
5) zasady prowadzenia rozpoznania;
6) zasady organizacji łączności;
7) zasady organizacji zabezpieczenia materiałowo - technicznego, bytowego i medycznego;
8) zasady bezpieczeństwa policjantów i użytkowników drogi w obrąbie posterunku.
Rozdział III
Formy i metody prowadzenia pościgów
§ 5. Działania pościgowe w formie operacji lub akcji zarządza się, gdy siły i środki zaangażowane do działań w formie interwencji nie rokują zakończenia pościgu zatrzymaniem osób ściganych:
1) skazanych, tymczasowo aresztowanych lub zatrzymanych, które zbiegły z miejsca prawnej izolacji, konwoju;
2) co do których istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa.
§ 6. 1. Pościg bezpośredni rozpoczyna się z miejsca popełnienia przestępstwa bądź z miejsca pojawienia się osób ściganych i prowadzi do momentu ich ujęcia, zagubienia śladów lub wydania polecenia przez kierującego działaniami o zaprzestaniu pościgu. Celem pościgu bezpośredniego prowadzonego pieszo jest ujęcie osób ściganych przez policjantów prowadzących pościg indywidualnie bądź w składzie zespołu (grupy) pościgowego. Podczas prowadzenia pościgu bezpośredniego przy wykorzystaniu pojazdu należy:
1) dążyć do utrzymania kontaktu wzrokowego z pojazdem, którym poruszają się osoby ścigane;
2) przekazywać na bieżąco dyżurnemu jednostki Policji informacje niezbędne do zorganizowania wsparcia, wystawienia posterunków blokadowych, skierowania grupy policjantów do prowadzenia pościgu równoległego;
3) w miejscach wzmożonego ruchu na drogach i w strefach zamieszkania przed użyciem broni palnej, biorąc przede wszystkim pod uwagę bezpieczeństwo osób postronnych, ocenić zasadność i celowość zastosowania tego środka, uwzględniając przede wszystkim podstawy prawne, dopuszczające użycie broni w pościgu;
4) kontynuować pościg, nie podejmując próby wyprzedzania i blokowania pojazdu osób ściganych, do czasu aż znajdą się one w sytuacji, gdy dalsza ucieczka nie będzie możliwa;
5) wspólnie z grupą policjantów, o których mowa w pkt 2, dokonać zatrzymania osób ściganych.
2. W skład zespołu (grupy) pościgowego, w tym również posługującego się pojazdem, należy w miarę możliwości włączyć przewodnika z psem służbowym.
3. Jeżeli w pościgu bezpośrednim biorą udział przeszkoleni policjanci pododdziałów antyterrorystycznych, można zastosować dynamiczne zatrzymanie pojazdu, którym porusza się osoba ścigana.
§ 7. Pościg równoległy prowadzi się bez bezpośredniego kontaktu z osobami ściganymi w przypadku występowania korzystnych warunków terenowych lub układu sieci dróg.
§ 8. Pościg kombinowany, będący połączeniem pościgu bezpośredniego z równoległym, ma na celu niedopuszczenie do oderwania się osób ściganych od prowadzących pościg bezpośredni, wyprzedzenie ich i odcięcie drogi ucieczki przez policjantów, prowadzących pościg równoległy, oraz wspólne okrążenie i zatrzymanie tych osób.
§ 9. 1. Działania blokadowe realizuje się poprzez zorganizowanie posterunków blokadowych, obserwacyjno-meldunkowych i patroli, powiązanych w jeden system. Blokadę rozwija się na rubieży odcinka znanego lub prawdopodobnego kierunku ucieczki albo wokół określonego rejonu w postaci pierścieni.
2. Działania blokadowe wykonuje się poprzez:
1) Posterunek blokadowy - to wyznaczone i odpowiednio wyposażone miejsce pełnienia służby przez grupę policjantów, których zadaniem jest ujawnienie i zatrzymanie osoby ściganej, poruszającej się pojazdem mechanicznym. W skład posterunku blokadowego wchodzą: dowódca, policjant lub policjanci na wysuniętym punkcie obserwacyjnym, policjant lub policjanci wykonujący czynności kontrolne, policjant ubezpieczający lub zespół wykonujący te zadania. Policjanci pełniący służbę na posterunku blokadowym wzajemnie się ubezpieczają. Posterunek blokadowy może być zorganizowany w postaci:
a) posterunku zaporowego wystawionego na kierunku ustalonej bądź domniemanej trasy ucieczki osób ściganych. Jego stan osobowy powinien być uzależniony od przewidywanej liczby osób podlegających zatrzymaniu, ich uzbrojenia i determinacji, a także od rodzaju wyposażenia posterunku. Posterunek zaporowy powinien być wyposażony w co najmniej jeden oznakowany pojazd służbowy, kolczatkę albo trwałe przeszkody do całkowitego zamknięcia ruchu na drodze, zwane zaporami, oraz środki łączności radiowej. Ponadto posterunek zaporowy może być wyposażony w inne środki wymienione w Instrukcji. Ugrupowanie i rozmieszczenie składu osobowego oraz zapór powinno zapewnić: możliwość zmniejszenia prędkości pojazdów (od znaku drogowego ograniczającego prędkość) aż do swobodnego jego zatrzymania; bezpieczne ominięcie lub wyminięcie zapory technicznej z prędkością do 10 km/godz.; całkowite uniemożliwienie przejazdu przez zaporę w przypadku pewności zbliżania się osób ściganych; bezpieczeństwo i wzajemne ubezpieczanie się policjantów; bezpieczeństwo pojazdów nadjeżdżających z przeciwnego kierunku ruchu,
b) posterunku kontroli ruchu drogowego usytuowanego w miejscu, gdzie wystawienie posterunku zaporowego jest niecelowe przez cały okres trwania działań blokadowych. Posterunek kontroli ruchu drogowego stanowi bazę do szybkiego przekształcenia go w posterunek zaporowy. Jego stan osobowy powinien być uzależniony od czynników wymienionych w pkt.1 oraz uwarunkowań kontroli ruchu drogowego w miejscu zorganizowania posterunku,
c) kamuflowanego posterunku blokadowego - jest to zaaranżowanie sytuacji nie kojarzącej się z działaniem Policji, która spowoduje spowolnienie lub zatrzymanie ruchu pojazdu osoby ściganej w sposób naturalny.
2) Posterunek obserwacyjno-meldunkowy - to wyznaczone i odpowiednio wyposażone miejsce pełnienia służby, uzupełniające blokadę terenu w punktach, gdzie niemożliwe lub niecelowe jest wystawienie innych jej elementów. Zakryte posterunki (punkty) obserwacyjno-meldunkowe mogą być jednoosobowe i mogą wchodzić w skład posterunków blokadowych.
§ 10. Zatrzymanie dynamiczne to zespół działań realizowanych przez specjalnie przeszkolonych policjantów pododdziałów antyterrorystycznych odpowiednio wyposażonych, polegające na zablokowaniu pojazdu będącego w ruchu w sposób uniemożliwiający dalszą jazdę, ze wsparciem grupy zatrzymującej. W trakcie realizacji zatrzymania dynamicznego, w celu osiągnięcia efektu zaskoczenia, można stosować elementy odwrócenia uwagi osób ściganych.
§ 11. Patrolowanie w działaniach pościgowych wykonywane jest w sytuacji braku bezpośredniego kontaktu z osobami ściganymi. Stan osobowy patrolu uzależniony jest od liczby osób ściganych, ich uzbrojenia i determinacji. Patrole mogą wypełniać funkcje obserwacyjne, kontrolne, pościgowe oraz brać udział podczas zatrzymywania osób ściganych.
§ 12. 1. Zasadzka wykonywana jest w działaniach pościgowych w sytuacji braku bezpośredniego kontaktu z osobami ściganymi. Szczegółowe zasady realizacji zasadzki określają odrębne przepisy.
2. Wypad wykonywany jest w działaniach pościgowych w sytuacji braku bezpośredniego kontaktu z osobami ściganymi. Wypad organizuje się do miejsca, w którym istnieje prawdopodobieństwo przebywania osób ściganych.
3. Do zorganizowania zasadzki i wypadu powinna być wyznaczona grupa policjantów w sile zależnej od liczby osób podlegających zatrzymaniu, ich uzbrojenia oraz innych czynników mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo policjantów i skuteczność przedsięwzięcia.
§ 13. Przeszukiwanie rozpoznawcze wykonywane jest w działaniach pościgowych w sytuacji braku bezpośredniego kontaktu z osobami ściganymi. Realizacja przeszukania rozpoznawczego dokonywana jest przy uwzględnieniu następujących zasad:
1) w przeszukiwaniu rozpoznawczym rozróżnia się przeszukiwanie terenu i przeszukiwanie obiektów;
2) przeszukiwanie terenu prowadzi się "w pasie" i "dośrodkowo", gdy nieznane jest dokładne miejsce pobytu osób ściganych, ale wiadomo, że znajdują się one (lub mogą się znajdować) w określonym rejonie, oraz "gwiaździście" (odśrodkowo), w przypadku wykrycia śladów albo przedmiotów pozostawionych przez osoby ścigane lub pochodzących z przestępstwa;
3) przeszukiwanie terenu prowadzi się do zapadnięcia zmroku. Na okres nocy wzmacnia się siły stanowiące blokadę tego rejonu;
4) przed przeszukiwaniem obiektu należy dokonać jego okrążenia, wyznaczyć grupę policjantów do przeszukiwania obiektu, a po jego zakończeniu przejść do kontynuacji przeszukiwania terenu.
Rozdział IV
Taktyka działań pościgowych
§ 14. Pojęcia ogólne i zasady taktyki działań pościgowych
Taktyka prowadzenia pościgów to sposób działań wyznaczonego zespołu (grupy) policjantów, obejmujący pościg, działania blokadowe, zasadzkę, zatrzymanie dynamiczne, wypad, okrążenie, patrol, rozpoznanie, zmierzające do likwidacji zagrożenia poprzez bezpośrednie oddziaływanie na pojazd ścigany lub osobę za pomocą środków przymusu bezpośredniego z użyciem broni palnej włącznie. W trakcie prowadzenia działań pościgowych należy przestrzegać następujących zasad:
1) celowość - polegająca na ustaleniu celu i sposobu wykonania zadania określonego w planie lub przekazanego przez przełożonego z uwzględnieniem faktycznych możliwości jego realizacji przy posiadaniu określonych środków i w określonych warunkach;
2) zaskoczenie - wyrażające się w nieoczekiwanym, nagłym i gwałtownym dla ściganego działaniu, wskutek którego zostaje on pozbawiony inicjatywy oraz możliwości zorganizowanego prowadzenia oporu (ucieczki). Podstawowym warunkiem uzyskania zaskoczenia jest skrytość, nagłość, szybkość działania, prostota i nieszablonowość prowadzenia działań;
3) aktywność (inicjatywa) - oznaczająca nieustanne dążenie do narzucenia ściganemu swojej woli i swoistego kierowania jego działaniami w myśl własnych celów i zamierzeń. Wyraża się przede wszystkim w wyprzedzaniu ściganego w działaniach, ciągłym i skutecznym użyciu środków przymusu bezpośredniego z użyciem broni palnej włącznie, dynamicznym manewrowaniu siłami w celu przenoszeniu głównego wysiłku na najważniejsze kierunki działania.
§ 15. 1. Pościg podejmowany jest doraźnie przez policjanta (patrol policyjny) w celu zatrzymania:
1) osób podejrzewanych o dokonanie przestępstwa lub innego czynu zabronionego, oddalających się z miejsca jego popełnienia;
2) poszukiwanych;
3) skazanych, osadzonych, tymczasowo aresztowanych lub zatrzymanych, którzy zbiegli z miejsca prawnej izolacji lub konwoju.
2. Podejmując pościg policjant powinien uwzględnić:
1) przyczynę ucieczki, przebieg zdarzenia poprzedzającego wszczęcie pościgu;
2) liczbę i zachowanie osób ściganych;
3) zagrożenia mogące wystąpić ze strony osoby ściganej, w tym również możliwość użycia przez nią broni palnej lub urządzeń i materiałów wybuchowych;
4) rodzaj i możliwości techniczne ściganego pojazdu, warunki drogowe, atmosferyczne i topograficzne;
5) realną szansę prowadzenia skutecznego pościgu, rodzaj i stan techniczny wykorzystywanego pojazdu służbowego, wyposażenie i uzbrojenie patrolu, możliwość uzyskania wsparcia.
3. Policjant o podjęciu pościgu powiadamia dyżurnego jednostki Policji, informując jednocześnie o:
1) przyczynie jego rozpoczęcia, danych umożliwiających identyfikację osoby ściganej, środka lokomocji i szybkości przemieszczania;
2) kierunku ucieczki i mijanych punktach orientacyjnych;
3) danych umożliwiających jednoznaczną identyfikację pojazdu służbowego (marka, kolor, numer rejestracyjny, kryptonim radiowy, znak taktyczny radiowozu) lub innego pojazdu, którym podjął pościg;
4) podjętych przez siebie czynnościach, zmierzających do zatrzymania osób ściganych lub ustalenia miejsca ich ukrywania.
4. W trakcie pościgu policjant powinien utrzymywać stałą łączność z dyżurnym jednostki Policji i na bieżąco informować o przebiegu pościgu.
5. Policjant dokonuje zatrzymania osoby ściganej albo prowadzi jej obserwację.
6. W przypadku kontaktu z dwiema lub więcej osobami ściganymi policjant powinien w pierwszej kolejności podjąć pościg za osobą, która:
1) bezpośrednio zagraża życiu lub zdrowiu ludzkiemu;
2) jest uzbrojona w broń palną lub inne niebezpieczne narzędzie;
3) ucieka z przedmiotami pochodzącymi z przestępstwa;
4) znajduje się najbliżej policjanta.
§ 16. Od pościgu należy odstąpić, a podjęty przerwać na zasadach określonych w § 8 pkt 1 zarządzenia nr 833 KGP w sprawie organizowania i prowadzenia przez Policję działań pościgowych.
§ 17. Ze względu na bezpieczeństwo własne bez uprzedniego sprawdzenia nie należy pokonywać przeszkód, wybiegać zza obiektu, wbiegać do budynków, pomieszczeń, otworów.
§ 18. W sytuacjach gdy zachowanie osób ściganych może zagrażać życiu lub zdrowiu ściganych lub innych osób, policjant obowiązany jest przygotować broń palną do użycia, tj. wydobyć ją i przeładować.
§ 19. 1. W trakcie prowadzenia działań pościgowych przez oddziały (pododdziały) Policji należy przestrzegać następujących zasad:
1) przy użyciu broni maszynowej ogień prowadzi się pojedynczy lub krótkimi seriami;
2) przy użyciu broni na rozkaz dowódcy ogień prowadzi się tylko do celów wskazanych przez dowódcę.
2. W przypadku prowadzenia działań pościgowych w stosunku do osób, wobec których istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa lub które są sprawcami szczególnie niebezpiecznych przestępstw, tj. zabójstwa, zamachu terrorystycznego, uprowadzenia osoby w celu wymuszenia okupu lub określonego zachowania się, rozboju, kradzieży rozbójniczej, wymuszenia rozbójniczego, umyślnego ciężkiego uszkodzenia ciała, zgwałcenia ze szczególnym okrucieństwem, podpalenia lub umyślnego sprowadzenia w inny sposób niebezpieczeństwa powszechnego dla życia lub zdrowia, dezercji z bronią oraz w innych uzasadnionych przypadkach, policjanci posiadają broń przygotowaną do natychmiastowego użycia.
§ 20. 1. W sytuacji uprowadzenia osoby lub groźby użycia materiału wybuchowego albo spowodowania zagrożenia bezpieczeństwa powszechnego działania pościgowe mają w szczególności na celu:
1) uwolnienie uprowadzonej osoby;
2) zlikwidowanie zagrożenia dla bezpieczeństwa powszechnego.
2. Podejmowane działania powinny zmierzać bezpośrednio do uniemożliwienia dalszego przemieszczania się sprawcy, tak aby osiągnąć dogodną sytuację umożliwiającą uwolnienie zakładników i zminimalizowanie zagrożenia dla bezpieczeństwa powszechnego.
3. Po uniemożliwieniu dalszego przemieszczania się sprawcy do działań wprowadza się siły specjalistyczne Policji, w szczególności negocjatorów policyjnych lub pododdziały antyterrorystyczne.
4. Plan rozwinięcia działań pościgowych, o którym mowa w § 3, powinien uwzględniać wyznaczenie, w porozumieniu z właściwym miejscowo dowódcą pododdziału antyterrorystycznego, miejsc na drogach, w których uniemożliwienie dalszego przemieszczania się sprawcy rokuje najlepsze powodzenie działań sił antyterrorystycznych.
5. W przypadku braku możliwości skierowania ściganych w miejsca określone w ust. 4 organizuje się miejsca doraźne.
§ 21. Użycie śmigłowców policyjnych w działaniach pościgowo-blokadowych
1. W działaniach pościgowych śmigłowiec wykorzystuje się do:
1) rozpoznania i patrolowania oraz koordynowania działań;
2) szybkiego przemieszczenia sił i środków;
3) zorganizowania powietrznego punktu dowodzenia.
2. Przed wprowadzeniem śmigłowca do działań należy dokonać analizy:
1) zasadności użycia śmigłowca do działań;
2) warunków atmosferycznych na czas prowadzonych działań.
3. Dowódca śmigłowca, po zarządzeniu wylotu do działań i przylocie na miejsce zdarzenia, wykonuje zadania określone przez dowodzącego działaniami.
4. Czynności związane z prowadzonymi działaniami pościgowymi załoga śmigłowca rejestruje za pomocą sprzętu audiowizualnego, np. kamery SVHS, VHS, termowizyjne (w zależności od wyposażenia śmigłowca).
5. Podczas lotu dowódca śmigłowca zobowiązany jest zachować bezpieczną odległość od ściganego obiektu, uwzględniając możliwość ostrzelania śmigłowca.
6. Zabrania się wykonywania zadań, które przekraczają możliwości techniczne śmigłowca i kwalifikacje załogi lub obowiązujące przepisy lotnicze.
Rozdział V
Specyfika prowadzenia rozpoznania w działaniach pościgowych
§ 22. 1. Rozpoznanie w działaniach pościgowych to całokształt czynności, których celem jest zapewnienie dowodzącemu działaniami dopływ informacji, mających wpływ na ich organizację i przebieg.
2. Prowadząc rozpoznanie w działaniach pościgowych należy dążyć do ustalenia:
1) miejsca pobytu, rysopisu i danych osoby ściganej;
2) kierunków i sposobów ucieczki;
3) pojazdu, jakim aktualnie posługuje się osoba ścigana;
4) topografii terenu i charakterystyki obiektów;
5) kontaktów osoby ściganej oraz innych informacji związanych z tą osobą (uzbrojenie, determinacja, temperament, skłonności, uzależnienia, stan zdrowia np.);
6) źródeł dowodowych;
7) innych danych istotnych dla prowadzonych działań.
3. Rozpoznanie podczas działań pościgowych powinno być prowadzone na wszystkich szczeblach dowodzenia i realizacji akcji / operacji według następujących zasad:
1) Powszechność rozpoznania w działaniach pościgowych.
Obowiązek prowadzenia rozpoznania spoczywa zarówno na wszystkich policjantach biorących udział w działaniach, jak i na pozostałych policjantach pełniących służbę w rejonie prowadzonych działań. Istotne jest szybkie upowszechnienie wśród policjantów, pełniących aktualnie służbę, informacji o wszczęciu działań pościgowych i osobach ściganych.
2) Ciągłość prowadzenia rozpoznania w działaniach pościgowych.
Rozpoznanie powinno być prowadzone nieustannie przez cały czas trwania pościgu. W przypadku przerwania lub zaprzestania działań pościgowo-blokadowych w dalszym ciągu należy prowadzić czynności procesowe i operacyjne.
3) Sprawność i szybkość przekazywania informacji.
Skuteczność prowadzonych działań zależy przede wszystkim od szybkości działania.
Informacje uzyskane w drodze rozpoznania od policjantów, a także od osób cywilnych powinny zostać jak najszybciej zweryfikowane i przekazane do kierującego działaniami.
4) Bieżąca analiza uzyskanych informacji.
Zbierane informacje podlegają sprawdzeniu i powinny być poddawane bieżącej analizie, polegającej na ciągłej konfrontacji informacji napływających z informacjami oraz danymi, które są w posiadaniu sił biorących udział w działaniach. Celem analizy jest właściwe ukierunkowywanie działań oraz dostosowywanie taktyki działań do aktualnej sytuacji operacyjnej.
§ 23. 1. W przypadku utraty kontaktu z osobami ściganymi i braku dopływu informacji z rozpoznania zarządza się przeszukiwanie rozpoznawcze.
2. Prowadząc rozpoznanie podczas działań pościgowych, należy korzystać z dostępnych źródeł informacji, w tym:
1) rezultatów pracy grupy operacyjno-procesowej na miejscu zdarzenia;
2) rozpoznania posesyjnego;
3) patrolowania i penetracji terenu;
4) informacji pochodzących od społeczeństwa (np. w wyniku publikowanych w mediach apeli i komunikatów);
5) przedstawicieli firm dysponujących środkami łączności (np. radio taxi, CB Radio);
6) sąsiednich jednostek Policji;
7) zbiorów ewidencyjnych;
8) środków masowego przekazu;
9) osobowych źródeł informacji;
10) obserwacji i lustracji terenu (również z wykorzystaniem lotnictwa policyjnego);
11) środków techniki operacyjnej.
3. Użycie sił i środków pionu techniki operacyjnej w działaniach pościgowych może odbywać się tylko w sposób i na zasadach gwarantujących pełną niejawność ich zastosowania
4. Decyzję o użyciu sił i środków pionu TO w działaniach pościgowych podejmuje komendant wojewódzki Policji po uzyskaniu opinii właściwego miejscowo kierownika komórki TO, potwierdzającej celowość i zasadność użycia sił i środków pionu techniki operacyjnej.
Rozdział VI
Procedury kierowania i dowodzenia w działaniach pościgowych
§ 24. 1. Dyżurny jednostki Policji:
1) po otrzymaniu informacji o podjęciu pościgu kieruje siły i środki w celu wsparcia prowadzących pościg, w tym poprzez wystawienie posterunków blokadowych;
2) na miejsce popełnionego przestępstwa lub rozpoczęcia pościgu kieruje policjanta lub policjantów w celu:
a) zebrania dodatkowych informacji o osobie ściganej oraz środku lokomocji, którym się porusza i kierunku ucieczki,
b) ustalenia świadków zdarzenia,
c) niedopuszczenia do zatarcia śladów na miejscu przestępstwa,
d) procesowego udokumentowania zdarzenia;
3) o zdarzeniu i podjętych działaniach powiadamia kierownika jednostki i dyżurnego jednostki nadrzędnej;
4) kieruje na miejsce zdarzenia pogotowie ratunkowe lub inne wyspecjalizowane służby, jeżeli charakter zdarzenia tego wymaga;
5) powiadamia drogą radiową wszystkich policjantów, pełniących służbę w rejonie prowadzonych działań pościgowych o zaistniałym zdarzeniu;
6) jeżeli osoby ścigane mogą opuścić rejon podległy jednostce Policji, obowiązany jest zawiadomić sąsiednie jednostki Policji (w strefie przygranicznej również placówki Straży Granicznej) o potrzebie wystawienia posterunków blokadowych na prawdopodobnych kierunkach ucieczki, a także poinformować o rodzaju i liczbie zaangażowanych sił i przekazać dane umożliwiające jednoznaczną identyfikację pojazdów prowadzących pościg (kryptonimy radiowe, numery rejestracyjne, znaki taktyczne radiowozów);
7) kieruje działaniami pościgowymi do czasu wyznaczenia dowódcy.
2. Po otrzymaniu informacji o działaniach pościgowych, prowadzonych przez podległą komendę powiatową Policji, dyżurny komendy wojewódzkiej Policji:
1) analizuje i ocenia ich skuteczność, a jeżeli działania prowadzone przez komendę powiatową Policji nie rokują osiągnięcia celu, włącza do pościgu inne jednostki Policji;
2) koordynuje działania komend powiatowych Policji do czasu wyznaczenia przez komendanta wojewódzkiego Policji dowodzącego działaniami;
3) o przebiegu działań na bieżąco melduje komendantowi wojewódzkiemu Policji i dyżurnemu KGP oraz informuje o ich rozwoju dyżurnych ościennych KWP, jak również - w zależności od sytuacji - dyżurnych służb współdziałających;
4) jeżeli zachodzi taka potrzeba, uzgadnia z rzecznikiem prasowym KWP zasadność przekazania komunikatu do mass mediów, informującego o zdarzeniu i prowadzonych działaniach pościgowych. Komunikat taki powinien zawierać ostrzeżenia i wskazówki o sposobie zachowania się w przypadku zauważenia osób ściganych;
5) w uzasadnionych przypadkach zwraca się do dyżurnego KGP o udzielenie pomocy przez inne KWP, zwłaszcza w postaci:
a) wystawienia posterunków obserwacyjno-meldunkowych i blokadowych na kierunku ucieczki osób ściganych,
b) wykorzystania ich sił i środków,
c) zarządzenia blokady krajowej lub wojewódzkiej.
§ 25. 1. Kierownik jednostki Policji odpowiedzialny jest przede wszystkim za stworzenie warunków do sprawnej organizacji działań pościgowych, w tym zwłaszcza:
1) funkcjonowanie systemu alarmowania stanów osobowych jednostki Policji, zapewniające mobilność sił i środków do działań;
2) egzekwowanie od dyżurnych znajomości algorytmów postępowania i topografii terenu;
3) opracowanie i aktualizację planu działań pościgowych;
4) przygotowanie do działań i szkolenie policjantów (w tym przewidywanych do wyznaczenia dowódców i członków sztabu);
5) zapewnienie obiegu informacji;
6) nadzór nad sprawnością działania systemu łączności, środków transportu i innego wyposażenia.
2. Podczas prowadzonych działań pościgowych kierownik jednostki podejmuje decyzje w sprawach dotyczących:
1) wyznaczenia dowódcy akcji/operacji;
2) powołania sztabu;
3) wsparcia w siłach i środkach (własnych i przydzielonych przez jednostkę nadrzędną);
4) organizowania współpracy z innymi podmiotami.
3. Po przeprowadzonych działaniach kierownik jednostki zatwierdza sprawozdanie, rozlicza koszty zaangażowania sił i środków - własnych i przydzielonych. Zobowiązany jest również do wyciągnięcia wniosków szkoleniowych i aktualizacji procedur reagowania na podstawie doświadczeń z przeprowadzonych działań.
§ 26. 1. Obowiązkiem dowódcy operacji/akcji jest zapoznanie się z informacjami o zaistniałym zdarzeniu, przebiegiem dotychczasowych działań i czynnościami, jakie wykonano do momentu przejęcia dowodzenia.
2. W przypadku stwierdzenia niezrealizowania któregokolwiek zadania zleca bezzwłocznie jego wykonanie.
3. W zależności od czasu, jaki upłynął od chwili zdarzenia, dowódca podejmuje decyzje o wystawieniu posterunków blokadowych w miejscach zapewniających odizolowanie obszaru, na którym prowadzone są działania.
4. W uzasadnionym przypadku zleca rzecznikowi prasowemu nagłośnienie zdarzenia w mediach lokalnych z uwzględnieniem rysopisu sprawcy i cech indywidualnych środka transportu, którym sprawca się przemieszcza.
5. Gdy wynik wstępnych ustaleń wskazuje, że osoba ścigana posługuje się pojazdem, dowódca nawiązuje współdziałanie z sąsiednimi jednostkami, włączając do działań blokadowych na kierunku przemieszczania się osoby ściganej wydzielone siły z tych jednostek.
6. Na podstawie analizy możliwości sił i środków własnych dowódca podejmuje decyzję w sprawie wystąpienia do jednostki nadrzędnej z wnioskiem o wsparcie. Przesłankami uzasadniającymi wystąpienie z wnioskiem o wsparcie siłami etatowych i nieetatowych oddziałów prewencji i pododdziału antyterrorystycznego są w szczególności:
1) konieczność przeczesywania dużych obszarów leśnych;
2) prowadzenie działań pościgowych za zorganizowaną grupą uzbrojoną w broń palną lub gdy działania prowadzone są w strefie nadgranicznej;
3) wzięcie przez osoby ścigane zakładników;
4) zbiorowa ucieczka z miejsca prawnej izolacji.
7. Dowódca podejmuje osobiście decyzję o zakończeniu akcji/operacji po zatrzymania ściganego lub ocena prowadzonych działań wskazuje, że ich dalsza kontynuacja nie przyniesie spodziewanego efektu.
Rozdział VII
Środki stosowane w działaniach pościgowych
§ 27. W zależności od rodzaju zadania, potrzeb oraz warunków prowadzenia działań pościgowych policjantów (grupy policjantów) oraz jednostki i komórki organizacyjne Policji dodatkowo wyposaża się w:
1) kolczatki drogowe i inne środki przymusu bezpośredniego oraz uzbrojenie;
2) hełmy i kamizelki kuloodporne;
3) środki:
a) transportu (policyjne i poza policyjne),
b) łączności,
c) pozoracji;
4) przenośne znaki drogowe, barierki oraz inne środki i urządzenia;
5) sprzęt oświetleniowy i rozgłaszający;
6) plany i mapy;
7) inny sprzęt specjalistyczny.
Rozdział VIII
Szkolenie i doskonalenie zawodowe
§ 28. 1. Skuteczność organizowania i prowadzenia działań pościgowych wymaga szkolenia i doskonalenia umiejętności policjantów.
2. Umiejętności wykonywania zadań w czasie pościgu policjant nabywa w czasie:
1) szkolenia zawodowego podstawowego;
2) szkolenia specjalistycznego;
3) doskonalenia zawodowego organizowanego w szkołach policyjnych i w miejscu służby.